Δε συνηθίζω να κάνω αναδρομές στον εκάστοτε χρόνο που πέρασε, έπειτα από την κάθε πρωτοχρονιά. Αλλά η συγκεκριμένη χρονιά ήταν πολύ -δεν ξέρω πώς να την πω σωστότερα- πυκνή! Έγιναν πολλά. Πράγματα που χρειάστηκαν διαχείριση, τόσο σε πρακτικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Διάφορα άλλαξαν, είτε επειδή το θέλησα, είτε παρόλο που δεν το θέλησα αλλά δε μπορούσα και να το αποτρέψω. Κι αυτά τα ίδια τα Χριστούγεννα ήταν επίσης πυκνά. Μέσα σε 10 ημέρες διακοπών (ευφημισμός που σπρώχνει τα όρια της λέξης) έγιναν διάφορα χαρούμενα, διάφορα στενάχωρα και περίεργα, που επανέλαβαν σε συντομία όλη τη χρονιά.
Δε θα κάτσω να σας τα πω όλα ένα προς ένα αλλά θα προσπαθήσω να μείνω στο ζουμί, στο συμπέρασμα. Θα σας αποκαλύψω ένα μέρος από το νόημα της ζωής. (Το υπόλοιπο δεν το κρατάω κρυφό, απλά δεν το έχω ανακαλύψει. Ακόμα.) Για τους περισσότερους από εσάς, που σκέφτεστε κάπως πιο απλά από εμένα, ίσως αυτό το νόημα φανεί απλοϊκό. Αλλά μη βιαστείτε να κρίνετε. Είναι κι αυτό μέρος του ίδιου του νοήματος. Δηλαδή είτε ισχύει αυτό, είτε εσείς σκέφτεστε, όπως προείπα, πιο απλά από εμένα. Εν πάση περιπτώσει…
Το νόημα της ζωής, φίλοι μου, ή έστω το μέρος αυτού που ανακάλυψα, είναι [τα-τάααν] ότι δεν υπάρχει κανένα νόημα. Πέσατε από τα σύννεφα; Εμένα μου πήρε 35 χρόνια να το καταλάβω αν και την ψυλλιαζόμουν τη δουλειά. (Θα έπρεπε να με είχατε ενημερώσει νωρίτερα, εφόσον το γνωρίζατε.) Δεν υπάρχει νόημα, δεν υπάρχει κόλαση, δεν υπάρχει παράδεισος, δεν υπάρχει θεός, δεν υπάρχει μαγεία, δεν υπάρχουν φαντάσματα. Όλα είναι εδώ, όλα είναι πραγματικά, όλα είναι ό,τι βλέπεις, ό,τι ακούς και ό,τι καταλαβαίνεις. Ειδικά εξαιτίας αυτού του τελευταίου, το νόημα δεν είναι ολόιδιο για τον καθένα μας.
Αλλά το μοτίβο είναι ένα και το ίδιο: δεν υπάρχει κανένα συγκεκριμένο νόημα!
Σας μπέρδεψα και θα νομίσετε ότι λέω ασυναρτησίες. Παρακολουθήστε με για λίγο και θα ωφεληθείτε. Είναι οξύμωρο αλλά λέω ότι υπάρχει νόημα στη ζωή! Όμως το νόημα δεν είναι κάποιο μυστικό, κρυμμένο νόημα που περιμένει να το ανακαλύψουμε σαν το δισκοπότηρο, έτσι ώστε μετά να ζήσουμε ευδαίμονες και γνωρίζοντες για πάντα στους αιώνες (αμήν). Και αυτό για μένα ισούται με “κανένα νόημα”. Και αυτό είναι το νόημα. Ο νοών νοείτω. (Τώρα στο τέλος έκανα πλάκα, να με συμπαθάτε.)
Το νόημα της ζωής δε μπορεί να είναι άλλο παρά ένα ταξίδι. Μια αναζήτηση για το νόημα. Δεν το λέω καθόλου με ρομαντική ή ποιητική διάθεση αυτό. Είναι ένα ταξίδι υποχρεωτικό και καμιά φορά ολίγο βάρβαρο. Είναι μια αναζήτηση καταδικασμένη σε αποτυχία, με γνωστό, αμετάκλητο τέλος: το θάνατο. Μόνη ελπίδα μας η αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας. Και, ναι, αυτή είναι εφικτή. Μισό λεπτό, δεν ισχυρίζομαι ντε και καλά ότι θα τα καταφέρω και θα ζω χαρούμενα κι ευτυχισμένα χωρίς να φοβάμαι το θάνατο από εδώ και μπρος. Είπαμε, είναι μια διαδρομή το νόημα. Ίσως αυτό είναι το δικό μου νόημα. Το δικό σας ίσως είναι κάτι άλλο. Όμως μην ξεχνάτε, το μοτίβο είναι το ίδιο: το ταξίδι, η αναζήτηση, χωρίς σκοπό, με τέλος.
