Τάκης Μπουγιούρης

Το σκάνδαλο Siemens οφείλει, πιστεύω, να παραμείνει στη συνείδηση της κοινής γνώμης εντονότερα από κάθε άλλο ανάλογο της τελευταίας 20ετίας (τότε, πριν 20 χρόνια, είχαμε το σκάνδαλο Κοσκωτά), διότι είναι ένα από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος σκάνδαλα που έχουν προκύψει, όσον αφορά τη σοβαρότητα των πράξεων, καθώς και το εύρος των προσώπων που εμπλέκει. Κι ακόμη περισσότερο επειδή είναι πλέον ένα συγκεκριμένο σκάνδαλο πια. Έχουν αναφερθεί ονόματα, κόμματα, πράξεις, δωροδοκίες, ημερομηνίες και έχει καταστεί σαφές ότι αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η πολιτική ζωή στην Ελλάδα.

Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς γιατί κανείς δεν έχει συμφέρον να επιστρέψει ο κ. Χριστοφοράκος στην Ελλάδα, να καταθέσει ό,τι ξέρει και να δικαστεί εδώ. Είναι τόσο ανατριχιαστικά απλά τα πράγματα. Η Ελλάδα ζητά την έκδοσή του από τους Γερμανούς για αδικήματα μέχρι το 2003. Στη Γερμανία τα αδικήματα αυτά έχουν παραγραφεί. Δικαζόμενος στη Γερμανία, το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο δεν επιτρέπει ένας πολίτης να δικαστεί ξανά σε άλλη χώρα για τα ίδια αδικήματα. Επομένως, για τον ίδιο το πρόβλημα ξεπερνιέται! Και παραμένει το τεράστιο ζήτημα γιατί η ελληνική πλευρά αγνόησε – τυχαία ή σκόπιμα – τα χρόνια μετά το 2003.

Ελπίζω, η ελληνική κοινή γνώμη να μην ξεχάσει εύκολα το σκάνδαλο αυτό και να μην το ξεπεράσει αβασάνιστα. Εκλογές έρχονται, άλλωστε. Δεν είναι δυνατόν να δεχόμαστε έτσι απλά ότι ο άνθρωπος αυτός καταθέτει στην εισαγγελέα Μονάχου για το πώς διαπλεκόταν η εταιρεία που εκπροσωπούσε με τα δύο κόμματα που κυβέρνησαν την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, για το πώς η εταιρεία του μεθόδευε τις δραστηριότητές της στη χώρα μας, για το πώς τα κόμματα επιζητούσαν τη "συνεισφορά" της στα ταμεία τους και όλα αυτά να μοιάζουν απλά και καθημερινά.

Δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες! Μπήκα στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Επενδύσεων και Ανάπτυξης (ependyseis.gr) για να βρω ο φτωχός επαγγελματίας πληροφορίες. Για να μπεις στο κλίμα σκοπός της προαναφερθείσας οντότητας είναι "…η ενημέρωση των επιχειρήσεων σχετικά με τις ενισχύσεις προς επενδυτικά σχέδια που διαχειρίζεται το ΥΠΟΙΟ, δηλαδή τον Επενδυτικό Νόμο και τις ενισχύσεις προς Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις που υλοποιούνται μέσω των τραπεζών στο πλαίσιο των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων".

Στο http://www.ependyseis.gr/mis υπάρχει και ολόκληρο πληροφοριακό σύστημα που το υποστηρίζει, όπου φτιάχνεις λογαριασμό, κάνεις login, μπαίνεις, ψάχνεις κοκ. Αμ, δε! Μπήκα, έκανα λογαριασμό αλλά από εκεί και πέρα παρέμενα μονίμως στην αρχική σελίδα που επίμονα μου ζητούσε username και password και φαινόταν να αδιαφορεί όσο επίμονα κι αν της τα έδινα ξανά και ξανά με ολοένα και διαφορετικούς τρόπους. Πχ, πληκτρολόγηση, copy-paste, συνδυασμό των δύο προηγούμενων, επανάληψη της διαδικασίας – έχω ήδη δύο λογαριασμούς εκεί και πουλάω τον έναν σε λογική τιμή.

Να μη σας τα πολυλογώ login δεν έκανα! Και να που τότε μες την απελπισιά μου βλέπω το link "χρήσιμες πληροφορίες". Το πατάω με ανυπομονησία. Με τη σειρά οι αντιδράσεις:

1. "Κατάλληλος φυλλομετρητής (browser) Internet Explorer 7"
   Απαράδεκτο! Απολύτως και οριστικώς απαράδεκτο! Δηλαδή, άμα δεν έχω Windoze δε μπορώ να μπω στο site που η πολιτεία μου κατασκεύασε για εμένα με τους φόρους μου; Αίσχος, αηδία και φρίκη. Και να πρέπει να το ψάξω στα ψιλά γράμματα κιόλας. Και να είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση, όχι απλά μια σύσταση. Και να μη βλέπω καν ένα μηνυματάκι που έστω να με ενημερώνει, βρε αδερφέ, να ξέρω τι πρέπει να κάνω. Ε, και, ναι, με Internet Explorer 7 κατάφερα και μπήκα κανονικά, τελικά.
2. Επιθυμητή ανάλυση οθόνης για άνετη πλοήγηση στο σύστημα: 1024 Χ 768 ή μεγαλύτερη, Μέγεθος Γραμμάτων (Text size): Medium
   Τι λε ρε μεγάλε, αυτό σε μάρανε; Κάτσε να μπω πρώτα!
3. Ρύθμιση των Security Settings του Browser ώστε να αντιλαμβάνεται το συγκεκριμένο site σαν "Trusted Site"
   Σώπα! Θες να είσαι και Trusted Site, δικέ μου; Μήπως έτσι θα ανοίξεις και από το Firefox; Κι άμα εσένα, κολλητέ,  σε hack-άρουν ποιον θα εμπιστεύομαι εγώ μετά;

Γαμ* τα e-government μου μέσα γαμ*! Εν έτει 2009. Και σου ‘χω βρει κι άλλα παραδείγματα στο παρελθόν, αν θυμάσαι:

• Το (παλιό) site του Αρείου Πάγου.
• Το (παλιό;) site του ΕΟΜΜΕΧ.

