Τάκης Μπουγιούρης

Η σειρά Adolescence του Netflix πέτυχε μια ευαίσθητη κοινωνική χορδή και συζητήθηκε τόσο πολύ, που αρχικά μου δημιούργησε μια μικρή απώθηση. Τελικά αποφάσισα να τη δω για να έχω άποψη. Αναγκαστικά την έβαλα στο μικροσκόπιο, έπειτα από τα τόσα σχόλια που είχα διαβάσει. Άλλωστε ο δημιουργός της είχε και την πρόθεση να κάνει κοινωνικό σχόλιο. Γράφω όμως για αυτήν όχι γιατί είναι η εκπληκτικότερη σειρά που έχω δει ή γιατί έκανε τόση αίσθηση. Το αφήνω αυτό για το τέλος όμως. Το λόγο τον προδίδει κάπως ο τίτλος του άρθρου.

Στην αρχή έμοιαζαν οι φόβοι μου να επιβεβαιώνονται. Ποιος συλλαμβάνει 13χρονο έφηβο με αυτό τον τρόπο, με 20 άτομα ομάδας ειδικών δυνάμεων ξερωγώ να κατεδαφίζουν την είσοδο του σπιτιού του, να το κάνουν γης μαδιάμ και στη συνέχεια να τον βάζουν σε κελί σαν αυτά της απομόνωσης ψυχιατρείων χωρίς λεκάνη για τις ανάγκες του. Έτσι κάνει η αγγλική αστυνομία; Μπορεί. Τεσπά δεν αποδείχθηκε στοιχείο κρίσιμο για τη συνέχεια.

Μόνιμο σημείο παρατήρησης αποτελούν τα τεχνικώς αρτιότατα μονοπλάνα, όπου το κάθε επεισόδιο ολόκληρο (ναι, ολόκληρο) είναι ένα τέτοιο. Ολόκληρο! Από τεχνική άποψη η παραγωγή, η ενορχήστρωση και εκτέλεση αυτών των λήψεων είναι εντυπωσιακή. Αλλά και για τους ηθοποιούς η πρόκληση πρέπει να ήταν τεράστια. Ειδικά για έναν 13χρονο ηθοποιό.

Αλλά αισθάνομαι ότι τελικά αυτό κάπως εκβιάζεται. Από τη μια η κάμερα αναγκάζεται να κάνει συνεχείς ακροβασίες που συχνά είναι ορατές, άλλωστε πώς να κρυφτείς από ένα μονοπλάνο, να περιστρέφεται αφύσικα γύρω από τους χαρακτήρες, ώστε να μπορέσει να πετύχει τη συνέχεια των πλάνων. Και κάπου δίνεται η εντύπωση ότι η πλοκή προσαρμόζεται στο πλάνο και όχι το αντίστροφο. Εντωμεταξύ, έχοντας ως δεδομένη τη λήψη του μονοπλάνου, χάνεται η ένταση που αυτό προσδίδει όταν χρησιμοποιείται επιλεκτικά. Συνήθως τα μονοπλάνα κόβουν την ανάσα με τη συνέχειά τους, εκεί που η συνέχεια δεν είναι ο κανόνας λόγω του μοντάζ. Ίσως δηλαδή είναι λιγάκι ένα τεχνικό τρυκ όλο αυτό, ένα τεχνικό επίτευγμα εντυπωσιακό μεν, αλλά με μικρή δραματουργική επίδραση.

Κάπου εκεί θυμήθηκα πρόχειρα μερικά ιστορικά μονοπλάνα, το ένα από το Θόδωρο Αγγελόπουλο, στο “Αιωνιότητα και Μια Μέρα“, που είναι κάτι σαν ζωγράφος-σκηνοθέτης στα κάδρα του, και το άλλο από την πρώτη σαιζόν του “True Detective” που είχε κάνει αίσθηση. Και τα δύο αισθάνεσαι ότι είναι εκεί γιατί έχουν δικό τους λόγο ύπαρξης. Αλλά ας αφήσω τις μπουμεριές, παρόλο που είναι ενδιαφέρον να κοιτάμε και την εξέλιξη της τεχνικής.

Παρολαυτά ο τρόπος αυτός δίνει πολύ χώρο για θεατρικότητα στο παίξιμο των χαρακτήρων, για καθαρή ηθοποιία. Υπάρχουν τεράστιες σκηνές που εστιάζουν σε συζητήσεις ανάμεσα στους χαρακτήρες, στις δυναμικές που αναπτύσσονται ανάμεσά τους, στους διαλόγους, στις εκφράσεις τους! Αυτό το τελευταίο νομίζω μου μένει εντονότερα από οτιδήποτε άλλο. Οι εκφράσεις του πατέρα, του γιου, της ψυχολόγου. Οι ηθοποιοί έχουν όλο το χρόνο, αλλά και την πρόκληση, να ξεδιπλώσουν την εκφραστικότητά τους. Και το κάνουν καλά, όλα κι όλα!

Η πλοκή είναι μάλλον γνωστή τοις πάσι πλέον. Ένας 13χρονος μαθητής συλλαμβάνεται με την κατηγορία ότι μαχαίρωσε μέχρι θανάτου συμμαθήτριά του. Η κοινωνία σοκάρεται, η οικογένειά του ζει ένα δράμα. Ήταν μια καθόλα κανονική, καθημερινή οικογένεια που αναζητά να βρει τι τεράστιο λάθος έκανε. Το λάθος, σε πρώτη ανάγνωση, όπως το πλασάρει δηλαδή η ίδια η σειρά είναι η απομόνωση του νεαρού στον κόσμο των κοινωνικών δικτύων και οι επιρροές που δεχόταν από αυτά. Κάτι που γινόταν μέσα στη φαινομενική ασφάλεια και προστασία του ίδιου του σπιτιού.

Για να είμαι ειλικρινής εδώ εντοπίζω δύο μικρά θέματα. Καταρχάς, ενώ βλέπουμε από κάμερες παρακολούθησης η σκηνή τη φόνου σε κάμερες παρακολούθησης, οι ήρωες έχουν πλάτη στην κάμερα. Και ο νεαρός αρνείται την ενοχή του μέχρι το τέλος, μήνες μετά, όπου λέει ότι τελικά θα δηλώσει ένοχος. Δε λέει πουθενά ευθέως ότι είναι ένοχος. Επίσης δε γίνεται πουθενά ξεκάθαρο γιατί η κοπέλα τον ακολούθησε στη σκηνή του φόνου και μάλιστα νύχτα, τη στιγμή που, κατά τα άλλα, τον υποτιμούσε και τον αγνοούσε. Ταυτόχρονα μένουν ανολοκλήρωτοι οι ρόλοι των δύο κολλητών του που φαίνεται ότι είχαν εμπλοκή στην υπόθεση.

