Η σημερινή κοινωνία δέχεται ολοένα και περισσότερο τη διαφορετικότητα όπως κι αν προκύπτει αυτή. Από τη βιολογία (αναπηρία, φύλο, προσανατολισμός φύλου, σεξουαλικός προσανατολισμός, κλπ). Από το ίδιο το άτομο και την κοινωνία (καταγωγή, φυλή, θρησκεία, κλπ). Μάλιστα υπερτονίζει την αξία της διαφορετικότητας. Ίσως λίγο έντονα και άκριτα αλλά το αφήνω αυτό στην άκρη. Δεν αγγίζω εδώ το αν η διαφορετικότητα είναι ντε και καλά οριζόντια αποτελεσματική παντού και πάντα (τι παναπεί κιόλας αποτελεσματική καταρχάς;).
Διαβάζοντας το The blank slate του Steven Pinker αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο άνθρωπος δε γεννιέται ως λευκός καμβάς, ως tabula rasa. Κουβαλάει από τη βιολογία του ένα κάρο ιδιότητες. Άλλες προφανείς (ύψος, μαλλιά, φωνή, δέρμα, κλπ). Άλλες λιγότερο προφανείς ή και τελείως αφανείς (εξυπνάδα -και τι είναι καταρχάς εξυπνάδα;-, δημιουργικότητα, πείσμα, κλπ). Και αυτές οι ιδιότητες είναι ισχυρές!
Βέβαια μια από τις διαχρονικές νίκες του ανθρωπισμού είναι ότι η βιολογία μας δε θα μας καθορίζει απόλυτα ως άτομα, ότι θα κάνουμε οτιδήποτε είναι στις δυνάμεις μας για να ελαττώσουμε τις αρνητικές της επιδράσεις και τους περιορισμούς που μας θέτει. Αυτό το παίρνουμε ως αυτονόητο. Αλλά δεν έχουμε προσδιορίσει τα όριά αυτού. Συμπεριφερόμαστε σα να μην υπάρχουν όρια! Όμως ο Steven Pinker λέει ότι αυτά υπάρχουν και τα υποτιμούμε. Διάβασέ τον, δες τις παρουσιάσεις του.
Επίσης υπενθυμίζει έναν κίνδυνο που ελλοχεύει στη θεωρία περί tabula rasa ανθρώπινης υπόστασης: αν είμαστε λευκός καμβάς τότε όλα είναι δυνατά και επιτρεπτά και αυτό αφήνει όλο το χώρο στις βολονταριστικές ελίτ να θέλουν να μας πλάσουν όπως αυτές το φαντάζονται ιδανικό. Γίνεται έτσι στοιχείο ανελευθερίας.
Και πάμε στην πλάνη του τίτλου.
Από τη μια υπερτονίζουμε τη διαφορετικότητα και το αίτημα για σεβασμό αυτής. Και καλώς κάνουμε! Ενώ από την άλλη ξεχνούμε την ισχύ της βιολογίας, της κληρονομικότητας, της ίδιας της φύσης μας. Στηρίζουμε τα δικαιώματα ανθρώπων που παρεκκλίνουν από τις -μέχρι πρότινος νοούμενες ως- αποδεκτές συμπεριφορές ανθρώπων με διαφορετικότητα, όπως οι γκέι και οι τρανς, επισημαίνοντας -επίσης καλώς- ότι απλά ακολουθούν τη φύση τους.
Ποιο είναι το κριτήριο που επανέρχεται για να ξεκαθαρίσει την πλάνη και τα όρια; Το φιλελεύθερο κριτήριο της βλάβης, της ζημίας. Live and let live. Αν δε σε βλάπτει, δε σε ζημιώνει κάποιος, άσε τον. Κατά τα άλλα έχετε τα ίδια δικαιώματα.
Καθαρό μυαλό, χιούμορ και μπούκλα, όλα σε ένα.