Χώρια πόσα άλλα βλέπω κάθε τόσο αλλά δε μιλάω. Αλά αυτό είναι το πρόβλημά μου εμένα… δε μιλάω!

Και ξέρω και τι φταίει για το συγκεκριμένο πρόβλημα. Οι επιδέξιοι δημιουργοί του έχουν χρησιμοποιήσει με πολύ κόπο και τέχνη συστήματα βασισμένα-σε και προορισμένα-για τεχνολογίες Microsoft. Οποιοσδήποτε με ελάχιστες τεχνικές γνώσεις το διαπιστώνει αυτό με την πρώτη ματιά. Αλλά δεν έχω πρόβλημα με τις τεχνολογίες. Έχω πρόβλημα, και μάλιστα σοβαρό, όταν αυτές γίνονται αποκλειστικές. Τη στιγμή που ο κόσμος της Πληροφορικής χρόνια τώρα ουρλιάζει για προσβασιμότητα και διαλειτουργικότητα σε σημείο που σχεδόν να έχουν νομοθετηθεί (τουλάχιστο από την Ευρωπαϊκή Ένωση) αυτές οι έννοιες!

Βέβαια δε μπορώ να κατηγορήσω τον κάθε δύστυχο Ζαχαρία Δεντοφτιάχνω "τζούνιορ σόφτ-wear εν-genie-ρ", που είναι ένα απλό γρανάζι, για την πλατφόρμα που οι παλαιότεροι έχουν επιβάλλει, που δαύτην έμαθαν στα χρόνια τους κι αυτοί, και για τις συμφωνίες που οι ανώτεροι έχουν κάνει με τη μαμά-Microsoft, που αυτή είναι η δουλειά τους άλλωστε. Όμως, σε εκείνα τα ρημάδια τα υπουργεία δεν υπάρχει ένασ φιλότιμος ή ικανός ή κάτι άλλο άνθρωπος τελοσπάντων, να βρεθεί και να πει "Όχι, αυτό αντίκειται στην ίδια τη λογική, έρχεται σε αντίθεση με τον ίδιο το σκοπό του που είναι προορισμένο να εξυπηρετήσει, δηλαδή την ανοιχτή διακυβέρνηση, την ανοικτή πληροφόρηση, τον ίδιο τον πολίτη".

Τι να σας πω, είπα να μη συγχιστώ αλλά άι-συχτίρ!

Πόσο χρειάζεσαι να ξέρεις πράγματα για τη ζωή ενός ανθρώπου που θαυμάζεις για να μπορέσεις να εκτιμήσεις το έργο του. Να το θαυμάσεις περισσότερο ή λιγότερο. Να το θαυμάσεις στη σωστή του διάσταση! Και ποια είναι η σωστή του διάσταση; Μπορείς να εκτιμήσεις ένα έργο ενός ζωγράφου που ζωγραφίζει με το στόμα χωρίς να ξέρεις αυτή την κομβική λεπτομέρεια; Είναι αυτή η λεπτομέρεια πράγματι κομβική; Είναι αν πρόκειται να αγοράσεις το έργο του στα πλαίσια μιας εκδήλωσης όπου τα έσοδα διατίθενται σε ανθρώπους σαν και αυτόν. Μάλλον δεν είναι αν πρέπει να κρίνεις την καλλιτεχνική αξία του έργου. Αλλά αυτή είναι μια σχετικά ακραία περίπτωση, επειδή είναι και συναισθηματικά φορτισμένη (ο ανήμπορος να ζωγραφίσει με τα χέρια του καλλιτέχνης που συγκεντρώνει όλες του τις δυνάμεις ηρωικά για να πετύχει αυτό που οι υπόλοιποι θεωρούμε αυτονόητο).

Η προσωπική μου αίσθηση ήταν πάντοτε ότι για να εκτιμήσω την αξία ενός καλλιτέχνη θα έπρεπε να μου είναι αρκετό το έργο του και μόνο! Οπωσδήποτε, ως άνθρωποι, φαίνεται ότι έχουμε την ανάγκη να μυθοποιούμε τα πρόσωπα που θαυμάζουμε. Και ως εκ τούτου να θέλουμε να μάθουμε λεπτομέρειες για τη ζωή τους, να δούμε την εικόνα τους, να τους ακούσουμε να μιλάμε. Και πολλές φορές οι λεπτομέρειες αυτές πράγματι προσδίδουν στην προσπάθεια να ερμηνεύσουμε το έργο τους και να το κατανοήσουμε καλύτερα.

Γιατί όμως μια καλή τραγουδίστρια που είναι και όμορφη μοιάζει ακόμη καλύτερη τραγουδίστρια όταν παίζει ζωντανά; Δεν είναι δίκαιο αυτό για τις εξίσου καλές αλλά λιγότερο όμορφες τραγουδίστριες. Ατυχία, θα πει κανείς, η πρώτη έχει περισσότερα να προσφέρει κι ας μην έχει κοπιάσει για αυτό. Ή μήπως έχει κοπιάσει προσπαθώντας χρόνια να συντηρήσει την ομορφιά της; Η αδικία θα συνίστατο αν η πρώτη ετύγχανε χαμηλότερης αποδοχής από τη δεύτερη για το συγκεκριμένο λόγο (δεν είναι το ίδιο όμορφη).