Τα αναφέρω αυτά γιατί η συζήτηση που γίνεται δημόσια θεωρεί αυτόματα το νεαρό ένοχο και τη σύνδεση της ενοχής του με τα σόσιαλ μήντια και την ανδρόσφαιρα αυτόματη. Αυτός ο αυτοματισμός όμως, αυτή η ενστικτώδης ερμηνεία μπορεί να είναι ρηχή. Βέβαια, αν κρίνουμε τα γεγονότα της σειράς ως πραγματικά, αν τα πάρουμε τοις μετρητοίς, τότε είναι ένας νέος απίστευτα παραστρατημένος, που δεν έλεγξε τις αντιδράσεις του και η τοξική του αρρενωπότητα δε συγκρατήθηκε. Η διάπραξη τέτοιας βίας είναι απαράδεκτη όποια κι αν είναι η υποκείμενη κατάσταση.

Όμως πίσω από αυτή την ανάγνωση μπορεί να υπάρχει και μια πλειάδα άλλων νέων, που δεν κατέφυγαν σε βιαιότητα και που απλά υφίστανται ένα σύγχρονο μπούλυινγκ, επειδή είναι αγόρια ίνσελ (incel, involuntary celibate, θα το έλεγε κανείς και μπακούρια χαριτολογώντας). Λες και είναι πολλές οι πιθανότητες ένα αγόρι 13 χρονών να μην είναι μπακούρι! Όμως εδώ αυτό το αγόρι πρέπει να υποστεί και έναν εξευτελισμό από τον περίγυρό του για αυτή του την ανώριμη σεξουαλικότητα, που μόλις την ανακαλύπτει και το ίδιο και δεν ξέρει καλά-καλά τι να την κάνει. Και ο χαρακτηρισμός ίνσελ είναι πολύ πιο βαρύς και μειωτικός από τον κάπως χιουμοριστικό και χωρίς επιθετικές συνυποδηλώσεις όρο μπακούρι.

Παρεμπιπτόντως είναι φοβερή η στιγμή, όπου η ψυχολόγος που του κάνει εκτίμηση τον ρωτά πώς αισθάνεται όταν βλέπει γυμνές γυναίκες . Το παιδί απαντά τη μια στιγμή “ωραία” και την άλλη “περίεργα” (sic) με αφοπλιστική ειλικρίνεια. Πόσο αληθινή περιγραφή της πορείας της ενηλικίωσης μέσα από την ανακάλυψη και αναζήτηση της σεξουαλικότητας. Και πόσο υπέροχη ταυτόχρονα! Πόσο κρίμα αυτή η διαδικασία να περνά μέσα από την ταπείνωση.

Εντωμεταξύ όροι όπως ίνσελ, πέραν του ότι είναι μειωτικοί, όπως θα λέγαμε το “τσούλα” (κάποτε, ελπίζω όχι πια), κρύβουν και μια κουλτούρα όπου το σεξ γίνεται ένα παιχνίδι εξουσίας. Το ένα φύλο ελέγχει κάτι που το άλλο φύλο επιζητεί διακαώς και δεν του το δίνει. Μάλιστα το προσβάλει κιόλας που δεν είναι άξιο για να του το δώσει. Αυτή η κουλτούρα εξουσίας ή πάλης τάξεων νομίζω δεν είναι υγιής για το φεμινιστικό κίνημα και για τις σχέσεις των φύλων γενικότερα, ειδικά όταν αυτές διαπλάθονται σε μικρές ηλικίες.

Μεγάλη συζήτηση έγινε στα πραγματικά κοινωνικά δίκτυα, όχι αυτά της σειράς, για το ρόλο του πατέρα και πόσο αποστασιοποιημένος ήταν, ότι δεν αγκάλιαζε για παράδειγμα το γιο του αρκετά. Δε θα το σχολίαζα αυτό αν δε το έβλεπα να συμβαίνει τόσο εκτεταμένα και τόσο βιαστικά. Ο πατέρας, ένας άνθρωπος του μόχθου, που είχε φάει ξύλο από τον πατέρα του -το εξ0μολογείται αυτό- και που έχει υποσχεθεί στον εαυτό του να γίνει καλύτερος από αυτόν -κι αυτό μέρος της ίδια εξομολόγησης- είναι συντετριμμένος σε όλη τη διάρκεια της σειράς.

Ο ηθοποιός που τον υποδύεται είναι μάλιστα ο δημιουργός και ο βασικός σεναριογράφος. Παίζει έναν πατέρα συγκλονισμένο. Η διήγηση εστιάζει πολύ σε αυτόν, περισσότερο από ό,τι στη μητέρα. Βγαίνει από τα ρούχα του κατά τη διάρκεια της σύλληψης, στηρίζει το γιο συνεχώς και κάνει ό,τι μπορεί για να τον προστατέψει, το παιδί ζητά συστηματικά την υποστήριξή του. Είναι σε υπερένταση, εμφανή συγκίνηση, εκφράζει το τεράστιο άγχος μήπως κάνει κάτι λάθος. Αλλά από όλο το δράμα λείπει -υποτίθεται- η αγκαλιά. Ίσως οι επικριτές δεν πρόσεξαν ότι στο αποκορύφωμα πράγματι αγκαλιάζει το παιδί του. Ίσως δεν είναι ο χαρακτήρας για τον οποίο η αγκαλιά είναι η πρώτη ή η συνεχής έκφραση συναισθήματος. Βολεύει να τον δούμε κι αυτόν ως τοξικό άρρενα για να αιτιολογήσουμε το εύκολο γαϊτανάκι της ευθύνης. Αντέξτε μέχρι το τέλος του άρθρου αυτού να δούμε αν τα κοινωνικά δίκτυα μόνο τοξικά αγόρια κατασκευάζουν.

Για τον νεαρό που υποδύεται το γιο δεν υπάρχουν λόγια, είναι εκπληκτικός, είναι σα να παίζει μια ατελείωτη θεατρική παράσταση όπου η εστίαση είναι μονίμως πάνω στο χαρακτήρα του και θα έβρισκες εύκολα ό,τι ψεγάδι τυχόν υπήρχε. Αλλά δεν υπάρχει. Δεν ξέρω αν καναδυό φορές χάνει τα λόγια του εντός σεναρίου ή εκτός. Αλλά φαίνεται απολύτως φυσικό. Απλά ψάχνω να του βρω μια ατέλεια στα ατελείωτα μονοπλάνα που έφερε εις πέρας.

