5 Οκτωβρίου, 2024

Τις ημέρες που πέρασαν Έγραψα ένα άρθρο για λογαριασμό του Οργανισμού για το Ελεύθερο Λογισμικό και το Λογισμικό Ανοικτού κώδικα σχετικά με το θέμα:

WordPress και ζητήματα διακυβέρνησης μιας open source κοινότητας …υπό το πρίσμα της διένεξης ανάμεσα στο Matt Mullenweg με την WPEngine

Μπορείτε να το διαβάσετε στον πληρότητά του στον παραπάνω σύνδεσμο. Ακολουθεί μια πολύ σύντομη σύνοψή του:

Μια σοβαρή διαμάχη έχει προκύψει στην κοινότητα του WordPress ανάμεσα στον Matt Mullenweg, ιδρυτή του WordPress και επικεφαλής της Automattic, και τη WPEngine, εταιρεία φιλοξενίας ιστοσελίδων, με τον ισχυρισμό ότι η WPEngine παραβιάζει το εμπορικό σήμα του WordPress. Κατά τη διάρκεια του WordCamp US 2024, ο Matt εξαπέλυσε δημόσια επίθεση στη WPEngine και την ιδιοκτήτρια εταιρεία της, Silver Lake, κατηγορώντας τους ότι αποκομίζουν κέρδη από το ανοιχτό λογισμικό χωρίς να προσφέρουν αντίστοιχη συνεισφορά στην κοινότητα. Ο Matt αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην ελάχιστη συνεισφορά της WPEngine στο WordPress και την κατηγόρησε ότι προκαλεί σύγχυση στους χρήστες σχετικά με το τι είναι πραγματικά το WordPress, καθώς και ότι δημιουργεί μια αλλοιωμένη έκδοση του λογισμικού.

Αυτή η σύγκρουση έχει προκαλέσει αναταραχή στην κοινότητα του WordPress, με την WPEngine να απαντά νομικά στις κατηγορίες και τον Matt να συνεχίζει την επίθεση μέσω του WordPress.org, αποκλείοντας τη WPEngine από την πλατφόρμα. Η διαμάχη έχει διχάσει την κοινότητα, με κάποιους να υποστηρίζουν την προσπάθεια του Matt να υπερασπιστεί τις αξίες του ανοιχτού λογισμικού, ενώ άλλοι τον κατηγορούν για αυταρχική συμπεριφορά και μεγαλομανία. Το θέμα έχει λάβει μεγάλη δημοσιότητα στα κοινωνικά δίκτυα, προκαλώντας συζητήσεις για το μέλλον της ηγεσίας και της διακυβέρνησης του WordPress.

Πηγή εικόνας

εκτύπωση Κατηγορίες: wordpress, απόψεις | rss 2.0 | trackback | καθόλου σχόλια
1 Σεπτεμβρίου, 2024

Ο φιλελευθερισμός είναι ένας φιλοσοφικός, πολιτικός, οικονομικός τρόπος σκέψης που εστιάζει στην ελευθερία του ατόμου να αναπτυχθεί και να αξιοποιήσει τις δυνατότητές του. Δεν εστιάζει σε κάποια καθολική εκδοχή κοινωνικής τελειότητας ή δικαιοσύνης, αντίθετα με πολλά άλλα πολιτικά ρεύματα που το έκαναν αυτό και απέτυχαν παταγωγδώς και με μεγάλο τίμημα.

Υπόσχεται όμως μια δυναμική κατάσταση προσέγγισης της ατομικής και κοινωνικής ευημερίας και δικαιοσύνης, μια δυναμική -όχι τελική- κατάσταση μέσα από την οποία μπορούμε να προσεγγίσουμε την καλύτερη δυνατή ευημερία και δικαιοσύνη αφήνοντας ελεύθερους τους ανθρώπους να αναπτυχθούν και να εκμεταλλευτούν τις ατομικές τους ικανότητες.

Δεν το κάνει αυτό απόλυτα και χωρίς όρια αλλά μέσα από ένα πλαίσιο κανόνων, που κι αυτό δεν το καθορίζει εκ των προτέρων, είπαμε η προσέγγιση είναι δυναμική και αλλάζει με την εξέλιξη του ανθρώπου, αλλά αιτείται το πλαίσιο αυτό να είναι το ελάχιστο δυνατό που να εξασφαλίζει την περισσότερη δυνατή ελευθερία για όλους εξίσου!

Μια ενδιαφέρουσα κριτική είναι πως ο φιλελευθερισμός εστιάζει πολύ στο άτομο και την προσωπική του ευημερία, στον ατομισμό και πως αυτό υποτιμά την αξία του κοινωνικού συνόλου και της ομάδας. Η κριτική όμως αυτή καταρρέει εύκολα γιατί α) το άτομο παραμένει ελεύθερο να συμμετέχει στην κοινωνία και σε όποιες ομάδες επιθυμεί β) το σύνολο είναι αυτό που συλλογικά εγγυάται αυτή του την ελευθερία.

Σήμερα μας έδωσες μια πρώτη, εντυπωσιακή για τετράχρονο άνθρωπο, αντίληψή σου για την ιδιοκτησία:

Γυρίσαμα από τις καλοκαιρινές διακοπές, όπου έλειπες από το σπίτι πάνω από μήνα (χωριό, κάμπινγκ, πάλι χωριό). Επιστρέφοντας εμείς εντωμεταξύ για μερικές μέρες μόνοι με τη μαμά σου τακτοποιήσαμε τα παιχνίδια που είχες αραδιασμένα στο σαλόνι. Το εργοτάξιό σου! Όταν είδες το εργοτάξιο να λείπει ενοχλήθηκες. Μας εξήγησες ότι αυτός ο χώρος είναι δικός σου και έγινε δικός σου όταν γεννήθηκες ενώ πριν ήταν δικός μας. Δε δέχτηκες να είναι δικό σου το δωμάτιό σου και το σαλόνι κοινός χώρος. Μας εξήγησες ότι το γραφείο του μπαμπά ανήκει στο μπαμπά, το γραφείο της μαμάς ανήκει στη μαμά και ότι το σαλόνι είναι δικό σου. Αυτά.

Περνώντας ανέμενες στιγμές στο Στόμιο.

Και κάνοντας ανασκαφές για δεινόσαυρους.

εκτύπωση Κατηγορίες: babyK, προσωπικά | rss 2.0 | trackback | καθόλου σχόλια
22 Αυγούστου, 2024

Είχα κάνει κάποτε τη σκέψη ότι αυτό που θα χωρίζει πάντα τον άνθρωπο από την τεχνητή νοημοσύνη είναι ότι η δεύτερη είναι προϊόν κατασκευής του πρώτου. Είναι κάτι κατασκευασμένο, όχι αυθόρμητα και εκ της φύσεως, όπως ο άνθρωπος. Το ερώτημα έχει ενδιαφέρον αν αναλογιστούμε το γεγονός ότι η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται αρκετά πολύπλοκη πλέον και ίσως σύντομα να μη μπορούμα να ξεχωρίσουμε ένα σύστημα από έναν άνθρωπο ή από την πραγματικότητα γενικότερα. Θα έχει τότε αυτό το σύστημα δικαιώματα; Θα πρέπει να γίνεται αποδεκτό/πιστευτό;

Ο Χαράρι όρισε το consciousness ως the ability to suffer. Τόσο απλοϊκά και αυτό μου αρέσει. Πρώτον γιατί την όρισε κάπως. Πολλές συζητήσεις στις μέρες μας για το θέμα δεν την ορίζουν καν (συνείδηση, επίγνωση, αίσθηση, συναίσθηση). Τη συζητάνε σα να ξέρουμε όλοι τι είναι, ξεχνώντας ότι πρόκειται για μια λέξη που μας ακολουθεί χρόνια χωρίς να έχει κάποια προϋπάρχουσα αξία και μπορεί να έχει και διαφορετική αξία ή ακόμη και ιδιότητες για τον καθένα μας. Άρα πώς να τη συζητήσουμε χωρίς να μιλάμε για το ίδιο πράγμα!

Δεύτερον γιατί την όρισε με ένα τελείως απλό και θεμελιώδη τρόπο που ακουμπά στο βάθος της ζωής αλλά και της ηθικής. Η ικανότητα να υποφέρουμε, να αισθανόμαστε δηλαδή πράγματα, είτε με ικανοποιήση είτε με δυσφορία, ακούγεται πράγματι ένας πολύ θεμελιώδης αλλά και πλήρης τρόπος να ορίσουμε τι ξεχωρίζει τη ζωή από τη μη ζωή. Παρεμπιπτόντως αυτός ο διαχωρισμός  είναι και ο διαχωρισμός που κάνει και το χορτοφαγικό κίνημα για να συμπεριλάβει τα ζώα στον κύκλο της ηθικής μας, ότι δηλαδή και αυτά έχουν την ικανότητα να υποφέρουν.