Θυμάμαι στο σχολείο ακόμη, μάλλον στο γυμνάσιο ή το πολύ στις πρώτες τάξεις του λυκείου, όταν ενημερωθήκαμε από τη φιλόλογό μας (ήταν καλή φιλόλογος, πολύ καλή, αδικείται που τη μνημονεύω τώρα) ότι ο Καβάφης ήταν ομοφυλόφιλος ή έστω αμφιφυλόφιλος. Θυμάμαι να με ενοχλεί η πληροφορία αυτή. Όχι γιατί ήταν μάλλον αλήθεια, προς θεού! Ούτε τόσο επειδή βοηθούσε σε πολλά σημεία την κατανόηση της ποιητικής του. Αλλά γιατί στο πλαίσιο στο οποίο ειπώθηκε δεν προσέφερε κάτι πολύ γόνιμο στη συζήτηση. Σε μια τάξη με πολλά αδιάφορα και άλλα τόσα κακότροπα παιδιά η πληροφορία αυτή περνούσε εντελώς απαρατήρητη όσον αφορά στην ερμηνεία του Καβάφη αλλά έμενε στο μυαλό ως η μόνη “πικάντικη”. Έτσι, δε συμφώνησα τότε με την επιλογή της εκείνη, να μας πει, δηλαδή, ότι ο ποιητής αυτός ήταν ομοφυλόφιλος. Και πολλές φορές δικαιώθηκα μέσα μου, όταν σε συζητήσεις με ανθρώπους αντιλαμβανόμουν ότι το μόνο που τους είχε μείνει από τον Καβάφη στο σχολείο ήταν αυτή του η ιδιότητα.

Είμαι, όμως και προοδευτικός άνθρωπος – να με πάρει – και δε μπορώ να υποστηρίξω ότι στα σχολεία τέτοιες πληροφορίες θα πρέπει να αποκρύπτονται από τα παιδιά. Τώρα το πώς θα έπρεπε το εκπαιδευτικό μας σύστημα και η κοινωνία μας ολόκληρη να αλλάξει και να μπορεί να δέχεται και να αποδέχεται αυτές τις πληροφορίες ούτε που θα προσπαθήσω να το θίξω.

Πρόσφατα έμαθα την ίδια πληροφορία για ένα μεγάλο επιστήμονα της Πληροφορικής. Στο όνομά του δίνεται το μεγαλύτερο βραβείο πληροφορικής στης μέρες μας. Το βραβείο Τούρινγκ είναι κάτι σαν το νόμπελ πληροφορικής. Πρόκειται για τον Άλαν Τούρινγκ, φυσικά, τεράστιο επιστήμονα που έθεσε τις βάσεις για τους σύγχρονους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Αρκεί να σου πω ότι κάθε υπολογιστής στις μέρες μας είναι κατά βάση μια μηχανή Τούρινγκ. Μάλιστα ο Τούρινγκ έπαθε πολύ περισσότερα από τον Καβάφη εξαιτίας της ομοφυλοφιλίας του. Στη μεταπολεμική Αγγλία η ομοφυλοφιλία ήταν ακόμη έγκλημα, για το οποίο συνελήφθη και υποχρεώθηκε  να λαμβάνει ειδική φαρμακευτική αγωγή για αυτήν!. Η ονομασία της έχει μείνει γνωστή στην ιστορία ως “χημικός ευνουχισμός“. Θεωρείται ότι ο πρόωρος θάνατός του (41 χρονών) πιθανώς να σχετίζεται και με αυτήν ή να εξωθήθηκε εκεί από αυτήν αν και επισήμως θεωρήθηκε αυτοκτονία με κυάνιο. Ανατριχιαστικό, όπως και να έχει!

Η αφορμή για να πέσει αυτή η πληροφορία στην αντίληψή μου ήταν ένα άρθρο στο slashdot που μιλούσε για ένα δημόσιο αίτημα στην Αγγλία του σήμερα να αρθεί η σπίλωση στο όνομα του Άλαν Τούρινγκ μέσω συγνώμης της κυβέρνησης. Βέβαια, το αίτημα, όπως διατυπώνεται, υπονοεί ότι η σπίλωση αυτή οδήγησε ξεκάθαρα στο θάνατό του, αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Η αλήθεια είναι ότι ο Τούρινγκ τότε έχασε την ακαδημαϊκή εργασία του, συσχετίστηκε με τη σοβιετική κατασκοπία και γενικότερα ντροπιάστηκε.

Λοιπόν, ο καθηγητής μου στο Τμήμα Πληροφορικής ποτέ δε με ενημέρωσε για αυτή την ιδιότητα του Τούρινγκ. Φοβάμαι ότι  απλά παρέλειψε να το κάνει γιατί το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν οι αλγόριθμοι και οι αποδείξεις. Και προς στιγμήν, παραλίγο να χαρώ που η πανεπιστημιακή διάλεξη ήταν ουσιαστική και γδυμένη από περιττολογίες και συναισθηματισμούς.

Αν είχε, όμως, λίγο από το πνεύμα της φιλολόγου μου των σχολικών χρόνων πιθανότατα θα με είχε κάνει να συμπαθήσω ακόμη περισσότερο τον Τούρινγκ. Όχι εξαιτίας της πληροφορίας αυτής. Αλλά γιατί η φιλόλογός μου αγαπούσε τον Καβάφη, ενώ ο καθηγητής του Πανεπιστημίου απλά θαύμαζε το μέγεθος του Τούρινγκ.

Δε χαίρομαι τελικά για τις διαπιστώσεις μου που είναι ιδιαίτερα ημιτελείς.