Μέσα σε όλο το δράμα περνούν και διάφορες σκηνές με παράπλευρο ενδιαφέρον. Το σχολείο που πρακτικά παίζει ρόλο μπέιμπι σίττερ και όχι εκπαιδευτικού, σε κάθε λήψη από σχολική τάξη τα παιδιά, αντί να κάνουν ένα φυσιολογικό μάθημα, βλέπουν κάποιο εκπαιδευτικό βίντεο, είναι μονίμως εκτός ελέγχου, δεν αντιλαμβάνονται στοιχειώδη πειθαρχία, δε σέβονται τους καθηγητές τους, κι αυτοί οι τελευταίοι είναι μάλλον παραδομένοι σε αυτή την πραγματικότητα.

Εν πάση περιπτώσει η σειρά, αν εξαιρέσουμε το καλλιτεχνικό πεδίο, πράγματι αγγίζει μια ευαίσθητη χορδή. Έχουμε τους σημερινούς εφήβους νεολαία, τους Gen Zers, που ζουν μια ζωή φαινομενικά προστατευμένη αλλά μέσα σε αυτό ακριβώς το ελεγχόμενο περιβάλλον, μέσω του internet και των κοινωνικών δικτύων, εκτίθενται σε μεγάλους κινδύνους και επικίνδυνες επιρροές. Το χάσμα των γενεών παίρνει νέες διαστάσεις, ενσαρκώνεται σε κάτι ηλεκτρονικό, μη απτό, κρυφό, που περνάει απαρατήρητο από τα ραντάρ της μέσης οικογένειας.

Μάλιστα προσωπικά θα το πήγαινα αυτό ακόμη πιο πέρα. Υπάρχει μια επιπλέον παράμετρος. Νομίζω οι γονείς σήμερα κινδυνεύουν να μην έχουν καν την ίδια εικόνα του κόσμου γύρω τους σε σύγκριση με τα παιδιά τους. Προσοχή, αναφέρομαι στις προσλαμβάνουσες εικόνες, όχι στην ερμηνεία αυτών και στη θέση που θα πάρει το κάθε άτομο απέναντί τους. Δεν έχουν καν την ίδια πρόσληψη της πραγματικότητας, ώστε να μπορούν καταρχάς να συζητούν πάνω στις ίδιες πληροφορίες και στα ίδια δεδομένα. Και ας έχουν μετά και διαφορετικές απόψεις και συγκρούσεις κλπ. Το χάσμα δηλαδή είναι τεράστιο και αγεφύρωτο.

Στη σειρά οι γονείς και τα παιδιά ζουν σε τελείως διαφορετικές πραγματικότητες. Ο ένας γιος ζει, μάλλον μαζί με τους συνομηλίκους του, στον κόσμο των σόσιαλ, όπου τα κορίτσια βομβαρδίζονται από ριζοσπαστικά φεμινιστικά μηνύματα και τα αγόρια προσπαθούν αντιδράσουν, να βρουν νόημα, επηρεαζόμενα από μηνύματα τοξικότητας τύπου Άντριου Τέητ. Και οι γονείς δεν έχουν άποψη για αυτό, όχι γιατί συμφωνούν ή διαφωνούν και η διαφορά ηλικίας δυσκολεύει την επικοινωνία, αλλά γιατί δεν ξέρουν καν ότι αυτό συμβαίνει!

Ζουν στα ίδια σπίτια αλλά σε διαφορετικές πραγματικότητες και αυτό πηγαίνει πολύ πιο πέρα από την παραδοσιακή απόσταση που έχει ένας έφηβος από τους γονείς του. Πάντα οι έφηβοι είχαν τμήματα της ζωής τους κρυφά από τους γονείς τους, αυτό δεν είναι νέο. Πάντα οι νέοι είχαν δικό τους λεξιλόγιο. Αντιδρούσαν στους γονείς, όχι από μίσος, αλλά γιατί οι γονείς ήταν αυτοί που έθεταν τα όρια και οι νέοι προσπαθούσαν να τα δοκιμάσουν! Εδώ πλέον η γέφυρα δεν υπάρχει ανάμεσα στις δύο πλευρές ώστε να προσπαθήσουν καν να τη διαβούν και να συναντηθούν.

Αναδεικνύεται μια κοινωνία εφήβων όπου ο ένας προσβάλει τον άλλο και η περιθωριοποίηση λαμβάνει χώρα στον άυλο κόσμο των κοινωνικών δικτύων με κωδικοποιημένα μηνύματα συμπυκνωμένα σε εικονίδια. Η εφηβική ανώριμη αδεξιότητα γίνεται σκληρότητα που εκφράζεται εν κρυπτώ και -το χειρότερο- χωρίς διαλείμματα. Είναι στο χέρι τους, στο κινητό που κρατάνε, στον υπολογιστή τους, ασταμάτητη και ανεξέλεγκτη γιατί κανείς ενήλικος δε γίνεται μάρτυράς της. Μέχρι να συμβεί μια έκρηξη.

Ειδικά σχετικά με την έκρηξη αυτή, η σειρά ίσως και να λαϊκίζει λιγάκι γιατί εφευρίσκει ένα πραγματικά ακραίο γεγονός για να στήσει την πλοκή της. Μια δολοφονία κοπέλας από ένα αγόρι γιατί αυτό αισθάνθηκε ταπείνωση και απομόνωση. Θα μου πείτε, μυθοπλασία είναι, ό,τι θέλει κάνει. Ναι, αλλά είναι μυθοπλασία που έχει ρητά κοινωνικό σκοπό, ο δημιουργός της το έχει δηλώσει, δεν είναι κάτι που προέκυψε συμπτωματικά. Κάλλιστα, λοιπόν, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς αμέτρητα άλλα σενάρια όπου οι όροι του δράματος να είχαν κάπως αντιστραφεί. Πχ ο νέος να είχε οδηγηθεί στον τερματισμό της δικής του ζωής αντί στη βία ενάντια σε κάποιον άλλο. Υπερβολή λέτε; Ας πάμε επιτέλους σε αυτό που σας υποσχέθηκα στην αρχή και ας κάνουμε τη σύνδεση με το δεύτερο μισό του τίτλου του άρθρου αυτού: Η Γενιά του Άγχους.

Κυκλοφορεί πρόσφατα και στα Ελληνικά το βιβλίο του Johnathan Haidt “Η Γενιά του Άγχους” (“The Anxious Generation”). Ο ίδιος συγγραφέας, εξελικτικός/κοινωνικός ψυχολόγος, έχει γράψει επίσης τα εξαιρετικά “The Happiness Hypothesis”, ” The Righteous Mind” (αν πρόκειται να διαβάσετε ένα βιβλίο αυτή τη δεκαετία με σκοπό να καταλάβετε τους ανθρώπους γύρω σας, ας είναι αυτό) και το “The Coddling of the American Mind”.