Αν λοιπόν κατασκευάσουμε ένα αρκετά περίπλοκο σύστημα, ένα ανθρωποειδές ας πούμε, που να μοιάζει και να συμπεριφέρεται σαν άνθρωπος σε ό,τι μπορούμε να εμείς αντιληφθούμε, τότε αυτό είναι άνθρωπος; Ή, έστω, του αναγνωρίζουμε δικαιώματα ανθρώπου; Αν του κατασκευάσουμε ακόμη και ένα απίστευτα περίπλοκο νευρικό σύστημα, έστω πανομοιότυπο με αυτό του ανθρώπου και του δώσουμε και φωνή να κλαίει και να ικετεύει όταν το νευρικό αυτό σύστημα πλήγεται;

Η απάντησή μου είναι πως όχι, αυτό το κατασκεύασμα, δεν είναι άνθρωπος, όσο καλά κι αν φέρεται ως τέτοιος και μας ξεγελά. Γιατί τι είναι αυτό που διαφοροποιεί αυτό το κατασκεύασμα από μια οθόνη υπολογιστή που τυπώνει τους χαρακτήρες “πονάω, σταμάτα σε παρακαλώ”.  Άλλωστε έχουμε και ανθρώπους σε καταστάσεις να μη μπορούν να επικοινωνήσουν πολύ καλύτερα από μια τέτοια οθόνη υπολογιστή. Τι τους διαφοροποιεί όλους αυτούς; Το γεγονός ότι δεν τους κατασκεύασε κάποια άλλη νοημοσύνη, ότι δημιουργήθηκαν από αυθόρμητες διαδικασίες της φύσης.

Είναι ένα κάπως ουσιοκρατικό επιχείρημα, όχι μόνο για τον άνθρωπο, αλλά και για τη ζωή γενικότερα, αλλά θέτει ένα καθαρό όριο.Και θέτει και ένα καθαρό όριο στην τεχνητή νοημοσύνη και αυτά που μπορεί να παραγάγει, ότι δηλαδή αυτά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι έχουν παραχθεί από κάποια μηχανή.

Διαφορετικά ο άνθρωπος είναι απλά ένα σύνολο φυσικών ιδιοτήτων χωρίς κάποια άλλη αξία. Και, φυσικά, δε λέω ότι αυτή η αξία έρχεται από κάτι ανώτερο, από κάποιο πνεύμα ή θεότητα ή κάτι άλλο. Αυτή αξία αποδίδεται από τον ίδιο τον άνθρωπο κατά το ανθρωποκεντρικό “πάντων χρημάτων μέτρον ἐστίν ἄνθρωπος”.

[Featured image credit: https://www.pexels.com/photo/photo-of-head-bust-print-artwork-724994/.]

εκτύπωση Κατηγορίες: απόψεις, ηθική | rss 2.0 | trackback | καθόλου σχόλια
27 Ιουλίου, 2024

Σχετικά με την εμπνευσμένη από το μυστικό δείπνο σκηνή στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού:

  • Έτσι φέρεται μια φιλελεύθερη δημοκρατία στη θρησκεία, την αφήνει ελεύθερη, αλλά της απευθύνεται και ελεύθερα, άφοβα, την κριτικάρει, την εξευτελίζει.
  • Μακάρι να ακολουθήσουν και οι άλλες θρησκείες του κόσμου την ίδια τακτική.
  • Όχι η δική μου αισθητική αλλά απόλυτα υπέρ στην ελευθερία να μπορεί αυτή να εκφραστεί.

Το απόσπασμα εδώ:

Κατά τα άλλα, απόλαυσα που ολόκληρη η πόλη και τα μνημεία της συμμετείχαν στη γιορτή. Καλό είναι να αισθανόμαστε μερικές κοινές, παγκόσμιες ανατριχίλες πού και πού. Όταν ο Ζιζού παίρνει τη σκυτάλη, όταν ο 100ετής βετεράνος ποδηλάτης στο αναπηρικό καροτσάκι τη μεταφέρει μέσα στη βροχή, όταν η Σελίν Ντιόν ξελαρυγγιάζεται με τον ύμνο στην αγάπη, όταν η φλόγα που ξεκίνησε από την Ολυμπία μας ανάβει το βωμό.

Update (έπειτα από τη συζήτηση που έγινε στο Facebook):

Έχει πολύ ενδιαφέρον η συζήτηση για το μυστικό δείπνο και την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι γιατί είναι πολυεπίπεδη. Χτες έκανα μια ανάρτηση που αφήνει πολλές ερμηνείες. Κάτσε να τις διευκρινίσω:

  • Όχι, δε θεωρώ ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι ο χώρος για να εξευτελιστεί μια θρησκεία και μάλιστα επιλεκτικά. Ούτε να κριτικαριστεί ή να σατιριστεί ή οτιδήποτε σχετικό. Αν αυτή ήταν η πρόθεση ήταν λάθος εντελώς.
  • Όχι, δε νομίζω ότι η πρόθεση ήταν αυτή, λοιπόν. Νομίζω ότι η πρόθεση ήταν είτε απλά καλλιτεχνική και αισθητική, τύπου απλώς εμπνευστήκαμε από εκεί εν μέσω μυριάδων άλλων αναφορών. Ίσως είχε ένα πόιντ για συμπεριληψιμότητα, που μπορεί κανείς μετά να το κρίνει ως επιτυχημένο ή μη. Είπα κιόλας ότι αυτή η αισθητική δε μου ταιριάζει ιδιαίτερα. Νομίζω περιορίζει γενικά την συμπεριληψιμότητα σε μια συνεχή επανάληψη φανταχτερής και επιδεικτικής έκφρασης. Αλλά η αισθητική είναι κάτι σχετικό και υποκειμενικό.
  • Το δικό μου μετα-ενδιαφέρον για το θέμα είναι η ελευθερία της έκφρασης τελικά, που, ναι στη Δύση το έχουμε κερδίσει με πολύ κόπο. Άσχετα, λοιπόν, αν συμφωνώ με το μήνυμα, άσχετα με το αν μου αρέσει αισθητικά, ε, στηρίζω απόλυτα τη δυνατότητα να υπάρχει και να επικοινωνείται. Και είναι κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε ή να θεωρούμε δεδομένο.
εκτύπωση Κατηγορίες: απόψεις, πολιτικά | rss 2.0 | trackback | καθόλου σχόλια
25 Ιουλίου, 2024

Σε λίγες μέρες γίνεσαι 4 χρονών. Ήδη φοβάσαι το σκοτάδι και θες παρέα το βράδυ, ξέρεις ότι ο παππούς ο Τάσος έγινε αστεράκι στον ουρανό, ότι οι δεινόσαυροι εξαφανίστηκαν και ότι οι άνθρωποι και τα ζώα γενικά είχαν προγόνους που έζησαν πριν πολλά-πολλά χρόνια και έχουν εξαφανιστεί κι αυτά πλέον.

Χτες, λοιπόν, με τα άλλα παιδάκια στην παιδική χαρά το βράδυ κοιτούσατε τα αστέρια και τους φωνάζατε να πέσουν για να κάνετε μια ευχή. Σου είπα ότι λίγες μέρες πιο μετά, στο κάμπινγκ που θα πάμε, θα κοιτάμε το βράδυ τα αστέρια από την παραλία και από εκεί θα φαίνονται πολύ καλύτερα και πολύ καθαρότερα. Με ρώτησες αν θα πέφτει και κανένα. Μπορεί, σου είπα, και τότε μου είπες ότι τότε θα κάνεις και καμία ευχή.

– Τι ευχή θα έκανες, σε ρώτησα!

– Να έχουμε στο σπίτι πολλά παγωτά, είπες.

Λογικό.

– Και καμιά ευχή για το μπαμπά;

– Να μην πεθάνει ποτέ, είπες.

Σοκ. Άραγε τι να καταλαβαίνεις από αυτό; Ότι είμαστε εφήμεροι; Ότι όλοι θα βιώσουμε κάποτε την απώλεια; Ότι όλα κάποτε τελειώνουν;

– Και για τη μαμά, τι ευχή θα κάνεις;

– Α, η μαμά είναι πάρα πολύ γλυκιά, απάντησες!

Περισσότερο διαπίστωση, παρά ερώτηση, αλλά και πάλι ανεκτίμητη!