Προσθήκη (10/09/2009):
Και να που μαζεύτηκε το πλήθος των απαραίτητων υπογραφών και ο πρωθυπουργός της Αγγλίας μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα του ζητά δημοσίως συγνώμη για την αντιμετώπιση του Άλαν Τούρινγκ! Απόσπασμα:

So on behalf of the British government, and all those who live freely thanks to Alan’s work I am very proud to say: we’re sorry, you deserved so much better.

Προσθήκη (14/12/2012):
Πλήθος ακαδημαϊκών (ανάμεσά τους και ο Stephen Hawking)  ζητούν την ακύρωση της ίδιας της καταδικαστικής απόφασης εναντίον του Τούρινγκ, έστω και μετά από τόσα χρόνια.

Ο δικτυακός τόπος indymedia.org αυτοπροσδιορίζεται ως ένας χώρος:

…of collectively run media outlets for the creation of radical, accurate, and passionate tellings of the truth. We work out of a love and inspiration for people who continue to work for a better world

Διαθέτει το ελληνικό του παράρτημα, το athens.indymedia.org, το οποίο εδώ και κάποια χρόνια προσπαθεί να αποτελέσει μια εναλλακτική και ριζοσπαστική (συχνά πολύ) φωνή ενημέρωσης. Το αθηναϊκό indymedia στεγάζεται διαδικτυακά απο το Πολυτεχνείο (ΕΜΠ). Το δίκτυο του ΕΜΠ παρέχεται μέσω της ΕΔΕΤ (Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας) από τον ΟΤΕ για εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς σκοπούς.

Στις 18 Ιουνίου 2009 ο βουλευτής του ΛΑΟΣ Ηλίας Πολατίδης σε ερώτησή του στη βουλή φέρνει το θέμα στο προσκήνιο ως παράτυπο και στις 30 Ιουνίου ο ΟΤΕ στέλνει εξώδικο στο ΕΜΠ για την παύση του indymedia.

Υπάρχουν πολλές οπτικές γωνίες να δει κανείς το θέμα. Μία από αυτές είναι το ότι η συμφωνία για τη χρήση του δικτύου που παραχωρεί ο ΟΤΕ στο ΕΜΠ παραβιάζεται με ιστοσελίδες όπως αυτή, δηλαδή στεγνά επιχειρηματικά. Μια άλλη οπτική γωνία είναι να θεωρήσουμε ότι στους κόλπους ενός φιλελεύθερου ιδρύματος, όπως το ΕΜΠ, ζει μια πηγή ενημέρωσης εναλλακτική και κάτι τέτοιο άπτεται απόλυτα του κοινωνικού ρόλου ενός πανεπιστημίου και θα έπρεπε να προστατεύεται με την ίδια λογική που προστατεύεται το πανεπιστημιακό άσυλο (για όνομα του θεού, μιλώ για το άσυλο στην ουσία του, όχι ως πρόσχημα υπόθαλψης εγκληματικών πράξεων). Με βάση τη δεύτερη λογική η πράξη αυτή θα μπορούσε πράγματι να χαρακτηριστεί οπισθοδρομική, αντιδημοκρατική, λογοκρισία, φασιστική κλπ.

Από καιρό η διαδικτυακή κοινότητα περιμένει το λειτουργικό σύστημα που θα παράγει η Google. Και η σειρά των κινήσεων του κολοσσού ήταν προσεκτικά (σχεδόν σατανικά) επιλεγμένη.

• Πρωτιά στην αγορά μηχανών αναζήτησης
• Και την αγορά διαδικτυακών διαφημίσεων
• Εξαγορές εταιρειών που ήταν είτε ανταγωνιστικές είτε πράγματι προσέφεραν κάτι που η Google είχε τενολογικά ανάγκη
• Ανάπτυξη πλατφορμας webmail (που πρώτη έδωσε τεράστιο inbox)
• Ανάπτυξη πλατφόρμας online κατασκευής και διαχείρισης εγγράφων
• Ανάπτυξη πλατφόρμας χαρτογράφησης του Κόσμου
• Ανάπτυξη λειτουργικού συστήματος για κινητά τηλέφωνα και μια "ιδέα" λειτουργικού για υπολογιστές
• Ανάπτυξη του δικού της προγράμματος περιήγησης στο διαδίκτυο (κι άργησε κιόλας να το κάνει)

Όλα με έμφαση στο διαδίκτυο και την πρόσβαση σε αυτό όλα με υπηρεσίες πάνω από τη βασική δωρεάν λειτουργικότητα (μου αρέσει αυτό) – κυρίως διαφημίσεις (δε μου αρέσει αυτό)! Αν και πάντα θα είμαι σκεπτικός όταν μία και μόνη οντότητα μονωπωλεί ένα χώρο με απόλυτη επιτυχία και ολοκληρωτικό έλεγχο, ακόμη και όταν οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι… είναι καλοί άνθρωποι!

Και τώρα να που ανακοινώνει το επόμενο μεγάλο βήμα: το δικό της λειτουργικό σύστημα, βασισμένο σε πυρήνα Linux (φυσικά), που θα δημοσιευθεί πρώτα για μικρούς υπολογιστές (netbooks, laptop κλπ) και στη συνέχεια θα κατακτήσει τον υπόλοιπο κόσμος (ουπς, συγνώμη αυτό το τελευταίο μου ξέφυγε). Το όνομα αυτού Google Chrome OS (δες πώς θα μοιάζει).

Μου αρέσει η φιλοσοφία:

For application developers, the web is the platform. All web-based applications will automatically work and new applications can be written using your favorite web technologies. And of course, these apps will run not only on Google Chrome OS, but on any standards-based browser on Windows, Mac and Linux thereby giving developers the largest user base of any platform

Δε μου αρέσει (καθόλου) ο ολοκληρωτισμός:

The desktop mail client could be replaced by Gmail, the calendaring application could be replaced by Google Calendar, the office suite has lightweight alternatives: Google Docs and Zoho, it makes more sense to use an online feed reader like Google Reader, your scientific calculator is less powerful than Wolfram Alpha and you’ll rarely need a video player when you have YouTube, Hulu and other video sites.