Στη Γενιά του Άγχους, για να το περιγράψω εξαιρετικά συμπυκνωμένα, κάνει την παρατήρηση ότι στο δυτικό κόσμο (με την ευρεία έννοια: ΗΠΑ, Αυστραλία, Δυτική Ευρώπη) υπάρχει από το 2010 και μετά ραγδαία αύξηση περιστατικών ψυχικών διαταραχών και κατάθλιψης στα νέα παιδιά. Και κάνει την υπόθεση ότι η επιδραστικότερη αιτία αυτών είναι η μεταστροφή από την ανάπτυξη των παιδιών ως μια διαδικασία ελεύθερου παιχνιδιού σε μια διαδικασία με έντονη επιρροή από το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα. Ορόσημο είναι η εποχή μετά το 2010 όπου πρακτικά όλα τα παιδιά από μικρή ηλικία έχουν πλέον δικό τους κινητό και ανεξέλεγκτη πρόσβαση στα μέσα αυτά.

Προσωπικά στο ίδιο πνεύμα θα πρόσθετα και μερικές άλλες παραμέτρους όπως: ο ασφυκτικός υπερπροστατευτισμός των σύγχρονων γονέων, που δεν αφήνει χώρο να αναπτυχθούν χρήσιμες άμυνες και δεξιότητες στα παιδιά τους, η συνεχής εγρήγορση για ψυχολογικά προβλήματα και μικρο-διαταραχές που πρέπει πάση θυσία να αντιμετωπιστούν, που ίσως τείνει σε φαινόμενα υπερ-διόρθωσης, η εντατική προσπάθεια βελτιστοποίησης κάθε πράξης και κάθε επιλογής της ζωής των παιδιών, που κάνει κάθε απόφαση να φαντάζει κρίσιμη για το μέλλον τους και κάθε λοξοδρόμηση ως αποτυχία ζωής, οι τεράστιες προσδοκίες που προβάλουν οι γονείς στα παιδιά και η προφανής πίεση που αυτό μπορεί να ασκήσει και, τέλος, η συνεχής κατήχηση ότι ο κόσμος μας πάει κατά διαόλου (ο πλανήτης καταστρέφεται, η παγκόσμια υπερθέρμανση, δεν έχουμε ελευθερία, η δημοκρατία απέτυχε, τα δύο φύλα βρίσκονται σε μια συνεχή πάλη τάξεων, το παρελθόν μας είναι αποικιοκρατικό και χρωστάμε στους λαούς που καταπιέσαμε κλπ).

Πλάθουμε δηλαδή αδύναμους και αδέξιους χαρακτήρες και τους πετάμε σε μια αρένα όπου τους έχουμε υποσχεθεί λιοντάρια. Ένα ολοένα και αυξανόμενο ποσοστό αυτών μοιραία λυγίζει! Άλλο ένα ποσοστό, ενώ δε θα συναντήσει λιοντάρια, θα λυγίζει ακόμη και μπροστά σε γάτες. Μπορεί κανείς να φέρει το αντεπιχείρημα ότι, αντί να κάνουμε τους ανθρώπους πιο δυνατούς, ας κάνουμε τη ζωή πιο εύκολη. Όμως αυτή η λογική χάσκει γιατί δεν ελέγχουμε όλη την πραγματικότητα γύρω μας και οι κοινωνικές αλλαγές δε συμβαίνουν μαγικά από τη μια στιγμή στην άλλη. Ήδη άλλωστε έχουμε ζήσει γιγαντιαίες θετικές αλλαγές μέσα σε λιγότερο από έναν αιώνα (αναφέρομαι στην εποχή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον οποίο φαίνεται, δυστυχώς, να έχουμε ξεχάσει και ξεπεράσει με επώδυνο πλέον τρόπο, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση).

Σταματώ τη δική μου παρέμβαση των τελευταίων δύο παραγράφων στο βιβλίο του Haidt και συνεχίζω με τα δικά του ευρήματα. Μπορείτε να τον απολαύσετε και οι ίδιοι καθώς, πέρα από τα βιβλία του, είναι διαθέσιμες πολλές ομιλίες του online, πχ εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε στα πρώτα 30 λεπτά τον ίδιο να περιγράφει την κεντρική ιδέα του βιβλίου του. Δώστε λίγη προσοχή σε φράσεις-κλειδιά όπως “play-based childhood was replaced suddenly by phone-based childhood” και “we have overprotected our children in the real world and have underprotected them online” και “the great rewiring of childhood”:

Αλλά δεν πρόκειται για μια θεωρητική υπόθεση. Ο Haidt βρίσκει νούμερα και τα μελετά και βγάζει ενδιαφέρονται συμπεράσματα. Μέχρι το 2012 δεν παρατηρείται κάποια ιδιαίτερη αυξομείωση στα στατιστικά ψυχικών διαταραχών των εφήβων. Αλλά από το 2012 και έπειτα τα ποσοστά κατάθλιψης και αγχώδους διαταραχής εκτοξεύονται. Στοιχεία από τα γραφεία ψυχολογικής υποστήριξης των πανεπιστημίων της Αμερικής:

Ένα στα τρία κορίτσια έχουν υποφέρει ένα σημαντικό περιστατικό κατάθλιψης, κάτι που σημαίνει ότι έχουν σκεφτεί ακόμη και την εκδοχή της αυτοκτονίας:

Τα νούμερα κοριτσιών με πραγματικά καταγεγραμμένα στα επείγοντα νοσοκομείων περιστατικά αυτοτραυματισμών σχεδόν τριπλασιάζονται. Είναι κλινικά περιστατικά, όχι απλές προσωπικές εκτιμήσεις:

Επιπλέον παρατηρείται σημαντική αύξηση στα ποσοστά αυτοκτονιών, στις οποίες τα αγόρια έχουν μεγαλύτερα νούμερα, γιατί οι απόπειρές τους είναι, δυστυχώς αυτή είναι η αλήθεια, πιο βίαιες και με μεγαλύτερες πιθανότητες να αποβούν πράγματι μοιραίες.