Με αφορμή αυτό, λοιπόν, θα σου κάνω μια μεγάλη αποκάλυψη: ναι, όλοι μας κάποτε θα πεθάνουμε. Θα μεγαλώσουμε, θα γεράσουμε και θα πεθάνουμε. Είναι απολύτως σίγουρο και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό. Δεν ωφελεί να στενοχωρηθούμε για αυτό και κυρίως να στενοχωριόμαστε γα αυτό προκαταβολικά, γιατί είναι αναπόφευκτο και μη αναστρέψιμο. Γι’ αυτό το λόγο πρέπει να εστιάσουμε στη ζωή. Μέχρι να έρθει ο θάνατος έχουμε να κάνουμε τόοοσα πολλά πράγματα και μαζί και χωριστά ο καθένας, να χαρούμε, να γνωρίσουμε άλλους ανθρώπους, να μάθουμε πράγματα, να ταξιδέψουμε. Σου εύχομαι να τα κάνεις στο έπακρο και να μη σκας πολύ-πολύ.

Εδώ με τη μαμά και εμένα στο πρώτο σου θερινό σινεμά, Ιούλιος 2024.

εκτύπωση Κατηγορίες: babyK | rss 2.0 | trackback | 2 σχόλια
11 Φεβρουαρίου, 2024

Έχοντας υπολογίσει κάποια πράγματα στη ζωή μου, πώς θέλω να πορεύομαι, τι παράδειγμα θέλω να δίνω, κλπ, έχω αποφασίσει εδώ και χρόνια να στέκομαι ανοιχτά και ενεργά υπέρ της χορτοφαγίας. Χορτοφαγία ή αυστηρή χορτοφαγία ή αζωική διατροφή ή βιγκανισμός είναι η προσπάθεια διεύρυνσης του ηθικού μας κύκλου ώστε να συμπεριλαμβάνει και τα ζώα.

Τόσο απλά. Δεν είναι κάποια προσπάθεια για σωτηρία το πλανήτη, αν και μας ενδιαφέρει η καλή του κατάσταση, δεν είναι κάποια προσπάθεια για ηθική τελειότητα, αν και μας ενδιαφέρει να είμαστε ολοένα και πιο ηθικά υποκείμενα.

Το κίνημα του βιγκανισμού δυστυχώς συχνά αυτοφυλακίζεται σε μια συζήτηση ηθικής καθαρότητας. Σε μια προσπάθεια βιγκανικής τελειότητας. Αν κάτι περιέχει έστω και ένα μόριο ζωικής προέλευσης τότε το σύνολο δεν είναι βίγκαν. Δεν υπάρχουν επίπεδα βιγκανισμού. Ή είναι ή δεν είναι. Μαύρο ή άσπρο, χωρίς γκρι αποχρώσεις.

Πιστεύω ότι αυτή η προσέγγιση είναι α) ατελής και β) απωθητική.

Είναι ατελής γιατί πάντα μπορούμε να κάνουμε ένα λάθος. Σημασία δεν έχει η τελειότητα, η απόλυτη έλλειψη λάθους, αλλά η γενική κατεύθυνση προς αυτό που θεωρούμε σωστό. Η συνεχής προσπάθεια και βελτίωση. Απλά στο βιγκανισμό υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι η τελειότητα μπορεί να επιτευχθεί. Όμως ακόμη κι αν επιτευχθεί, ακόμη κι αν καθαρίσουμε δηλαδή τη διατροφή μας από οτιδήποτε ζωικό, πάντα θα υπάρχουν άλλες πτυχές της ζωής μας που βλάπτουν τα ζώα. Ένας βίγκαν μπορεί να έχει αυτοκίνητο που παράγει ρύπους και βλάπτει το περιβάλλον; Μπορεί να διαβάζει βιβλία που καταστρέφουν δέντρα; Φυσικά και μπορεί να κάνει πολλά στην κατεύθυνση του να βελτιώνει τη στάση του σε όλα αυτά τα θέματα. Αλλά δε μπορεί να επιζητά με επιμονή την τελειότητα. Επιπλέον, η συμπεριφορά μας προς τα ζώα, είναι μόνο ένα μέρος της συνολικής μας ηθικής. Είμαστε μήπως τέλεια ηθικά όντα απέναντι προς τους ανθρώπους; Έχουμε αληθινή επίγνωση της παραμικρής μας πράξης απέναντί τους;

Και έτσι έρχομαι στο δεύτερο σκέλος. Το αίτημα να μην είναι μια ιδέα απωθητική ή, να το πω καλύτερα, να είναι ελκυστική! Πώς θα πετύχουμε να διευρύνουμε τον κύκλο των ανθρώπων που θέλουμε να ασπαστούν αυτή μας την ιδέα. Πολεμώντας τους ή προσεγγίζοντάς τους; Λίγο μάρκετινγκ δεν κάνει κακό και η εμμονή στην απόλυτη ηθική καθαρότητα δεν είναι ελκυστική. Μάλιστα κάποιοι άνθρωποι πιθανώς συμπαθούν την τάση αυτή αλλά συχνά συναντούν ταμπουρωμένους κρεατομάχους μπροστά τους. Επομένως, ας είμαστε απέναντί τους ήπιοι και ανοιχτοί.

Photo by Pixabay: https://www.pexels.com/photo/3-chicks-on-green-grass-162164/

εκτύπωση Κατηγορίες: χορτοφαγία | rss 2.0 | trackback | καθόλου σχόλια
10 Φεβρουαρίου, 2024

Η Ένωση Πληροφορικών Ελλάδος έβγαλε ένα δελτίο τύπου σχετικά με το “νομοθέτημα για την Ανώτατη Παιδεία”. Ουφ, δεν τολμούν να το πουν καν με το όνομά του: τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Τζιζ! Τεσπά, το δελτίο τύπου έχει 17 ερωτήματα που η Ένωση θέτει με σκοπό την “αποσαφήνιση των πολλαπλών ασαφειών και προβλημάτων που σχετίζονται με ένα τέτοιο νομοθέτημα” και, δυστυχώς, έχει πολλά λάθη. Έχει και καναδυό σωστές παρατηρήσεις. Θα τα εξετάσω ένα προς ένα, παραθέτοντάς και εκθέτοντας τις αντιρρήσεις μου:

Ερώτημα 1: Είναι συμβατό το νέο νομοθέτημα με το ελληνικό Σύνταγμα;

Απάντηση: Όχι. Το άρθρο 16 ορίζει σαφέστατα ότι (παρ.5) “H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση” και επιπλέον (παρ.6) “Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί.” και επιπλέον (παρ.7) “H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται.” Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνουν τόσο η ΠΟΣΔΕΠ με ανακοίνωσή της (18-1-2024), όσο και ο Σύλλογος Διοικητικού Προσωπικού του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) (10-1-2024), όπου καλούν την κυβέρνηση να μην καταθέσει το συγκεκριμένο υπό μελέτη σ/ν που θα παραβιάζει κατάφωρα το άρθρο 16 του Συντάγματος.

Να ρίξω μια ιδέα: ας απαντήσουν οι συνταγματολόγοι, οι οποίοι ερίζουν σχετικά με το θέμα. Δέχομαι ότι θα έπρεπε να έχει υπάρξει σχετική και ξεκάθαρη αναθεώρηση του Συντάγματος πρώτα. Το χρειάζεται σε πολλά σημεία.

Ερώτημα 2: Ποιο ακριβώς πρόβλημα επιλύει το νέο σ/ν στην Ανώτατη Παιδεία;

Απάντηση: Δεν υπάρχει μέχρι τώρα καμία σαφής διατύπωση του προβλήματος που το νέο νομοθέτημα προσπαθεί να επιλύσει. Υπάρχουν όντως πολλά προβλήματα στη Γ-βάθμια Εκπαίδευση και στην πρόσβαση σε αυτή, όμως δεν ορίζεται σαφέστατα κάποιο τέτοιο ως στόχος προς αντιμετώπιση.

Να βοηθήσω: το πρόβλημα είναι η αποκλειστικότητα, το μονοπώλιο, στην παροχή ανώτατης παιδείας από το κράτος που αντίκειται στους όρους της ελεύθερης αγοράς.

Ερώτημα 3: Από το νέο σ/ν προκύπτουν κάποια οφέλη για το δημόσιο σύστημα των ΑΕΙ;

Απάντηση: Όχι. Εξήγηση:

Σε επίπεδο ακαδημαϊκής αριστείας, σύμφωνα με τους διεθνείς δείκτες αξιολόγησης τα μεγάλα δημόσια ΑΕΙ βρίσκονται σταθερά στο κορυφαίο 3% παγκοσμίως στην κατάταξη των καλύτερων 12.000 ιδρυμάτων διεθνώς, ενώ αντίθετα όλα τα υφιστάμενα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια απονομής ξένων τίτλων σπουδών ανάλογου επιπέδου (π.χ. Bachelor – BSc) στην Ελλάδα βρίσκονται σταθερά στις θέσεις από 8.000 και κάτω (βλ. παρακάτω Πίνακες 3-4). Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους 36 τέτοιους αδειοδοτημένους από το Υπουργείο Παιδείας ιδιωτικούς φορείς, μόλις 8 έχουν καταφέρει να συμπεριληφθούν έστω μία φορά στη διεθνή λίστα των καλύτερων 12.000 ιδρυμάτων στην περίοδο 2013-2023.