Με δυο λόγια, ναι, δώστε μας ένα (ακόμη) καλό λειτουργικό για να κάνουμε ανενόχλητοι τη δουλειά μας, αλλά, παρακαλώ, πείτε μου, μήπως απλά προσπαθείτε να κατακτήσετε το σύμπαν; Και, για το όνομα του θεού, γιατί φτιάξατε εταιρεία πίσω από αυτό το λειτουργικό με το όνομα Good OS;

Μεγάλη συζήτηση γίνεται για την κρίση του τύπου, ιδιαίτερα, δε, τις τελευταίες εβδομάδες με αφορμή το κλείσιμο του Ελεύθερου Τύπου. Είναι γεγονός ότι ο τύπος περνά κρίση σήμερα. Πρόκειται για μια απλή πρόταση στην πραγματικότητα. "Ο τύπος περνά κρίση". Ποιος περνά κρίση; Ο τύπος! Όχι ο περίγυρός του. Όχι ο κόσμος που (δεν) τον διαβάζει. Τι είναι αυτή η κρίση; Είναι το ότι πέφτει η κυκλοφορία; Είναι ότι ο κόσμος ενημερώνεται από αλλού; Είναι ότι ο τύπος βάλλεται από κάποια άγνωστη δύναμη;

Όχι. Η κρίση είναι του τύπου! Είναι κατά-δική του. Αυτό δε μπορεί να καταλάβει ο ίδιος ο "τύπος". Ότι η κρίση δεν είναι γύρω-γύρω αλλά η κρίση του είναι δική του. Ας δούμε ορισμένα στοιχεία που διαβάζω στην Καθημερινή της περασμένης Κυριακής:

1. Το 1980 είχαμε 13 εφημερίδες με μέση ημερήσια κυκλοφορία 720.000 φύλλων με μέσο όρο σελίδων 16-32 (48 οι κυριακάτικες).  Το 2008 είχαμε 22 εφημερίδες με κυκλοφορία 238.000 και αριθμό σελίδων να φτάνει τις 300 (οι κυριακάτικες). Ξέρουμε καλά ότι η ελληνική αγορά δε μπορεί να σηκώσει τόσον πολύ ημερήσιο τύπο. Όπως ξέρουμε καλά ότι δε μπορεί να σηκώσει τόσο πολύ τηλεοπτικό προϊόν, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.
2. Από το 1989 μέχρι σήμερα οι κυριακάτικες εφημερίδες έχουν διατηρήσει περίπου την κυκλοφορία τους, το ίδιο και οι πρωινές εφημερίδες. Οι απογευματινές είναι που έχου πέσει στο 1/4 της κυκλοφορίας τους (238.000 από 1.000.000 το 1989).
3. Είναι γνωστό ότι οι εφημερίδες δε βγάζουν τα έξοδά τους από το αντίτιμο που πληρώνει κανείς στο περίπτερο αλλά από τη διαφήμιση και δη την κρατική. Η οποία έφτασε πέρυσι συνολικά στα 83 εκατομμύρια ευρώ.
4. Ταυτόχρονα, τεράστιος και αυξανόμενος είναι ο αριθμός όλων των άλλων μέσων ενημέρωσης (τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαδίκτυο).

Τα νούμερα είναι αμείλικτα. Πώς είναι δυνατόν να χωράνε τόσα πολλά ΜΜΕ σε μια τόσο μικρή χώρα; Και μάλιστα τη στιγμή που όλοι μας παραδεχόμαστε το μέγεθος της διαπλοκής τους με την εξουσία και αναγνωρίζουμε την απαξίωση της πολιτικής ζωής του τόπου. Από πού προκύπτει αυτό το τεράστιο νούμερο. Δε φταίνε οι εργαζόμενοι στις εφημερίδες που κλείνουν ή θα κλείσουν, είναι όμως όμηροι ενός άλλου παιχνιδιού.

Και δεν είναι δυνατόν να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά για να μην κλείσουν εφημερίδες ζημιογόνες για τους ιδιοκτήτες τους. Οι εφημερίδες είναι και επιχειρήσεις και αυτό δεν πρέπει να το ανασύρουμε μόνο όταν κάποια κλείνει και δέχεται έτσι η ίδια η ενημέρωσή μας "πλήγμα". Το πλήγμα η ενημέρωση το δέχεται όταν δεν είναι αντικειμενική και σφαιρική και όταν είναι μέρος της διαπλοκής που οφείλει να ξεσκεπάσει.

Τέλος, στο ίδιο άρθρο, αναφέρονται ορισμένες παρατηρήσεις πολύ εύστοχες σχετικά με την πραγματική κρίση του τύπου. Για παράδειγμα το κατά πόσο η τηλεόραση απειλεί τη επιβίωσή του, αν έχει καταφέρει να παρέχει περισσότερο κριτική και εις βάθος ενημέρωση, αν προσπάθησε να διατηρήσει τα κεκτημένα βελτιώνοντας το περιεχόμενό του ή δίνοντας μύρια "καρότα" στους αναγνώστες του (DVD, CD, περιοδικά, δώρα) κα. Εκεί είναι η ουσία του πράγματος. Στην ενδοσκόπηση. Εκεί πάσχει ο τύπος. Δεν "έχει¨πρόβλημα! Εϊναι "πρόβλημα" και πρέπει να αλλάξει.