Δείτε την παρουσίασή του κι ακόμη καλύτερα διαβάστε το βιβλίο του. Εξηγεί τα παραπάνω δεδομένα πολύ πιο αναλυτικά και τακτοποιημένα και -πιστεύω- πειστικά με δεδομένα και παραδείγματα. Εξηγεί πώς περάσαμε σε μια ανάπτυξη νέων παιδιών αφύσικη. Οι προθέσεις μας ήταν καλές αλλά κάποια πράγματα ξέφυγαν από τον έλεγχο και αφήσαμε τα νέα παιδιά ανοχύρωτα σε έναν αχανή και επικίνδυνο κόσμο, αυτό του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων, έναν κόσμο που δε γνωρίζαμε και αναπτυσσόταν κι αυτός γύρω μας προτού μπορέσουμε καλά-καλά να τον χωνέψουμε.

Το επιχείρημα είναι τόσο διαισθητικά λογικό που ίσως μοιάζει και απλοϊκό. Αλλά ίσως τελικά είναι αυτό που βρίσκεται τόσον καιρό κάτω από τη μύτη μας, όλοι το ξέρουμε, αλλά αδυνατούμε να ακουμπήσουμε μουδιασμένοι περιμένοντας ποιος θα κάνει την πρώτη κίνηση. Μέχρι κάποιος να το δείξει, να το πει με το όνομά του και να προτείνει κάποια δημιουργική αντίδραση.

Κι ακόμη, δεν πρόκειται για ένα φαινόμενο που αφορά αποκλειστικά τους σκληρούς μπαμπάδες που δεν αγκαλιάζουν τα αγόρια τους και αυτά μεγαλώνουν ως τοξικοί άνδρες που θα σκοτώνουν και θα κακοποιούν κορίτσια. Αφορά όλα τα νέα παιδιά που βιώνουν μια αφύσικη για ανθρώπινα όντα ενηλικίωση και εκτίθενται πολύ νωρίς σε κινδύνους που δε μπορούν να διαχειριστούν, ενώ δεν προετοιμάζονται για την πραγματική ζωή. Ακούγεται σαν το μονόλογο ενός μπούμερ, αλλά καμιά φορά κι αυτοί έχουν δίκιο.

Update 1: 

Σήμερα 03/04/204 έπεσε στα χέρια μου Πανελλήνια έρευνα του ΕΠΙΨΥ από το 2022 σχετικά με την ψυχική υγεία των εφήβων, με το εξής δραματικό (αν είναι πραγματικό και όχι φουσκωμένο) στατιστικό:

Περισσότεροι από ένας στους τρεις 15χρονους μαθητές (34,1%) αναφέρουν ότι έχουν σκεφτεί, έστω και μία φορά, να βλάψουν τον εαυτό τους ενώ ένας στους επτά (13,7%) απαντούν ότι έχουν κάνει έστω και μία απόπειρα αυτοκτονίας – με έναν στους 5 εξ αυτών να έχει χρειαστεί ιατρική περίθαλψη.

“Η Πανελλήνια Έρευνα του ΕΠΙΨΥ για τις Συμπεριφορές που Συνδέονται με την Υγεία των Εφήβων-μαθητών εκπονείται από το 1998 ανά 4ετία ως το εθνικό σκέλος του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος Health Behaviour in School-aged Children (www.hbsc.org), το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του Π.Ο.Υ. Στην έρευνα του 2022 συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 6250 μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου […] Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε μερικώς από το Υπουργείο Υγείας.”

Update 2:

Στο ίδιο θέμα διαβάζω με πολύ ενδιαφέρον στο άρθρο του Δρ. Θεόδωρου Παπαγαθονίκου, Λέκτορα Ψυχολογίας και Διδάκτωρ του Κέντρου Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (Queen Mary University of London):

“Το να υποθέσει κάνεις ότι μπορεί ένας έφηβος μεγαλωμένος σε μία μη κακοποιητική οικογένεια να διαπράξει φόνο χωρίς να υπάρχει σοβαρή διαταραχή προσωπικότητας, είναι μία επικίνδυνη και κυρίως αντιεπιστημονική υπεραπλούστευση.”

Είδα stats πελάτη που κάνει πάρα πολλά pageviews.
Είδα IE8 με κάτω από 2%.
Μια μικρή σταγόνα κύλησε στο μάγουλό μου.
Ένα σκουπιδάκι μου μπήκε στο μάτι.

(kudos στο Popitsi για το γραφικό)

Το Wall, λοιπόν. Αυτό το Wall! Ξέρω τι θα σκεφτείς: “πάλι το Wall;”. Ναι, δεν έχεις άδικο, πρόκειται για ακριβώς το ίδιο, το άψογα εκτελεσμένο φαντασμαγορικό Wall. Χωρίς ίχνος παραλλαγής και χωρίς ούτε με μία νότα διαφορετική. Και με τη ματαιοδοξία του Waters να το κάνει πιο μεγάλο και πιο εντυπωσιακό. Αλλά είναι το Wall! Αυτό το ανεπανάληπτο αριστούργημα των Pink Floyd. Με τα εκπληκτικότερα γραφικά που έχεις δει ποτέ, να προβάλλονται στο τεράστιο τείχος με συγκλονιστική καθαρότητα, με τον πιο γεμάτο, κρυστάλλινο ήχο που έχεις ακούσει ποτέ σε αυτή την ένταση και όλα αυτά μαζί σε μια απίστευτα συντονισμένη παράσταση.

Ήμουν εκεί, το παραδέχομαι…

Μετά το Dark Side of the Moon το 2006 στο Terra Vibe και το Wall (δύο φορές) στο ΟΑΚΑ, δε μένει να ελπίζω παρά σε ένα Wish You Were Here, ένα από τα πιο avant-garde, progressive ροκ άλμπουμ όλων των εποχών.

Αυτοί οι “Όρνιθες” (του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης) είναι κάτι ξεχωριστό. Είναι παράσταση φρέσκια. Οι ηθοποιοί και οι χορευτές ακτινοβολούν στη σκηνή, δείχνουν πραγματικά να το απολαμβάνουν, παίζουν καλά. Πολύ καλά! Έχει πλάκα. Πολλή, γνήσια, ωραία πλάκα, να φχαριστιέσαι γέλιο (όχι απλά να χαχανίζεις στις βωμολοχίες). Είναι σύγχρονη. Η σκηνοθεσία είναι γεμάτη από όμορφα ευρήματα, τόσο από αισθητική όσο και από χιουμοριστική άποψη. Είναι σατιρική. Χρησιμοποιεί πολύ εύστοχα την επικαιρότητα και την καυτηριάζει με εξαιρετικό χιούμορ. Έχει ωραία μουσική. Την κλασσική μουσική του Χατζιδάκι από το 1959 αλλά και σύγχρονη μουσική σε καλή ισορροπία.