Σε επίπεδο κοινωνικής συνοχής, η πρόσβαση σε ιδιωτικά ανώτατα ιδρύματα χωρίς εξετάσεις και με υψηλά δίδακτρα προφανώς προτάσσει ως κύριο και μοναδικό προσόν την οικονομική δυνατότητα της οικογένειας του εκάστοτε φοιτητή, αντί της ικανότητας και της αξιολόγησής του με αμιγώς εκπαιδευτικά κριτήρια. Αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και δεν σχετίζεται με τον χαρακτηρισμό των ιδρυμάτων αυτών ως “μη κερδοσκοπικά”, καθώς ο τελικός λογιστικός ισολογισμός των καθαρών κερδών τους δεν σχετίζεται με την καταβολή ή όχι των διδάκτρων.

Σε επίπεδο Οικονομίας και ανάπτυξης, εφόσον υπάρχουν δίδακτρα τα οποία επιβαρύνουν την οικογένεια του φοιτητή και καταβάλλονται σε ιδιωτικό φορέα του εξωτερικού, αυτό σημαίνει αυτομάτως διαρροή εθνικών πόρων σε επίπεδο ρευστότητας και ΑΕΠ. Η απασχόληση εγχώριου διδακτικού προσωπικού δεν αφορά παρά μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες το πολύ καθηγητές (στην υπερ-αισιόδοξη πρόβλεψη), άρα με μηδαμινό οικονομικό αντίκτυπο, ενώ ο χαρακτηρισμός τους ως “μη κερδοσκοπικά” αυτομάτως σχεδόν εκμηδενίζει τα όποια φορολογικά έσοδα από τη δραστηριότητά τους στην Ελλάδα.

Όλο λάθος. Γιατί πρέπει να προκύπτουν οφέλη για το δημόσιο σύστημα; Αφού είναι αυτοδιοίκητο γιατί να μην επιθυμεί τον ανταγωνισμό; Που εν πάση περιπτώσει καλό θα του κάνει. Αλλά οι συντάκτες του δελτίου τύπου το συνειδητοποιούν αυτό στο επόμενο ερώτημα.

Ερώτημα 4: Θα υπάρξει ανταγωνισμός με τα ΑΕΙ και άρα βελτίωση της ποιότητας των πρώτων;

Απάντηση: Το αν θα υπάρξει ανταγωνισμός ή όχι εξαρτάται από το επίπεδο ακαδημαϊκής αριστείας των οργανισμών που θα θελήσουν να ιδρύσουν τέτοιους φορείς στην Ελλάδα. Από την παρούσα κατάσταση με τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια απονομής ξένων τίτλων σπουδών ανάλογου επιπέδου, όπως αναλύθηκε παραπάνω, δεν προκύπτει καμιά τέτοια πιθανότητα. Επιπλέον, η βελτίωση της ποιότητας σπουδών στα ΑΕΙ εκ των πραγμάτων, και βάσει των επιδόσεων τους διεθνώς, δεν πάσχει από το πρόγραμμα σπουδών ή από την επάρκεια του διδακτικού προσωπικού (ΔΕΠ), αλλά από την καταστροφική συρρίκνωση της χρηματοδότησής τους εδώ και πολλά χρόνια, με χειρότερη την τελευταία δεκαετία (βλ. παρακάτω Πίνακες 1, 2).

Το αν θα υπάρξει βελτίωση της ποιότητας των πρώτων είναι δική τους δουλειά, δεν είναι κάτι που νομοθετείται. Αυτό που νομοθετείται είναι οι όροι του παιχνιδιού. Θα μου πεις πώς να παίξουν τα δημόσια πανεπιστήμια επί ίσοις όροις όταν τα χέρια τους είναι δεμένα από το κράτος και ό,τι χρειάζονται το απαιτούν από αυτό. Ε, αυτό είναι το πρόβλημα: το πιο πολύ κράτος. Ας το μειώσουμε, όχι να ζητάμε να διατηρηθεί ή να αυξηθεί. Αλλά παρακάτω οι συντάκτες του δελτίου τύπου σπαταλούν και τρίτο ερώτημα σχετικά με τον ανταγωνισμό. Προφανώς το θέμα τους τρώει. Και καλά κάνει γιατί ο ανταγωνισμός είναι καλό πράμα.

Ερώτημα 5: Σε περίπτωση που παρόλα αυτά υπάρξει τέτοιος ανταγωνισμός με τα ιδιωτικά ιδρύματα, θωρακίζονται τα ΑΕΙ έναντι αυτού;

Απάντηση: Όχι. Αντίθετα, αντί να ενισχύονται σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδομής, επάρκειας διδακτικού προσωπικού και δυνατότητας φιλοξενίας νέων φοιτητών, η υπο-χρηματοδότησή τους εξακολουθεί να βρίσκεται στο 1/3 αυτής που υπήρχε πριν μόλις μια δεκαετία. Αντιθέτως, τα ΑΕΙ θα χάσουν μέρος της αυτοχρηματοδότησής τους που προέρχεται από τα δίδακτρα των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών. Έτσι τα κρατικά ΑΕΙ θα μειώσουν ακόμη περισσότερο τον ήδη μειωμένο προϋπολογισμό τους.

Τι πάει να πει θωρακίζονται; Να προστατεύονται δηλαδή με τρόπο ώστε να μη λειτουργούν ανταγωνιστικά. Άρα θέλουμε ή δε θέλουμε ανταγωνισμό; Μάλλον δε θέλουμε. Πάντως αν τον έχουμε και αποσυμφορηθούν λίγο και τα δημόσια πανεπιστήμια καλό θα τους κάνει. Συνεχίζουμε παρακάτω ξανά με τον ανταγωνισμό (τέταρτη ερώτηση, έτσι για να μοιάζουν πολλές).

Ερώτηση 6: Πρακτικά, από που προκύπτει ότι τα ΑΕΙ υποβαθμίζονται συστηματικά έναντι αυτού του πιθανού “ανταγωνισμού” απέναντι σε ιδιωτικά ιδρύματα; Δεν προσφέρονται τα απαραίτητα μέσα και προϋποθέσεις όπως σε όλη την υπόλοιπη ΕΕ για να το καταφέρουν;

Απάντηση: Όχι. Ενδεικτικά, στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια ο μέσος όρος των χρημάτων που προσφέρονται/επενδύονται ανά φοιτητή είναι 11.500€ και σε κάθε μέλος ΔΕΠ αντιστοιχούν 13 φοιτητές. Στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσό είναι 2.300€ και σε κάθε μέλος ΔΕΠ αντιστοιχούν πάνω από 44 φοιτητές (βλ. παρακάτω Εικόνα 3). Ανάλογη κατάσταση υπάρχει σε κάθε πτυχή της λειτουργίας των ΑΕΙ σε επίπεδο παροχών, υλικοτεχνικής υποδομής, βιβλιοθηκών, κτλ. Μέχρι το 2009 η συνολική χρηματοδότηση των ΑΕΙ ήταν περίπου 380 εκατομμύρια ευρώ. Σήμερα είναι μόλις 117 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή μειωμένη κατά 3,24 φορές μέσα σε 15 χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2020 το ύψος της χρηματοδότηση ήταν 93,43 εκατομμύρια ευρώ.

Καλή η παράθεση δεδομένων αλλά δε λέει τίποτα για το προκείμενο και τεσπά, αν το θέμα είναι η χρηματοδότηση των δημόσιων πανεπιστήμιων, ε, ας το ζητήσουμε. Το ένα θέμα δεν έχει σχέση με το άλλο.

Ερώτηση 7: Πως μπορεί να ανατραπεί αυτή η άκρως αρνητική κατάσταση για τα ΑΕΙ και όντως να θωρακιστούν απέναντι σε οποιαδήποτε τέτοια εξέλιξη, ως θεμελιώδη συνταγματική υποχρέωση της Πολιτείας για την παροχή δωρεάν πρόσβασης στην Παιδεία;

Απάντηση: Προφανώς χρειάζεται μια συνολική σχεδίαση και αντιμετώπιση της σημερινής κατάστασης. Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει κατά ελάχιστο:

Επαναφορά της χρηματοδότησης των ΑΕΙ άμεσα στα επίπεδα του 2009.

Αύξηση του συνολικού ποσοστού του ΑΕΠ που αφορά στην Παιδεία, έτσι ώστε να ενισχυθούν όλα τα στάδια προετοιμασίας των υποψηφίων φοιτητών.