Τα εξωτερικά στοιχεία μιας επικοινωνίας δε θα καλύπτονται πλέον από το Απόρρητο των Επικοινωνίων και την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών. Αυτή ήταν η τελευταία απόφαση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Γιώργου Σανιδά, πριν την αποχώρησή του. Τα εξωτερικά στοιχεία μιας επικοινωνίας αφορούν στα δύο άκρα που είχαν την επικοινωνία και τα στοιχεία τους και στο χώρο και το χρόνο όπου αυτή έλαβε χώρα. Δεν αφορούν στην ίδια την επικοινωνία και το περιεχόμενό της (δόξα τω θεώ, δε φτάσαμε εκεί, ακόμα). Σε αυτά τα στοιχεία, λοιπόν έχουν δικαίωμα να έχουν πρόσβαση οι αρχές χωρίς προηγούμενη άδεια από την ΑΔΑΕ!

Πέραν από το γεγονός ότι η ΑΔΑΕ παρακάμπτεται πλήρως από ένα τομέα καθαρά δικής της δικαιοδοσίας, έναν τομέα, τον οποίο δημιουργήθηκε να διασφαλίζει και να επιτηρεί (βλ. ΥΓ2, στο τέλος), δημιουργούνται ορισμένα εύλογα ερωτηματικά. Για παράδειγμα στο χώρο του διαδικτύου, όπου πρόσφατα έγινε συζήτηση σχετικά με την ανωνυμία των bloggers, αν τα "εξωτερικά" στοιχεία είναι διαθέσιμα τότε ουσιαστικά όλη η επικοινωνία του blogger με το σύστημα που δημοσιεύει τα άρθρα του γίνεται διαθέσιμη. Και δε μιλούμε για το password του, φυσικά. Αλλά για το ότι ο άνθρωπος εκείνος δε μπορεί να μιλά πλέον με την ελευθερία που του εξασφαλίζει η ανωνυμία του διαδικτύου. Κάτι που ως τώρα θεωρούσαμε ως ένα κεκτημένο.

Γιατί να μην μπορεί κανείς να δημοσιεύσει κάτι ανώνυμα στο διαδίκτυο; Τη στιγμή που μπορεί να το κάνει σε μια εφημερίδα, ως δημοσιογράφος! Όταν μπορεί να το κάνει καθημερινά στο δρόμο, στην πλατεία, στο καφενείο. Τι το τόσο ριζικά διαφορετικό έχει το διαδίκτυο για να διαφέρει, για παράδειγμα, ο τρόπος που αντιμετωπίζεται η συκοφαντική δυσφήμιση εκεί από ότι στην υπόλοιπη κοινωνική δραστηριότητα; Κάλλιστα δε θα μπορούσε απλά να γίνεται άρση του απορρήτου σε σημαντικά παραπτώματα όπου η ΑΔΑΕ το κρίνει απαραίτητο; Γιατί να είναι δυνατόν να αγνοηθεί ένα δικαίωμα του πολίτη έτσι απλά;

Το μόνο διαφορετικό που έχει είναι ότι είναι προσβάσιμο σε όλους. Σε όλους δίνει τη δυνατότητα να δημοσιεύουν απόψεις και κρίσεις. Και αυτό είναι ένα κεκτημένο που πρέπει να διασφαλίζουμε για λόγους επιπέδου της δημοκρατίας μας.

Κι ακόμη, η παραπάνω γνωμοδότηση, δεν αναφέρεται μόνο στο διαδίκτυο αλλά στις επικοινωνίες γενικότερα. Και στα κινητά. Οι αρχές θα έχουν προσβαση στο ποιος μίλησε, με ποιον, πού και πόσο ανά πάσα στιγμή και οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών θα είναι υποχρεωμένες να παρέχουν τα στοιχεία αυτά. Φανταστείτε πώς κλιμακώνεται κάτι τέτοιο στα γράμματα που στέλνετε, στα FAX,

Πώς, μπορεί κανείς να μη διακρίνει κάθε τόσο όλο και περισσότερους λόγους για τους οποίους η κοινωνία μας γίνεται ολοένα και πιο συντηρητική…

ΥΓ1:
Γέλασα πικρά χτες βράδυ ακούγοντας τον πρώην υπουργό του ΠΑΣΟΚ κ. Γιώργο Λιάνη, χρόνια δημοσιογράφο στο επάγγελμα, να εκφράζει φόβους για την ίδια την επιβίωση του επαγγέλματος του δημοσιογράφου υπό την πίεση της άκρατης ελευθερίας του διαδικτύου που πλήττει και τον τύπο. Η συζήτηση ήταν με θέμα το κλείσιμο του Ελεύθερου Τύπου αλλά και την κρίση του τύπου γενικότερα.

ΥΓ2:
Από το νόμο που ορίζειτη σύσταση της ΑΔΑΕ:

Άρθρο 1:
"… σκοπό την προστασία του απορρήτου των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο…"
Άρθρο 2:
"… Η ΑΔΑΕ είναι ανεξάρτητη αρχή που απολαμβάνει διοικητικής αυτοτέλειας…"

Σωστά διακρίνεις μιαν κάποιαν ειρωνεία!

Προσθήκη 1:
Κάποιοι στην Καθημερινή συμφωνούν μαζί μου στο θέμα του παραγκωνισμού της αναξάρτητης αρχής ΑΔΑΕ.

Προσθήκη 2:
Και στην ΑΔΑΕ συμφωνούν ότι παράτυπα παραγκωνίζεται ο ρόλος τους (16/07/2009). Ναι και θέμα που "έσκασε" με την COSMOTE να διώκεται βάση της γνωμοδότησης Σανιδά επειδή αρνήθηκε να δώσει τα στοιχεία χρήστη της.

Προσθήκη 3:
Ο ΣΕΠΕ αντιδρά  ζητώντας αποσαφήνιση της κατάστασης μιας και εταιρείες τηλεπικοινωνιών διώκονται επειδή αρνούνται να άρουν το απόρρητο των επικοινωνιών των πελατών τους!