Να πας, να πας να τη δεις και, να μου το θυμηθείς, θα δεις, έτσι είναι το θέατρο, θα πεις, αυτή είναι η κωμωδία, αυτή είναι η καλή επιθεώρηση, έτσι γίνεται η σάτιρα. Γέλιο, γλυκιά μελαγχολία μα και αισιοδοξία, και τελικά κάθαρση σε ένα έργο απόλυτα επίκαιρο! Είχα πολύ καιρό να απολαύσω παράσταση τόσο πολύ και χάρηκα που μου υπενθύμισαν ότι αυτό είναι ακόμη εφικτό, ότι γίνεται στη μουντή Ελλάδα του 2012 να ανεβαίνουν τόσο όμορφες παραστάσεις.

Προλαβαίνεις ακόμη να τους δεις στην Αθήνα μέσα στο Σεπτέμβρη σε πολλά σημεία:

ΤΕΤΑΡΤΗ 29/8 ΧΑΛΑΝΔΡΙ
ΠΕΜΠΤΗ 30/8 ΧΑΛΑΝΔΡΙ
ΔΕΥΤΕΡΑ 3/9 ΑΙΓΑΛΕΩ
ΤΡΙΤΗ 4/9 ΒΥΡΩΝΑΣ
ΤΕΤΑΡΤΗ 5/9 ΓΑΛΑΤΣΙ
ΠΕΜΠΤΗ 6/9 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ
ΔΕΥΤΕΡΑ 10/9 ΠΑΠΑΓΟΥ
ΤΡΙΤΗ 11/9 ΠΑΠΑΓΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΑ 17/9 ΠΕΙΡΑΙΑΣ
ΤΡΙΤΗ 18/9 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ
ΤΕΤΑΡΤΗ 19/9 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ

Θα 'ταν 1995 πάνω κάτω, όταν έπιασα για πρώτη φορά στα χέρια μου το Wall. Ανυποψίαστος, φυσικά, για το τι πρόκειται να ακούσω. Τότε η μουσική ήταν ένα πεδίο ανεξερεύνητο για μένα. Έψαχνα να βρω τα τραγούδια "εκείνα", που κάπου τα είχα ακούσει και μου είχαν αρέσει πολύ αλλά δεν ήξερα τον τίτλο τους και ποιος τα είχε γράψει. Έτσι κάθε νέος δίσκος, έπειτα από μεγάλη προσμονή, ήταν μια μεγάλη αποκάλυψη ή μια μεγάλη απογοήτευση. Στην πραγματικότητα, όπως κατάλαβα αργότερα, δεν ήταν τίποτε από τα δύο. Η αγάπη για μια μουσική χτίζεται σιγά σιγά.

Την πρώτη φορά που έπαιξα το Wall δεν κατάλαβα και πολλά. Η μητέρα μου όταν άκουσε το στίχο "Ι 've got thirteen channels of shit on the TV to choose from.", είπε στον πατέρα μου "Κοίτα τι ακούει ο γιος σου!". Μόλις λίγα χρόνια πριν είχαμε αποκτήσει και ιδιωτικά κανάλια στην Ελλάδα για πρώτη φορά! Ο πατέρας μου απάντησε "Τους θυμάμαι. Ήταν κάπως απόκοσμοι.". Eίχε ζήσει στο Λονδίνο την εποχή που οι Pink Floyd ήταν το νούμερο 1 avantgarde/progressive συγκρότημα. Προοδευτικός άνθρωπος ήταν, αλλά περισσότερο με Θεοδωράκη και Χατζιδάκι. Τότε αισθάνθηκα ότι ακούω κάτι, δεν ξέρω τι, όχι καλό, όχι κακό, αλλά διαφορετικό. Κάτι ενδιαφέρον.

Με τα χρόνια το δίσκο τον έλιωσα στο πικάπ. Τον λάτρεψα, τον χώνεψα, τον έμαθα απέξω κι ανακατωτά. Και για χρόνια αισθανόμουν θλίψη που δε θα είχα ποτέ την ευκαιρία να τον ακούσω κάποτε και ζωντανά, μιας και οι Pink Floyd είχαν πρακτικά διαλυθεί. Μέχρι που πριν λίγα χρόνια ο Roger Waters πραγματοποίησε παγκόσμια tour για το – μοναδικό – "Dark side of the moon" και πέρασε κι από την Ελλάδα. Φέτος συνεχίζει (και τερματίζει, λογικά, την καριέρα του) παρουσιάζοντας το "Wall", το magnum opus του, σε όλη του την έκταση και με όλη του τη θεατρικότητα. Θα είμαι εκεί, απόψε το βράδυ.

"Mother, did it need to be so high?"

Ο Μίκης Θεοδωράκης έγινε χτες 85 χρονών και το γιόρτασε στο Θέατρο του Λυκαβηττού παρέα με πολλούς γνωστούς καλλιτέχνες, νέους και παλιούς, σε μια ανοιχτή με προσκλήσεις για το κοινό συναυλία. Είναι, χωρίς αμφιβολία, ο μεγαλύτερος εν ζωή Έλληνας συνθέτης. Η ζωή του είναι συνυφασμένη με τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, την οποία και επηρέασε, από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έως σήμερα. Οι συνθέσεις του μεταμόρφωσαν το ελληνικό μουσικό τοπίο δημιουργώντας ένα απίστευτο κράμα λαϊκότητας, κλασσικών ενορχηστρώσεων και ποίησης. Είναι ένας άνθρωπος που προκαλεί δέος με το μέγεθός του.

Κυρίως, όμως, ανήκει σε μια γενιά ανθρώπων που μας έκαναν υπερήφανους ως Έλληνες μέσα στη μαυρίλα που η χώρα αυτή έζησε τον περασμένο αιώνα. Ανήκει σε εκείνους που γεννήθηκαν για να αγωνίζονται και έχουν τη βαθιά πίστη ότι ο άνθρωπος, ο Έλληνας,  είναι ικανός για κάτι καλύτερο.., για να φθάσει λίγο ψηλότερα.

Χτες βράδυ, ο κόσμος που τον αγάπησε του ευχήθηκε χρόνια πολλά, κι αυτός μας άφησε με ένα μήνυμα προς τους νέους ανθρώπους για τη δύσκολη εποχή που ζούμε:

Όταν βρεθείς με την πλάτη κολλημένη στον τοίχο γίνεσαι είτε προδότης, είτε ήρωας. Προσέξτε γιατί η ώρα σας έρχεται!