Αναμόρφωση του τρόπου αξιολόγησης των υποψηφίων και της εισαγωγής τους στα ΑΕΙ με κατά τεκμήριο ουσιαστικό τρόπο, αντί την “αποστήθιση” απαντήσεων και μεθοδολογιών φροντιστηριακού τύπου, όπως ισχύει σήμερα.

Ενίσχυση της υλικοτεχνικής υποδομής των ΑΕΙ για τη σωστή υποδοχή του σημερινού και ακόμα μεγαλύτερου αριθμού εισακτέων.

Αντίστοιχα, αύξηση του ανθρώπινου δυναμικού και ειδικότερα των ΔΕΠ, με απορρόφηση νέων διδακτόρων που σήμερα φεύγουν για αντίστοιχη εργασία στο εξωτερικό (brain drain).

Αύξηση των φοιτητικών παροχών με σκοπό την άμεση ενίσχυση των οικογενειών τους, συμπεριλαμβανομένων των φοιτητικών εστιών, της δωρεάν σίτισης και μετακινήσεων, επιπλέον συγγραμμάτων και προσωπικού εξοπλισμού Η/Υ, κτλ.

Εύλογο το ερώτημα αλλά δε βλέπω πως σχετίζεται με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Δεκτές και οι ενστάσεις και οι ανησυχίες αλλά, όπως και με το προηγούμενο ερώτημα, το ένα θέμα δε σχετίζεται με το άλλο. Αν τα δημόσια πανεπιστήμια κακοδιοικούνται ή αν υποχρηματοδοτούνται, γιατί αυτό έχει σχέση με την ίδρυση ή μη ιδιωτικών πανεπιστημίων; Μόνο αν φοβάσαι τον ανταγωνισμό το φοβάσαι αυτό.

Ερώτημα 8: Με το νέο σ/ν και την ίδρυση ιδιωτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα θα ανασχεθεί η φυγή νέων φοιτητών στο εξωτερικό για σπουδές ή/και αντίστοιχα η προσέλκυση ξένων φοιτητών στην Ελλάδα;

Απάντηση: Για να ανασχεθεί η φυγή νέων φοιτητών στο εξωτερικό θα πρέπει να υπάρξουν δυο προϋποθέσεις: (α) Τα ιδιωτικά ιδρύματα που θα λειτουργήσουν στην Ελλάδα να προσφέρουν ακριβώς το ίδιο επίπεδο σπουδών με το αντίστοιχο του εξωτερικού σε κάθε επίπεδο, δηλαδή υποδομές, παροχές, διδακτικό προσωπικό, κτλ, και (β) το κόστος διδάκτρων στην Ελλάδα να είναι μικρότερο ή το πολύ συγκρίσιμο με αυτό του κόστους διαμονής και σπουδών αντίστοιχα στο εξωτερικό. Η προϋπόθεση (α) σημαίνει ότι κάθε τέτοιο ιδιωτικό ίδρυμα θα πρέπει να δημιουργήσει αντίστοιχες ακαδημαϊκές υποδομές (campuses) και μάλιστα όχι μόνο στα ένα ή δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Ελλάδας, αλλιώς η δημογραφική επίδραση ως ποσοστό ωφελούμενων φοιτητών θα είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Η προϋπόθεση (β) αυτομάτως υπονοεί ότι αυτό θα υλοποιηθεί με δίδακτρα αρκετά μειωμένα σε σχέση με τη διεθνή πρακτική του ίδιου ξένου φορέα, ακριβώς γιατί πρέπει να δημιουργηθεί κίνητρο παραμονής στη χώρα και σπουδών στο νέο αυτό εγχώριο παράρτημα. Αν έστω και ένα από τα (α) και (β) δεν ικανοποιούνται, τότε δεν δημιουργείται καμιά απολύτως προϋπόθεση-κίνητρο επένδυσης του ξένου φορέα προς τη δημιουργία παραρτήματος στην Ελλάδα με το απαραίτητο ακαδημαϊκό επίπεδο και οικονομική βιωσιμότητα. Κρίνοντας από την πρακτική των μεγάλων ξένων Πανεπιστημίων διεθνώς, καθώς και τη μη ύπαρξη παρατημάτων τους σε πολύ μεγαλύτερες “αγορές” και Οικονομίες στην Ευρώπη, κάτι τέτοιο φαίνεται ακόμα πιο αδύνατο να συμβεί εντός της ελληνικής πραγματικότητας.

α) Το να προσφέρουν το ίδιο επίπεδο σπουδών με τα δημόσια πανεπιστήμια ποιος το κανονίζει; Εδώ λέτε ότι τα δημόσια δεν προσφέρουν καλό επίπεδο. Η αγορά θα το κανονίσει και αν δεν προσφέρουν καλό επίπεδο θα την πατήσουν. Τι θέλετε δηλαδή εδώ τώρα; Να εξασφαλίσετε ντε και καλά και την ποιότητα των ιδιωτικών πανεπιστημίων;

β) Θα το κανονίσει η αγορά το κόστος. Αν είναι πιο ακριβά από το να πάει κάποιος να ζήσει και να σπουδάσει έξω δε θα τα προτιμήσει.

Ερώτημα 9: Με το νέο σ/ν και την ίδρυση ιδιωτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα θα ενισχυθεί η προσέλκυση ξένων φοιτητών στην Ελλάδα;

Απάντηση: Όχι. Ισχύει ό,τι και για την ανάσχεση φυγής φοιτητών από την Ελλάδα στο εξωτερικό. Σε σχέση με ξένους φοιτητές, όντως η ελληνική Οικονομία είναι εκ των πραγμάτων αρκετά φθηνότερη σε σχέση με τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, όμως το οικονομικό πλεονέκτημα δεν είναι το μοναδικό κριτήριο και θα πρέπει να αντισταθμιστεί από το γενικότερο επίπεδο διαβίωσης στην Ελλάδα από κάθε άποψη για ένα νέο φοιτητή. Πρακτικά, δεν αρκεί απλά και μόνο οι σπουδές να κοστίζουν λιγότερο στην Ελλάδα σε σχέση με τη Γαλλία ή τη Βρετανία ή τις ΗΠΑ. Θα πρέπει συνολικά το βιωτικό επίπεδο, οι παροχές, το περιβάλλον σπουδών, όλα να είναι αντίστοιχα συγκρίσιμα. Και πάλι, η εμπειρία από την κατάσταση σε άλλες χώρες έχει αποδείξει ότι το οικονομικό κριτήριο είναι μεν ισχυρό κατά περίπτωση, αλλά όχι καθοριστικός παράγοντας σε κλίμακα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ακόμα και σε χώρες με πολύ ισχυρές Οικονομίες και βιωτικό επίπεδο στην κεντρική Ευρώπη, το ποσοστό φοιτητών σε ιδιωτικά ιδρύματα εγχώριων ή ξένων φορέων παραμένει σε πολύ μικρά μονοψήφια ποσοστά (1-3%) επί του συνόλου, ενώ την πολύ μεγάλη πλειοψηφία βρίσκεται στα δημόσια ιδρύματα αντίστοιχα των ελληνικών ΑΕΙ. Δηλαδή, ακόμη και όταν υπάρχει πολύ μεγαλύτερη οικονομική δυνατότητα για σπουδές σε πολύ υψηλού επίπεδου ιδρύματα σε άλλη χώρα, αυτό δε συμβαίνει μαζικά ή έστω σε σημαντικό ποσοστό.

Φοβερό εδώ το ότι το ερώτημα απαντάται, όχι όπως το προηγούμενο, δηλαδή θέτοντας κάποιες έστω προϋποθέσεις, αλλά μονολεκτικά: όχι. Είναι βέβαιοι πως όχι! Ε, η απάντηση είναι ίδια με την απάντηση που δώσανε μόνοι τους στο προηγούμενο ερώτημα, δηλαδή αυτό θα γίνει υπό προϋποθέσεις και, θα προσθέσω εγώ, θα τις κρίνει η αγορά τις προϋποθέσεις αυτές.