Είναι γνωστό ότι o πρώην διευθύνων σύμβουλος της Siemens κ. Χριστοφοράκος, κατηγορούμενος στην Ελλάδα για τη γνωστή υπόθεση των "μαύρων" ταμείων, βρίσκεται στη Γερμανία και, έχοντας και τη γερμανική υπηκοότητα, επιχειρεί να προστατευθεί από την εκεί νομοθεσία διότι:

1. Στη Γερμανία τα αδικήματα για τα οποία κατηγορείται στην Ελλάδα έχουν παραγραφεί.
   (Αν δε σου γυρίζει ανάποδα το μυαλό ακούγοντας αυτή τη φράση τότε ξαναδιάβασέ τη. Νομικά ίσως να στέκει, όμως σίγουρα θα υπάρχει ο τρόπος, για μια τόσο σοβαρή υπόθεση. Για όλα τα άλλα ο τρόπος υπήρχε!)
2. Η υπόθεση είναι πολιτική, διότι εμπλέκονται πολιτικά πρόσωπα και κόμματα και αν επιστρέψει στην Ελλάδα θα κινδυνεύσει η ζωή του. Άλλωστε σύντομα στην Ελλάδα θα έχουμε εκλογές.
   (Μα και βέβαια η υπόθεση είναι πολιτική! Αυτό ακριβώς είναι το θέμα. Έχει παραδεχθεί ότι γινόντουσαν συστηματικα "δωρεές" σε ελληνικά κόμματα. Αυτός είναι λόγος παραπάνω για να τον φέρουν πίσω. Κι αν φοβάται για τη ζωή του, δεν είναι αυτό πρόβλημα της δικαιοσύνης, είναι Έλληνας πολίτης και οφείλει να την υπακούει.)
3. Η Ελλάδα κατηγορείται από τους  – Γερμανούς – δικηγόρους του για παραποίηση εγγράφου! Στο ένταλμα σύλληψής του η λέξη μάρτυρας, λενε, μεταφράστηκε στα γερμανικά ως ύποπτος.
   (Φοβερή δικαιολογία! Όπως όταν έιμασταν μικροί που λέγαμε "Δεν πάει, μέχρι να δέσω τα κορδόνια μου", και ο αντίπαλος εντωμεταξύ έβαζε γκολ και εμείς του λέγαμε "Έϊ, δεν πήγαινε". Αν και σχεδόν το πιστεύω ότι είμαστε ικανότατοι για τέτοιες ηλιθιότητες, είναι εξίσου ηλίθιο να τις επικαλείσαι.)

Με δυο λόγια η λογική καταλύεται πλήρως. Αυτό που είναι φανερό στον καθένα δεν έχει καμία ουσία! Δεν είναι η πρώτη φορά, θα σου πουν στο καφενείο, και δε θα είναι και η τελευταία, θα σου προσθέσουν με μεμψιμοιρία. Δίκιο έχουν. Έγινε στο παρελθόν και θα ξαναγίνει. Και κανείς δε θα τιμωρηθεί για τίποτε, κανείς δε θα αναλάβει καμία ευθύνη, κανείς δε θα την πληρώσει. Και οι ίδιοι άνθρωποι θα καθονται στις ίδιες καρέκλες μέχρι να τους διαδεχθούν τα παιδιά και τα εγγόνια ή τα ανίψια τους για να κυβερνήσουν τα παιδιά, εγγόνια και ανίψια ημών των υπολοίπων.

Φυσικά, με όλα αυτά η ελληνική δικαιοσύνη και η ελληνική πολιτεία απλά ξεφτιλίζεται. Στα μάτια του κόσμου ο κ. Χριστοφοράκος είναι ακόμη ένα πρόσωπο που πλούτισε εις βάρος του ελληνικού λαού και θα μείνει ατιμώρητο. Το σκάνδαλο Siemens είναι ακόμη ένα σκάνδαλο που θα μείνει στο σκοτάδι. Τα ελληνικά κόμματα είναι τγα ίδια μέρος της διαπλοκής και της διαφθοράς και δε μπορούμε να ελπίζουμε σε λύσεις από αυτά. Με δυο λόγια πλήρης απαξίωση της πολιτκής ζωής, όπως αυτή απαξίωσε κάθε λογική.

Πιστός στην άποψη ότι το internet είναι – εκτός των άλλων – το σύγχρονο "καφενείο", η σύγχρονη "αγορά" ανταλλαγής και διακίνησης απόψεων, αναπαράγω το νέο που άκουσα από το Θοδωρή. Οι κυριακάτικες εκδόσεις Βήματος, Έθνους και Ελευθεροτυπίας "έφεραν" τον Ερντογάν στην Αθήνα για τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, τη στιγμή που ο ερχομός του είχε ακυρωθεί λόγω προβλημάτων υγείας από το Σάββατο το μεσημέρι. Όχι μόνο τον έφεραν αλλά έχουν και ρεπορτάζ περί αυτού και συμπεράσματα και κρίσεις…

Διάβαστε το – κάπως υπερβολικό σε τίτλο – άρθρο "Στην Ελλάδα Οι Εφημερίδες Είναι Ήδη Νεκρές". Ανοίξτε όλα τα links που σας δίνει (αξίζει τον κόπο) και απολαύστε.

Συμφωνώ απόλυτα με όλους σχεδόν τους χαρακτηρισμούς, όπως:

…Πτώματα που ο ΟΠΑΠ, τα υπουργεία και οι φορείς τα κουβαλάνε από εδώ κι από εκεί ανάλογα με τα κέφια…

Και σχόλια, όπως:

…Αυτό δεν είναι απλά κακή δημοσιογραφία. Δεν είναι μια απλή τσαπατσουλιά, ή ένα αθώο λάθος. Είναι κολοσσιαίο σφάλμα. Είναι πατάτα που θεωρητικά θα έπρεπε κάποιου τη δουλειά να κοστίσει…

Θα ήθελα να πω "κρίμα", αλλά στην πραγματικότητα είναι εξοργιστικό!