Οι φωτογραφίες courtesy of Popie:

Αντώνης Καλογιάννης, Βάσια Ζήλου

Γιάννης Μπέζος

Δώρος Δημοσθένους – Λουκιανός Κηλαηδόνης

Όλοι οι καλλιτέχνες (στη μέση ο Διονύσης Σαββόπουλος)

Ο Μίκης Θεοδωράκης χαιρετίζει και τραγουδά το "Περιγιάλι"

Ήταν μια συνηθισμένη καλοκαιρινή βραδιά. Γύρισα σπίτι αργά από το γραφείο. Κάνει τόση ζέστη που, έτσι κι αλλιώς, δε μπορείς να κάνεις πολλά στο σπίτι νωρίς. Είτε θα βγεις καμιά βόλτα είτε θα δουλέψεις λίγο παραπάνω στη δροσιά του air-condition. Έβαλα κάτι να φάω και κάθισα μπροστά στην τηλεόραση. Μια διαιτολόγος με είχε συμβουλέψει να μην τρώω μπροστά στην τηλεόραση γιατί, λέει, καθώς η προσοχή μας αποσπάται, καταλήγουμε να τρώμε περισσότερο. Δεν καταλαβαίνω το νόημα, το πιάτο μου θα το αδειάσω είτε μπροστά είτε πίσω από την τηλεόραση. Εν πάση περιπτώσει, η τηλεόραση αυτό τον καιρό είναι μια δυστυχία. Επαναλήψεις αποτυχιών του χειμώνα η μία πίσω από την άλλη ακολουθούμενες από αποτυχίες της περασμένης εικοσαετίας μετά τα μεσάνυχτα. Πετυχαίνω το "Bones". Μόνο ακουστά το είχα μέχρι τότε. Ήξερα ότι πρόκειται για έναν από τους κλώνους τύπου CSI, με έμφαση σε θεματολογία που περιλαμβάνει φονικά, τα οποία αναλύονται ψύχραιμα – και κυνικά – στα εργαστήρια της αστυνομίας με περίσσεια αίματος και ωμού ιατροδικαστικού νατουραλισμού.

Ξεκινά, που λέτε, το επεισόδιο και δείχνει κόσμο μέσα σε ένα ασανσέρ. Ξάφνου, η οροφή του ανοίγει και προς έκπληξη τόσο δική μου όσο και των επιβατών του ασανσέρ, ένα… γυναικείο πόδι πέφτει μέσα – φορώντας το παπούτσι. Φωνές, κακό στο ασανσέρ πού να σας τα λέω! Εγώ έτρωγα ο αδαής. Μα μέχρι να το συνειδητοποιήσω τι βλέπω και να αηδιάσω η πλοκή προχώρησε στο να αποκαλύψει και όλα τα υπόλοιπα μέλη της δυστυχούς κατακερματισμένης γυναίκας, στην οποία το πόδι ανήκε. Την είχαν πετάξει ψηλά από το φρεάτιο και… δεν είχε μείνει κολυμπηθρόξυλο. Τα κομμάτια της ήταν σπαρμένα παντού! Κανονικά θα έπρεπε να αηδιάσω. Έτρωγα! Αλλά ήταν τόσο υπερβολικά σπλάτερ το θέαμα, τόσο πέραν κάθε λογικής η αιματοχυσία, που η φρίκη που παρακολουθούσα με έκανε να καγχάσω. Κατάφερα να συνεχίσω να τρώω.

Η διαμελισμένη γυναίκα έφτασε σε πολλές δόσεις στα εργαστήρια της αστυνομίας. Πάρα πολλές. Και η ανάλυση ξεκίνησε. Ανέλυσαν τα πάντα. Κόσκινο την έκαναν! Όχι ότι δυσκολεύτηκαν, δηλαδή. Κι αν δεν είχαν καταφέρει να με κάνουν να αηδιάσω οι προηγούμενες σκηνές, τα κατάφερε η επόμενη. Προτού το καταλάβω οι δύο λευκοφορεμένοι πρωταγωνιστές της σκηνής αρχίζουν να απαριθμούν τα ευρήματα των αναλύσεων! Στο πόδι αυτό, στο κρανίο το άλλο, στο στόμα το παρά-άλλο κοκ. Φτάνοντας στο στομάχι – κάτι ολοφάνερο στην οθόνη της τηλεόρασης – η ανάλυση βρήκε ότι η νεκρή – πριν γίνει νεκρή – είχε φάει κρέας, γιαούρτι και μαρούλι. Οι δύο πρωταγωνιστές κοιτάχτηκαν με νόημα. Η ελληνική καρδιά μου αναπήδησε! Αναφώνησαν: "Γύρο". Ναι, η άτυχη γυναίκα είχε χτυπήσει μερικά πιτόγυρα πριν πεθάνει και τα τζιμάνια από τα φορένζικς είχαν καταφέρει να το αποκρυπτογραφήσουν. Σύντομα, έδωσαν εντολή να γίνει έρευνα σε όλα τα ελληνικά εστιατόρια της περιοχής όπου συνετελέσθη το μοιραίο και η δικαιοσύνη πήρε το δρόμο της.

Συμπέρασμα: Ένα ανοιχτό στομάχι με πιτόγυρα είναι πολύ καλύτερος τρόπος για να αηδιάσετε κάποιον από μια διαμελισμένη γυναίκα.

Για ακόμη μία φορά οι μικρές θεατρικές σκηνές με τα νεανικά σχήματα με εκπλήσσουν ευχάριστα. Πολύ ευχάριστα! Στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (στο Νέο Κόσμο) στον "Πάνω Χώρο" παίζεται η παράσταση των Βασίλη Μαυρογεωργίου και Κώστα Γάκη "Λιοντάρια". Το έργο αφορά τέσσερα λιοντάρια στο ζωολογικό κήπο της Βαγδάτης και τις περιπέτειές τους όταν, κατά τη διάρκεια αμερικανικών βομβαρδισμών της πόλης, τα κλουβιά τους διαλύονται και αυτά βρίσκουν αναπάντεχα την ελευθερία τους. Η ιστορία είναι εμπνευσμένη από το κόμικ "Pride of Baghdad", το οποίο είναι με τη σειρά του βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα. Πράγματι, έπειτα από τους βομβαρδισμούς της Βαγδάτης Αμερικανοί στρατιώτες βρήκαν και σκότωσαν ανάμεσα στα συντρίμμια της πόλης λιοντάρια που είχαν δραπετεύσει από το ζωολογικό κήπο. Η παράσταση αποπνέει φρεσκάδα, έχει ρυθμό, ορεξάτους ηθοποιούς και σκηνοθετική ευρηματικότητα. Σε ένα εντελώς άδειο σκηνικό πείθεσαι χωρίς αμφιβολία ότι τέσσερα λιοντάρια ταξιδεύουν από τη φυλακή του ζωολογικού κήπου στην ελευθερία της σαβάνας και τη βομβαρδισμένη Βαγδάτη. Με ανάλαφρη αντιμετώπιση, που δίνει μπόλικο και καλό γέλιο, αντιμετωπίζονται η ελευθερία, η στέρησή της και η ιδρυματοποίηση. Συστήνω στους θεατρόφιλους να τη δουν ανεπιφύλακτα, γιατί είναι αστεία και συγκινητική, όχι υπερβολικά βαθυστόχαστη αλλά μεστή, με δυο λόγια απολαυστική!