Ερώτημα 10: Προβλέπεται να εγκατασταθούν στην Ελλάδα ιδιωτικά παραρτήματα ξένων ιδρυμάτων πολύ υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου;

Απάντηση: Και πάλι, δεν προκύπτει από πουθενά κάτι τέτοιο. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, με βάση την πρακτική των μεγάλων ξένων Πανεπιστημίων διεθνώς, καθώς και τη μη ύπαρξη παρατημάτων τους σε πολύ μεγαλύτερες “αγορές” και Οικονομίες στην Ευρώπη, κάτι τέτοιο φαίνεται ακόμα πιο αδύνατο να συμβεί εντός της ελληνικής πραγματικότητας. Αυτό έχει να κάνει τόσο με οικονομικά κριτήρια βιωσιμότητας των παραρτημάτων αυτών, δηλαδή αν υπάρχει επαρκής “αγορά” και οικογένειες ικανού οικονομικού επιπέδου για την καταβολή αντίστοιχων διδάκτρων, αλλά και ακαδημαϊκά, που σχετίζονται με την αδυναμία δημιουργίας αντίστοιχα ισχυρών, κατάλληλα στελεχωμένων και εξοπλισμένων ακαδημαϊκών χώρων (campuses) έστω και σε ένα από τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας υποδοχής. Κατά συνέπεια, τα περισσότερα μεγάλα ακαδημαϊκά ιδρύματα υπολογίζουν ως απαράδεκτα υψηλό το ρίσκο της οικονομικής αποτυχίας (μη βιωσιμότητας) ή της υποβάθμισης του ακαδημαϊκού επιπέδου (ποιότητας σπουδών), συνεπώς δεν προχωρούν στην ίδρυση τέτοιων παραρτημάτων σε ξένες χώρες υποδοχής. Τέλος, θα πρέπει να επαναλάβουμε ότι ο όποιος “ανταγωνισμός” με τα μεγαλύτερα ΑΕΙ της χώρας σημαίνει αναγκαστικά ότι εξετάζουμε περιπτώσεις ξένων Πανεπιστημίων αντίστοιχου επιπέδου, δηλαδή κατάταξης στα κορυφαία 300 διεθνώς, διαφορετικά δεν υπάρχει καν κίνητρο σε επιχειρηματικό επίπεδο.

Να το προβλέπει δηλαδή αυτό η νομοθεσία; Πώς ακριβώς; Η νομοθεσία θέτει κάποιες προϋποθέσεις, να υπάρχει αντίστοιχο ίδρυμα στο εξωτερικό, να είναι υπαρκτό, με κάμπους και να έχει καθηγητές με 80% διδακτορικά κλπ κλπ κλπ. Πώς θα μπορούσε δηλαδή η ποιότητα να προκύπτει από ένα “νομοθέτημα”. Κρατικίστικη αντίληψη.

Ερώτημα 11: Αν, παρόλα αυτά, ξένα κορυφαία Πανεπιστήμια αποφασίσουν να ιδρύσουν στην Ελλάδα ιδιωτικά παραρτήματα, το ελληνικό Δημόσιο θα έχει τον τρόπο και να μέσα να ελέγχει τη λειτουργία τους σε επίπεδο ποιότητας σπουδών και ακαδημαϊκής αριστείας;

Απάντηση: Όχι. Αν σύμφωνα με το υπό μελέτη σ/ν τα ιδιωτικά αυτά ιδρύματα υπόκεινται κατά βάση στο εμπορικό Δίκαιο, παρά στο πλαίσιο της Ανώτατης Παιδείας λόγω αντισυνταγματικότητας, τότε είναι πρακτικά αδύνατο να επιβληθούν κριτήρια, προϋποθέσεις και αξιολόγηση με βάση αμιγώς το ακαδημαϊκό, εκπαιδευτικό και ερευνητικό πλαίσιο δράσης τους. Το γεγονός αυτό είναι αποδεδειγμένο από το ιστορικό της αλλαγής του πλαισίου λειτουργίας των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων πριν μερικά χρόνια, όπου οι όποιες προϋποθέσεις αφορούσαν κατά τεκμήριο ζητήματα ασφαλείας (π.χ. έκταση κτιριακών εγκαταστάσεων ανάλογα με το πλήθος των φοιτητών) και όχι την ουσία των οδηγών σπουδών και τον τρόπο αξιολόγησης, καθώς αυτά αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητα και υποχρέωση του ιδρύματος στη χώρα βάσης του (π.χ. Βρετανία). Με άλλα λόγια, οποιοσδήποτε ξένο Πανεπιστήμιο εγκατασταθεί ως παράρτημα στην Ελλάδα θα υπόκειται σαφέστατα στο εθνικό και ευρωπαϊκό εμπορικό Δίκαιο, αλλά όχι εξ’ ορισμού στο ίδιο νομικό πλαίσιο λειτουργίας που ισχύει για τα ΑΕΙ. Αυτό έχει καίριες επιπτώσεις σε ολόκληρο το πλαίσιο λειτουργίας τους, όπως για παράδειγμα στο αν και κατά πόσο θα ισχύει το αυτοδιοίκητο όπως ορίζεται στο άρθρο 16, στον τρόπο επιλογής-πρόσληψης του διδακτικού προσωπικού, κ.ο.κ

Αστεία πράγματα. Μήπως το ελληνικό Δημόσιο έχει τα μέσα να το ελέγχει αυτό για τα δημόσια πανεπιστήμια; Μήπως οι κακοί καπιταλιστές ιδιοκτήτες τους δε θα έχουν κάποιο δικό τους τρόπο λέτε να μην καταστρέφουν τη φήμη τους; Μήπως το έχουμε δεχτεί ήδη χωρίς πρόβλημα για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια παιδεία όπου λειτουργούν μια χαρά ιδιωτικά δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια; Ή μήπως η ακαδημαϊκή αριστεία δεν έχει τρόπους εσωτερικούς για να ελέγχει τον εαυτό της (δημοσιεύσεις, αναφορές, indexes, συνέδρια κλπ);

Ερώτημα 12: Πως συμβαδίζει η θέση ότι “έχουμε πολλούς φοιτητές στα ΑΕΙ” με τη δημιουργία ιδιωτικών ιδρυμάτων που θα παράγουν ακόμα περισσότερους;

Απάντηση: Δεν συμβαδίζει. Οι εξαγγελίες και η αιτιολόγηση για την εφαρμογή του Σχεδίου Αθηνά 1 και 2, με βάση το οποίο μειώθηκαν δραστικά τα τμήματα σε ΑΕΙ μέσω συγχωνεύσεων ή καταργήσεων, βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε αυτό το επιχείρημα. Για πολύ καιρό ακούγονταν από τους πιο επίσημους εκπροσώπους της πολιτικής ηγεσίας ότι “οι φοιτητές είναι πολλοί”, ότι “σπουδάζουν για υπερβολικά πολλά χρόνια”, ότι “δεν χρειαζόμαστε άλλους επιστήμονες”, κ.ο.κ. Κάτι τέτοιο προφανώς διαψεύδεται από τα πραγματικά στατιστικά στοιχεία, ειδικά ως προς το τελευταίο (βλ. παρακάτω Εικόνα 2). Επιπλέον, η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) επιβλήθηκε με το επιχείρημα ότι υποψήφιοι που δεν θα είχαν καλή επίδοση σε συγκεκριμένα μαθήματα κατά περίπτωση, δεν θα έπρεπε να έχουν το δικαίωμα εγγραφής και σπουδών στα αντίστοιχα τμήματα, καθώς η πιθανότητα να ολοκληρώσουν επιτυχώς τις σπουδές τους είναι μικρή. Σήμερα μαθαίνουμε ότι οι αντίστοιχοι φοιτητές θα μπορούν να εισάγονται σε οποιοδήποτε ιδιωτικό ίδρυμα χωρίς εξετάσεις, καταβάλλοντας απλώς κάποιο υψηλό ύψος διδάκτρων (άρα δεν αφορά όλες τις οικογένειες), να σπουδάζουν υπό καθεστώς ξένου εκπαιδευτικού συστήματος (άρα εκτός εθνικού ελέγχου) και να λαμβάνουν πτυχίο καθ’ όλα ισότιμο με αυτά των ΑΕΙ. Αν αυτό αφορά πολλούς, τότε δεν ισχύουν τα παραπάνω επιχειρήματα. Αν ισχύει μόνο για λίγους (λόγω οικονομικής ευχέρειας), τότε δεν υπάρχει συλλογικό συμφέρον να ανατραπεί έτσι βίαια όλο το συνταγματικό και νομικό πλαίσιο που υπάρχει σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, η παραπάνω αντίφαση δεν δικαιολογείται με κανέναν τρόπο.

Δε συμβαδίζει η θέση γιατί δεν είναι δουλειά του “νομοθετήματος” να κάνει αυτή τη συσχέτιση. Δουλειά του είναι να διορθώσει ένα μακροχρόνιο κενό στην αγορά της εκπαίδευσης.