Ξέρω ότι η πληροφορική μου έχει τζαζέψει λιγάκι το μυαλό αλλά αυτή η αναδρομικότητα (το ινσέψιο, κατά την ποπ κουλτούρα) είναι πανέμορφη. Νόημα είναι να μην υπάρχει νόημα και να αναζητείς το νόημα. Νόημα είναι το ταξίδι ως το τέλος, γνωρίζοντας το τέλος και παρά το τέλος. Κι αν ανακάλυψα το νόημα δεν είναι ότι το κατέχω αλλά ότι το αναζητώ. Και φτου κι απ’ την αρχή.
Πρόσφατα, είχα μια συζήτηση με ένα φίλο που είναι αποφασισμένος να κατακτήσει την ψυχική ηρεμία. Τη νιρβάνα. Ή κάτι τέτοιο. Δεν έχει σημασία, δεν ειρωνεύομαι και δεν το κοροϊδεύω. Η αντίρρησή μου είναι ότι η νιρβάνα του δεν είναι εφικτή και το κυνήγι της είναι ένα επιπλέον άγχος, μια νεύρωση. Κι αν δεν την κατακτήσει, τι πειράζει; Θα πεθάνει λιγότερο ή περισσότερο από τους υπόλοιπους; Δεν είναι κακό αυτό. Αντιθέτως, αν αναζητώντας την γίνει λίγο καλύτερος άνθρωπος αυτό ακριβώς είναι (καλά μαντέψατε) το νόημα.
Όλη αυτή η σκέψη δεν απλοποιεί τα πράγματα. Μακάρι να το έκανε. Τα τακτοποιεί όμως λίγο, τα κατατάσσει. Ο κόσμος μας είναι αυτό που βλέπουμε και αυτό που αντιλαμβανόμαστε και αυτό μονίμως επεκτείνεται χωρίς να είναι πάντα εντελώς αντικειμενικό. Η ζωή κάνει κύκλους και τελειώνει. Το νόημα της ζωής είναι να τη ζήσεις ελεύθερος από καταπιέσεις. Είναι αυτό απλό; Καθόλου. Αλλά είναι μια θεμελιώδης διαπίστωση και την έχουμε ανάγκη.
Ελευθερία είναι να γνωρίζεις τα όρια και να πράττεις μέσα σε αυτά. Ελεύθερος πολιορκημένος μέσα σε ένα κλοιό από θάνατο, που μονίμως πλησιάζει. Άγνωστο το πότε αλλά βέβαιο ως επικείμενο γεγονός. Ελευθερία είναι να απαλλαγείς από αυτό το άγχος και να το δεχτείς. Τα όρια δεν είναι γνωστά εξαρχής και ούτε οριστικά. Είναι μαθηματικές ασύμπτωτες. Πάντα τις πλησιάζεις αλλά ποτέ δεν τις αγγίζεις.
Εντάξει, μιλάμε για ζόρικα νοήματα, φίλε.
Ορίστε, λοιπόν, να ‘το, πάρ’ το, χωρίς καμία χρέωση, χωρίς καν μια διαφήμιση ή κάποιο άλλο προσωπικό όφελος, σας αποκάλυψα το (μισό) νόημα της ζωής. Θα πρέπει να μου είστε αιώνια ευγνώμονες. Τώρα έρχονται εκλογές. (Πάλι.) Θα κληθείτε να ψηφίσετε κάτι. Να ψηφίσετε κάτι. Να μην απέχετε. Και να μην ξεχνάτε: μία είναι η ουσία, δεν υπάρχει αθανασία, άιντε να αρρωστήσει ο άγιος Πέτρος, να τη βγάλουμε και φέτος.
Καλή χρονιά, φέτος είμαι αποφασισμένος. (Μάλλον.)
ΥΓ: Μείνετε μακριά από το πατέ σολωμού.
εκτύπωση Κατηγορίες: απόψεις, δε βαριέσαι, προσωπικά | rss 2.0 | trackback