ΥΓ: Ατάκα-διαμάντι που μένει: στο "μανιφέστο" των πιθήκων η εν χορώ δήλωση "Μας χωρίζει από τους ανθρώπους μόνο ένα αμινοξύ"!

Κάτι δε θα κατάλαβα καλά μάλλον. Από παντού ακούω καλά σχόλια και καλές κριτικές για τη φετινή ταινία του Μάρτιν Σκορτσέζε με το Λεονάρντο Ντι Κάπριο το "Νησί των Καταραμένων" ("Shutter Island"), στο οποίο ανακατεύονται στοιχεία από αστυνομικό και ψυχολογικό θρίλερ με θεωρίες συνωμοσίας και περιπέτεια. Η ιδέα πίσω από την ταινία δεν είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη πια – βλ. το "Σκοτεινό παράθυρο" ("Secret Window") κι ακόμη την "Έκτη Αίσθηση" ("Sixth Sense"). Θέλω να πω ότι μια τέτοια  ιδέα για την τελική ανατροπή του σεναρίου δεν έχει νόημα να χρησιμοποιείται παραπάνω από μία φορές, επειδή είναι αρκούντως απρόσμενη και ικανή την πρώτη φορά και μόνο. Μετά μοιάζει αντιγραφή. Επιπλέον, θα περίμενα κάτι πιο σύνθετο από τον Σκορτσέζε (!) και όχι απλά ένα θριλεράκι που αλλάζει τα δεδομένα κάααπως εντυπωσιακά στο τέλος. Ίσως τα γεράματα. Και μήπως ήταν η ιδέα μου ότι πολλές σκηνές ήταν προχειρογυρισμένες ή γυρισμένες αλλού-οι-ηθοποιοί-κι-αλλού-το-σκηνικό (όπως στις παλιές ταινίες, που ο οδηγός έστριβε το τιμόνι δεξιά-αριστερά, προφανώς για το εφφέ, αλλά το αυτοκίνητο συνέχιζε να πηγαίνει ευθεία); Ο Ντι Κάπριο, πάντως, αν και δείχνει σταθερά το πολύ 20 χρονών, κάτι που με δυσκολεύει να τον βλέπω σε ρόλους καθαρά αντρικούς, την παλεύει αρκετά καλά, οφείλω να ομολογήσω. Να τη δεις σε DVD… Αλλά να δεις με την εξής σειρά (για να μου πεις μετά):

>>

Αναπάντητα και σκοτεινά ερωτήματα:

• Παρατηρείς τις ομοιότητες στις τρεις αφίσες;
• Γιατί και στις τρεις ο κεντρικός ήρωας τα έχει πάρει και κοιτάει λοξά και υπό ειδικό φωτισμό;
• Ποιος από τους τρεις την έχει ακούσει περισσότερο;
• Γιατί και οι τρεις τίτλοι ξεκινούν με το αγγλικό γράμμα "S";
• Γιατί και οι τρεις τίτλοι αποτελούνται δύο λέξεις (δε μετράμε το "the" ως λέξη);
• Τι μου ήρθε και έβαλα τόσο μεγάλα βελάκια ανάμεσα στις εικόνες;

Ο Μίλτος Πασχαλίδης είναι από τους Έλληνες τραγουδοποιούς που σίγουρα έχεις ακούσει κάποια στιγμή στο ραδιόφωνο. Είτε σε τραγούδια δικά του, όπως οι "Κακές συνήθειες" και οι "Βυθισμένες άγκυρες" (τα hits), είτε σε τραγούδια που έχει γράψει για άλλους, όπως η "Απουσία" (Λαυρέντης Μαχαιρίτσας) και το "Στα είπα όλα" (Σωκράτης Μάλαμας). Πρόκειται για έναν μουσικό που συμπάθησα από την αρχή, από τον πρώτο του κιόλας δίσκο. Και τον συμπάθησα πολύ, για την αγάπη του στις ανθρώπινες αδυναμίες, για τη μελωδικότητα της μουσικής του, για την ειλικρίνειά του.

Έχοντας ζήσει αρκετά χρόνια στην Κρήτη, όπου πήγε ως φοιτητής του μαθηματικού, και έχοντας φιλία και συμμετοχή στους "Χαΐνηδες", επηρεάστηκε έντονα από το παραδοσιακό, κρητικό μουσικό στοιχείο, κάτι που φαίνεται τακτικά στις δημιουργίες του, στα live του και στα μουσικά όργανα που επιλέγει. Ο τελευταίος του δίσκος "Ξένιος, Η Κρήτη εντός μου" είναι ακόμη μια απόδειξη. Είναι μια απόδειξη ότι ο Μίλτος δηλώνει παρών και μάλιστα – τολμώ να διακρίνω – με ένα νέο πάθος, που φοβόμουν ότι τελευταία είχε αρχίσει να φθίνει. Τούτο φάνηκε και από τη ζωντανή εμφάνισή του που παρακολούθησα το Σάββατο (20-02-2010) στο Σταυρό του Νότου.

Με τον Πασχαλίδη δε μπορώ να είμαι αντικειμενικός παρατηρητής, γιατί τον λάτρεψα το μπαγάσα απότομα και περίεργα, καθώς τα τραγούδια και οι στίχοι του περιέγραφαν πράγματα που αισθανόμουν την εποχή που τα αισθανόμουν και τον έχω συνδέσει και με χαρακτηριστικές εποχές και αναμνήσεις (που θα σας κουράσω αν αρχίσω να περιγράφω). Αντίστροφα, όπως εξομολογείται και ο ίδιος, όταν βγάζει ένα καινούριο δίσκο ή τραγουδά μπροστά σε κοινό νιώθει σα να ανοίγει το προσωπικό του ημερολόγιο στον κοινό, κι αυτό το εκτιμώ.

Άκου το "Παραμύθι με λυπημένο τέλος":

Δες τη δισκογραφία του, αν θες να τον γνωρίσεις άκου μια ωραία playlist από το youtube κι αν θες να αγοράσεις κάποιο δίσκο του ξεκίνα οπωσδήποτε από τους δυο πρώτους, το "Παραμύθι με Λυπημένο Τέλος" και τις "Κακές Συνήθειες".