Ερώτημα 13: Οι νέοι φοιτητές που φεύγουν στο εξωτερικό για σπουδές σε ποια ιδρύματα σπουδάζουν; Με τι έξοδα; Επιστρέφουν αμέσως μετά την Ελλάδα για εργασία;

Απάντηση: Ακόμα και για οικονομικούς και μόνο λόγους, το ποσοστό των νέων φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό σε κορυφαία Πανεπιστήμια, διεθνούς κατάταξης από θέση 300 και άνω (αντίστοιχη των μεγάλων ελληνικών ΑΕΙ), είναι κατά τεκμήριο μικρό. Η οικονομική κατάσταση και το μέσο κατά αναλογία εισόδημα μιας οικογένειας ίσως δεν μπορεί σήμερα ούτε καν να συντηρήσει τις σπουδές ενός παιδιού μακριά από το σπίτι του εντός της χώρας. Επιπλέον, η φυγή στο εξωτερικό τουλάχιστον 600.000 νέων επιστημόνων έγινε σχεδόν αποκλειστικά για λόγους εύρεσης εργασίας και καλύτερων συνθηκών διαβίωσης. Αυτό σημαίνει ότι οι σπουδές και μόνο δεν είναι λόγος παραμονής ενός νέου φοιτητή στην Ελλάδα, εφόσον οι συνθήκες σπουδών και στη συνέχεια εύρεσης ανάλογης εργασίας είναι εξαιρετικά δυσμενείς.

Χρήσιμο το ερώτημα αλλά άσχετο με το θέμα. Επιστρέφει στην Ελλάδα αυτός που θεωρεί ότι θα βρει μια καλή ζωή εκεί. Όχι αυτός που έχει ιδιωτικά ή δημόσια πανεπιστήμια. Θέλετε να συζητήσουμε για την οικονομική κατάσταση της χώρας; Να το κάνουμε. Άλλο θέμα αυτό όμως. Εγώ πάλι θα ισχυριστώ ότι ο αυξημένος ανταγωνισμός θα δώσει ένα κίνητρο σε νέα παιδιά να μείνουν στη χώρα και σε παιδιά γειτονικών χωρών να έρθουν εδώ να σπουδάσουν. Και θα δείτε μετά πώς θα συσσωρευτούν γύρω από αυτά τα νέα ιδρύματα και εκκολαπτήρια σταρτάπ και κέντρα διασύνδεσης με την αγορά και απ΄όλα. Και επειδή δε θα έχουν τον κρατικίστικο βραχνά, ξέρετε κάτι; Θα λειτουργούν και η αγορά θα τα προτιμά. Θέλουμε να προτιμά και τα δημόσια; Ας τα κάνουμε καλύτερα. Όχι να απαγορέψουμε στην υπόλοιπη αγορά να το προσπαθήσει.

Ερώτημα 14: Ειδικά για τον κλάδο της Πληροφορικής, αν τα πτυχία των ιδιωτικών ιδρυμάτων είναι ισότιμα με κάθε έννοια με αυτά των ΑΕΙ, ποια ακριβώς είναι τα επαγγελματικά δικαιώματα που διασφαλίζονται για τους πτυχιούχους του κλάδου αυτού;

Απάντηση: Άγνωστο. Στον κλάδο της Πληροφορικής οι πτυχιούχοι ΑΕΙ και ισότιμων πτυχίων, σε επαγγελματικό ή/και ακαδημαϊκό επίπεδο, εξακολουθούν να μην έχουν στην πράξη κανένα νομοθετημένο θεσμικά τέτοιο δικαίωμα. Πρακτικά, οποιοσδήποτε μπορεί αν εργαστεί οπουδήποτε ως “ειδικός” σε επαγγέλματα του κλάδου, από απλός προγραμματιστής ως υπεύθυνος έργων Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) εξαιρετικά υψηλού κόστους, ρίσκου και κρισιμότητας (safety-critical), χωρίς να προκύπτει από πουθενά καμία υποχρέωση κατοχής αντίστοιχου τίτλου σπουδών ως τυπικό προσόν. Στον ευρύτερο Δημόσιο τομέα οι προσλήψεις που προκηρύσσονται μέσω ΑΣΕΠ συχνά περιγράφουν παρόμοιες θέσεις ως “…ή άλλου πτυχίου Θετικών Επιστημών”, ενώ κατά την πρόσληψη σε ιδιωτική επιχείρηση ή έναρξη επαγγέλματος ως αυτοαπασχολούμενος (ατομική επιχείρηση) πουθενά δεν ζητείται αντίγραφο πτυχίου ως βασική προϋπόθεση. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει αντίστοιχο Επιμελητήριο για τον κλάδο, ούτε η έννοια της άδειας ασκήσεων επαγγέλματος όπως στους Μηχανικούς Η/Υ – ακόμα και για αυτούς, η ένταξή τους στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) είναι πολύ περιοριστική και δεν ισχύει για πτυχιούχους μη Πολυτεχνικών σχολών. Σε κάθε περίπτωση, η θεσμοθετημένη υποχρέωση αποδεικτικού σπουδών ως βασική προϋπόθεση για την άσκηση αντίστοιχου επαγγέλματος περιορίζεται σε εξαιρετικά συγκεκριμένες δραστηριότητες, όπως π.χ. η μελέτη δομημένης καλωδίωσης σε κτίρια, ενώ την ίδια στιγμή πολύ μεγαλύτερα και κρισιμότερα πεδία δραστηριότητας όπως π.χ. η διασφάλιση ποιότητας στην ανάπτυξη safety-critical λογισμικού παραμένει θεσμικά εντελώς αρρύθμιστη. Κατά συνέπεια, οποιοδήποτε ιδιωτικό ίδρυμα ξένου φορέα που θα απονέμει πτυχία Πληροφορικής στην Ελλάδα δεν θα προσφέρει καμία απολύτως διασφάλιση, επαγγελματική ή ακαδημαϊκή, στους αποφοίτους του, καθώς αυτό δεν ισχύει σήμερα ούτε για τα ΑΕΙ.

Εύλογο ερώτημα αλλά άσχετο με το θέμα γιατί η ίδια η απάντηση αναφέρει ότι το θέμα είναι γενικά αρρύθμιστο. Ε, ας ζητήσουμε να ρυθμιστεί γενικά, όχι να το θέτουμε ως αντίρρηση προς τη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Ερώτημα 15: Ειδικά για τον κλάδο της Πληροφορικής, οι πτυχιούχοι των ιδιωτικών ιδρυμάτων σε ποιο Επιμελητήριο θα εγγράφονται;

Απάντηση: Άγνωστο. Όπως αναλύθηκε παραπάνω, τέτοιο Επιμελητήριο δεν υφίσταται σήμερα στην Ελλάδα, ούτε και κανένας άλλος φορέας διασφάλισης της ποιότητας των αντίστοιχων δραστηριοτήτων ειδικά για ΤΠΕ, ούτε των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται σε αυτές.

Σωστή παρατήρηση, ούτε σήμερα υφίσταται τέτοιο επιμελητήριο. Γιατί αυτό είναι ζήτημα στη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων; Καλή και η αναφορά σε critical applications αλλά δε θα έπρεπε αυτές να είναι εμπόδιο και σε μια πλειάδα άλλων εφαρμογών για τις οποίες η αγορά έχει ανάγκη από καταρτισμένο προσωπικό που αυτή τη στιγμή της λείπει πολύ και τα δημόσια πανεπιστήμια δεν αφουγκράζονται. Αν μη τι άλλο από τα ιδιωτικά πανεπιστήμια περιμένουμε να έχουν μια πολύ δυναμική σχέση με την αγορά.

Ερώτημα 16: Ειδικά για τον κλάδο της Πληροφορικής, εδώ και χρόνια τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια συνεργαζόμενα με ξένα ιδρύματα λειτουργούν “ανταγωνιστικά” ως προς τα ΑΕΙ. Τι δεν πήγε καλά; Γιατί ο κλάδος τους έχει συρρικνωθεί δραστικά τα τελευταία χρόνια και όσα απέμειναν εξακολουθούν να είναι σε διεθνή κατάταξη κάτω του 8.000;

Απάντηση: Τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια συνεργαζόμενα με ξένα ιδρύματα έχουν αναγνωριστεί ως επαγγελματικά (και μόνο) ισότιμα με τα αντίστοιχα των ΑΕΙ. Το υπουργείο Παιδείας επέβαλε και τότε “αυστηρές προϋποθέσεις” στη λειτουργία τους. Και τότε, όταν πριν πολλά χρόνια γινόταν η αντίστοιχη δημόσια συζήτηση, τα επιχειρήματα ήταν τα ίδια. Περιορισμός της φυγής νέων φοιτητών στο εξωτερικό, μεγαλύτερος ανταγωνισμός άρα βελτίωση των ΑΕΙ, κτλ. Τίποτα από αυτά δεν επαληθεύτηκε τελικά. Αντίθετα, με την αλλαγή του καθεστώτος αυτόματης αναγνώρισης των τίτλων σπουδών των βρετανικών Πανεπιστημίων λόγω του Brexit, αρκετές χιλιάδες φοιτητές και απόφοιτοι φορέων με έδρα τη Βρετανία βρέθηκαν με εντελώς “ξένους” τίτλους σπουδών που έπρεπε να αναγνωριστούν μέσω της πλήρους διαδικασίας (ΔΟΑΤΑΠ). Το αποτέλεσμα φυσικά αυτής της αποτυχίας δεν οφείλεται ασφαλώς στο Brexit, αφού ποτέ η συγκεκριμένη “αγορά” δεν λειτούργησε πραγματικά “ανταγωνιστικά” ως προς τα ΑΕΙ, ούτε και επιβεβαίωσε τις τότε εξαγγελίες.