Περιττό να πω οτι το ελληνικό internet – και όχι μόνο το Twitter, φυσικά – έχει ήδη βουίξει. Πχ διάβασε εδώ, εδώ κι εδώ…

Όλοι έχουν πάρει μέχρι τώρα κάποιο μήνυμα! Τι να πρώτο-σχολιάσεις. Η ΝΔ ότι πρέπει να διορθώσει πολιτικές και συμπεριφορές. Το ΠΑΣΟΚ ότι μπορεί να ισχυρίζεται πως είναι η επόμενη κυβέρνηση (και σύντομα, ε). Το ΛΑΟΣ ότι καλά πράττει ως τώρα. Κοκ! Άλλα αντ’ άλλων, δηλαδή…

Ουσιαστικά κανείς δεν έχει λάβει κανένα ουσιαστικό μήνυμα. Πηγαίναμε για Ευρωεκλογές με όρους βουλευτικών εκλογών, πήραμε μηνύματα Ευρωεκλογών, αλλά κανείς δεν αντιλαμβάνεται το γενικό μήνυμα. Όλοι άκουσαν και είδαν αυτό που περίμεναν.

Η μεγάλη αποχή είναι πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτό που συνήθως συζητούμε. Οι άνθρωποι που απέχουν από τις εκλογές είναι απογοητευμένοι από το πολιτικό σκηνικό. Τόσο απογοητευμένοι που δε θεωρούν ότι απέχουν για να στείλουν κάποιο μήνυμα. Απέχουν γιατί δεν πιστεύουν ότι μπορούν με την ψήφο τους να αλλάξουν κάτι. Πλήρης απαξίωση, δηλαδή. Και αυτό δε μπορεί παρά να βολεύει μια διεφθαρμένη εξουσία. Δε μπορεί παρά να βολεύει μια προβληματική διακυβέρνηση. Όσο λιγότεροι ψηφοφόροι, τόσο πιο απλά τα πράγματα. Κι ας φώναζαν προεκλογικά ότι "δεν πρέπει να απέχουμε". Στους δικούς τους ψηφοφόρους το έλεγαν όχι στο λαό γενικά.

Αυτό το μήνυμα δεν το έχει πάρει κανείς. Αυτό το μήνυμα το ξέραμε εδώ και καιρό, αλλά τώρα το είδαμε και στην πράξη. Μη συμμετοχή, αδιαφορία, απαξίωση, απόσταση, απομόνωση. Ο καθένας μόνος του και για το προσωπικό του όφελος. Όχι γιατί είναι κατ’ ανάγκην ατομιστής αλλά γιατί πιστεύει στέρεα πλέον ότι δεν υπάρχει κάτι συλλογικό για να τον εκφράσει και να λύσει τα προβλήματά του.

Όλοι ασχολούνται με τα δικά τους, φτηνά μικροπολιτικά μηνύματα.

Κι έπειτα οι δημοσιογράφοι! Με αυτά τα απερίγραπτα exit-poll που έπεσαν τόσο έξω. Πότε επιτέλους θα καταλάβουμε ότι τα exit-polls δεν έχουν ως σκοπό τη γρήγορη εκτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος αλλά την εις βάθος στατιστική ανάλυση του εκλογικού σώματος σε μία μέρα όπου το πολιτικό αίσθημα είναι περισσότερο ενεργό από τις υπόλοιπες. Και οι φοβερές τους αναλύσεις για την επόμενη μέρα και τις επόμενες εκλογές. Πουθενά η ευρωπαϊκή συζήτηση ή έστω η συζήτηση για τα πραγματικά προβλήματα.

Και η υπόλοιπη Ευρώπη με τις μόνιμα τεράστιες εκλογικές αποχές της (που τώρα τις φτάσαμε κι εμείς). Μια Ευρώπη ολοένα και πιο δεξιά, ολοένα και πιο συντηρητική. Τα "σοσιαλιστικά" κόμματα υποχωρούν (ιδιαίτερα στις μεγάλες χωρες, Γαλλία, Γερμανία), τα δεξιά/κεντροδεξιά στις περισσότερες υπερτερούν, ενώ σχεδόν παντού αναδύονται ή αυξάνουν τις δυνάμεις τους ακροδεξιά κόμματα (Ολλανδία, Ελβετία, Ελλάδα, Ιταλία, Φινλανδία, Ουγγαρία).

Δύο θετικά στοιχεία των Ευρωεκλογών στην Ελλάδα: 1) για πρώτη φορά κόμμα οικολόγων στην Ευρωβουλή – θα δούμε τώρα στ’ αλήθεια τι έχουν να μας πουν – και 2) στη Β’ Θεσσαλονίκης εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πειραματικά ηλεκτρονική καταμέτρηση των ψήφων με ταχύτατα αποτελέσματα και με υποσχέσεις να χρησιμοποιηθεί και στις επόμενες βουλευτικές εκλογές.

Ενδιαφέρον: Το κόμμα των πειρατών στη Σουηδία, το πρώτο κόμμα που ξεπήδησε μέσα από το internet, με μοναδική agenda το ίδιο το internet και τις ελευθερίες του ατόμου σε αυτό, και πήρε και 7%! Πού το πάει;

The Pirate Party wants to fundamentally reform copyright law, get rid of the patent system, and ensure that citizens’ rights to privacy are respected. With this agenda, and only this, we are making a bid for representation in the European and Swedish parliaments.