Γιατί τα εκπαιδευτήρια αυτά έχουν καθαρά επαγγελματικό προσανατολισμό και όχι ακαδημαϊκό. Κάτι χρήσιμο και απαραίτητο για την αγορά και οι απόφοιτοί τους απορροφώνται άμεσα από αυτήν.

Ερώτημα 17: Θα αποτραπεί η διαρροή φοιτητών προς το εξωτερικό;

Απάντηση: Δεν είναι βέβαιο. Αν επιπλέον σκεφτούμε πόσο έχουν αυξηθεί τα ενοίκια σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο και άλλες πόλεις της χώρας μας καθώς και το κόστος διαβίωσης, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι σε πολλές Ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις (Παρίσι, Γκέτινγκεν, Στοκχόλμη, Λούντ κλπ) τα εκεί δημόσια Πανεπιστήμια λειτουργούν χωρίς δίδακτρα και είναι σαφώς περισσότερο οργανωμένα (υποδομές, εστίες, σίτιση κτλ), οι σπουδές στο εξωτερικό (σε σχέση με ένα ιδιωτικό ΑΕΙ σε Ελληνική πόλη) φαντάζουν πιθανώς οικονομικότερη και σίγουρα πιο ελκυστική επιλογή.

Δεν είναι βέβαιο αλλά είναι πολύ πιθανό και εύλογο. Σε κάθε περίπτωση σκοπός είναι πρωτίστως η διόρθωση ενός νομοθετικού κενού. Η μη διαρροή φοιτητών προς το εξωτερικό θα είναι ένα από τα αποτελέσματα αυτού. Τώρα αν συγκρίνουμε το κόστος ζωής στο Γκέτιγκεν και το Παρίσι με το κόστος του να μείνει κάποιος στην Ελλάδα νομίζω η σύγκριση είναι άνιση. Κι αν τα δίδακτρα στην Ελλάδα είναι πια τόσο μεγάλα, ε, δε θα πάει πολύς κόσμος. Ή θα πάνε μόνο οι κακοί πλούσιοι, αυτοί που μπορούν να πάνε ούτως ή άλλως στο Παρίσι και στο Γκέτινγκεν.

εκτύπωση Κατηγορίες: απόψεις, επαγγελματικά, πολιτικά | rss 2.0 | trackback | 1 σχόλιο
27 Ιανουαρίου, 2024

Για όσους ενδιαφέρονται για επιστημονικές προσεγγίσεις:

“Τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια: Οι έρευνες καταδεικνύουν ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν και ανατρέφονται από ομόφυλα ζευγάρια δεν διαφέρουν από τα υπόλοιπα παιδιά ως προς τη συναισθηματική τους ανάπτυξη και τη σχέση τους με συνομηλίκους τους και ενήλικες.”

– Ζήσε, κι άσε τους άλλους να ζήσουν.

εκτύπωση Κατηγορίες: απόψεις, πολιτικά | rss 2.0 | trackback | 1 σχόλιο
12 Ιανουαρίου, 2024

Μερικές σκέψεις από την επικαιρότητα των ημερών για την κυβερνησούλα μας:

Ακρίβεια: το πρόβλημα θα ήταν η δημιουργία καρτέλ που θα κανόνιζε τις τιμές και θα έκανε κακό στον ανταγωνισμό, αλλά όχι, ο καταναλωτής δε μπορεί να επιλέξει το φτηνότερο προϊόν, πρέπει η κυβερνησούλα να του τα κάνει όλα φτηνά.

Ακρίβεια: Τα νέα μέτρα αντιμετώπισης της αισχροκέρδειας – Τι αλλάζει στο βρεφικό γάλα

Κορονοϊός: σας τραβούσαμε το αυτάκι στα δύσκολα αλλά τώρα τα παίρνουμε όλα πίσω και μέλι γάλα γιατί η κυβερνησούλα σας αγαπάει εσάς όμως ειδικά εσάς που δεν πληρώσατε τα πρόστιμα.

Κορωνοϊός: Νέα εκστρατεία για τον εμβολιασμό – Διαγράφονται τα πρόστιμα σε ανεμβολίαστους ηλικιωμένους

Αυθαίρετα: θα τα ρίξει η κυβερνησούλα όλα όλα μα όλα λέμε, αλλά την ίδια μέρα να νομοθετήσουμε και τη δυνατότητα δόμησης όπου ξημερώνει ήλιος.

https://www.kathimerini.gr/society/562821034/provlimatiki-epanafora-tis-domisis-ektos-schedioy-poia-oikopeda-mporoyn-na-chtistoyn/

Τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια: να πούμε και μια καλή κουβέντα, γίνονται βήματα προς τα εμπρός αλλά μην τυχόν και δεν μας προστατέψει η κυβερνησούλα από το να γίνουμε παιδομηχανές!

Ομόφυλα ζευγάρια: Το «ναι» Μητσοτάκη στον γάμο, το «όχι» στην παρένθετη μητέρα

ΥΓ: Αγάπη και ελευθερία είναι λέξεις που όταν τις λες πρέπει να τις θες και για τον άλλο, όχι μόνο για εσένα.

εκτύπωση Κατηγορίες: απόψεις, πολιτικά | rss 2.0 | trackback | καθόλου σχόλια
10 Ιανουαρίου, 2024

Επιθυμούμε (γενικά μιλώντας) τo θεσμό της τεκνοθεσίας, όπου ένα ζευγάρι ανθρώπων παίρνει υπό την κηδεμονία του ένα παιδί χωρίς γονείς, υπό όρους και προϋποθέσεις που θέτει η πολιτεία; Γενικά, ναι, το επιθυμούμε και το επικροτούμε μάλιστα.

Έχουμε κάποια στέρεη εικόνα ότι η τεκνοθεσία βλάπτει γενικά ως θεσμός; Όχι.

Μπορούν οι διαδικασίες και οι προϋποθέσεις της να βελτιωθούν; Μάλλον ναι. Τα περισσότερα προβλήματα που ακούω είναι τα γραφειοκρατικά και εμποδίζουν τις τεκνοθεσίες να προχωρούν ταχύτερα.

Έχουμε κάποια στέρεη εικόνα ότι η τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια θα προκαλέσει κάποια βλάβη (σωματική ή ψυχολογική) σε ένα παιδί ή έστω θέτει πιθανότητες βλάβης σημαντικά μεγαλύτερες από όποια άλλη τεκνοθεσία ή και από την παραδοσιακή βιολογική τεκνοποίηση; Όχι. Πολλοί εκφράζουν ενστάσεις αλλά όλες είναι προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις ή θρησκευτικές πεποιθήσεις.

Δεχόμαστε ότι για τον άνθρωπο η τεκνοποίηση είναι δικαίωμα και ανάγκη; Χωράει πολλή συζήτηση το δεύτερο. Είναι πράγματι εγγενής βασική ανάγκη; Το δεχόμαστε αυτό μήπως απλά κατά παράδοση κι επειδή ίσως μας το επιβάλει το κακό το σύστημα που μας ελέγχει και άλλα τέτοια; Ας πούμε ότι αυτό λύνεται από το γεγονός ότι είμαστε αρκετά ενήλικες για να αποφασίζουμε για τον εαυτό μας. Και το πρώτο ίσως χωράει συζήτηση ή τελοσπάντων δεν είναι είναι αναφαίρετο δικαίωμα. Η πολιτεία μπορεί να αφαιρέσει την κηδεμονία από ένα παιδί από μια οικογένεια που το κακοποιεί. Και δεν ξέρω τι γίνεται πχ με άτομα με νοητική υστέρηση. Έχουν δικαίωμα να τεκνοποιήσουν; Αλλά αυτές οι περιπτώσεις είναι εξαιρέσεις.

Αν λοιπόν ζούμε σε μια φιλελεύθερη, δημοκρατική, ευνομούμενη, κοσμική πολιτεία και δεν έχουμε κανένα λόγο να απαγορεύσουμε κάτι, ε, ας μην το κάνουμε. Αν χρειάζεται μια πράξη, ένας νόμος, για να επιτραπεί αυτό, ε, ας τον φτιάξουμε επιτέλους.

[Photo by Polina Tankilevitch: https://www.pexels.com/photo/landscape-man-couple-love-5255811/.]

εκτύπωση Κατηγορίες: απόψεις | rss 2.0 | trackback | καθόλου σχόλια