Τάκης Μπουγιούρης

Η αγαπημένη έκφραση κάθε πικραμένου αυτό τον καιρό είναι "φταίει κι η κρίση" ή, εναλλακτικά, "είναι κι η κρίση" (συνοδευόμενες από το χαρακτηριστικό πλην απαραίτητο στράβωμα της μούρης και αφήνοντας μια μικρή, όλο νόημα παύση στο τέλος). Αυτή η κρίση φταίει για όλα, λες και πριν από αυτήν δεν ήμασταν μια χώρα βουτηγμένη στα χρέη. Μωρέ, ήμασταν και παρά-ήμασταν, αλλά μπορούσαμε να καμωνόμαστε ότι τα προσπερνάμε τα προβλήματα ή ότι τα μεταφέρουμε στο μέλλον (τούτο εστί το δανειολαμβάνειν αδιαλείπτως και ασυστόλως και στο επέκεινα, αμήν).

Και η νυν εξουσία, αυτή με τις +11 μονάδες στις τελευταίες εκλογές, εμφανίζεται ως σωτήρας του έθνους τώρα και ζητά τη συναίνεση των έτερων πολιτικών δυνάμεων και τη συνδρομή του λαού ώστε να βγούμε από την κρίση. Και ξεχνά τα 20 χρόνια που ήταν εξουσία στο παρελθόν και τα παλιά της ανδραγαθήματα. Ξεχνά την εποχή που το ευρωπαϊκό χρήμα έτρεχε ποτάμι (γνωστή και ως "το μεγάλο φαγοπότι"), το ότι έφτιαξε ένα κράτος δημοσίων υπαλλήλων, κρατικοδίαιτων μεγάλο-εταιρειών, σκανδάλων, σπατάλης και λοιπών άλλων ωραίων φαινομένων (που όλοι, εκατέρωθεν, εύκολα εντοπίζουν). Και τώρα ζητά συναίνεση και συνδρομή! Και φαίνεται ότι έχει πείσει το λαό ότι, βρε παιδί μου, "κάτι πρέπει να γίνει, επιτέλους". Εμένα μου λες;

Όλοι έχουμε έντεχνα πειστεί ότι κάτι πρέπει να γίνει. Μόνο που όλοι ξέραμε ότι κάτι έπρεπε να γίνει εδώ και χρόνια και όχι τώρα υπό πίεση και μάλιστα με διαχειριστές τους ίδιους τους υπαίτιους. Αλλά ζήτησαν, οι πανέξυπνοι, και διαφάνεια και εξεταστικές επιτροπές για την οικονομία για να κάνουμε καθαρή αρχή, λέει. Όμως, μόνο από το 2004 και μετά, που κυβερνούσε η ΝΔ. Όχι πιο πριν που κυβερνούσε πάλι το ΠΑΣΟΚ! Το επιχείρημα είναι ότι το 2004 έγινε η περιβόητη εκείνη απογραφή από τη ΝΔ. Αυτή που το ΠΑΣΟΚ λοιδόρησε και αμφισβήτησε τόσο. Και τώρα έχουν το ασύλληπτο θράσος να θεωρούν αυτονόητο ότι αν και όταν γίνουν εξεταστικές επιτροπές, τότε αυτές θα πρέπει να αγνοήσουν την προ 2004 εποχή. Χωρίς να κοκκινίζουν από ντροπή!

Ξεχνούν ότι κυβερνούν ήδη 5 μήνες στους οποίους εμφάνισαν τεράστιο έλλειμμα χρεώνοντας και τα χρέη της επόμενης χρονιάς, στους οποίους αύξησαν το κόστος δανεισμού της χώρας σε δυσθεώρητα ύψη, στους οποίους πήραν πίσω τις προεκλογικές δεσμεύσεις για παροχές, στους οποίους δεν κατάφεραν στελέχωσουν το κράτος με γενικούς διευθυντές μέχρι τώρα, στους οποίους πάγωσαν το ΕΣΠΑ. 5 μήνες στους οποίους μας δασκάλεψαν με μύριες πιέσεις ότι πρέπει να παρθούν μέτρα. Ε, να παρθούν μέτρα! Αλλά τι μέτρα! Ποιος πληρώνει αυτή την κρίση; Αυτός που στην καλύτερη περίπτωση χρωστάει 10 δόσεις για την καινούρια τηλεόραση ή 40 δόσεις για το καινούριο αυτοκίνητο; Αυτός είναι ο "έχων";

Οι στίχοι του τραγουδιού "Τους έχω βαρεθεί" αντηχούν στο μυαλό μου και μόνο που τα σκέφτομαι όλα αυτά.

Ίσως να διάβασες παλιότερα για την απορία και την οργή μου για την ειρωνεία της εταιρικής υπευθυνότητας και του πώς αυτή εκτιμάται και αξιολογείται. Ο ΟΤΕ ήταν στο επίκεντρο αυτής της οργής διότι πρόσφατα έλαβε και βραβείο διεθνές για την υψηλή εταιρική του υπευθυνότητα. Το πώς αυτή η έννοια συμβαδίζει με τα τόσα πρόστιμα, που η συγκεκριμένη εταιρεία και η παλιοπαρέα της των τηλεπικοινωνιών, καλούνται να πληρώνουν κάθε τόσο με ξεπερνά…

Ακόμη ένα που σταχυολόγησα (ΕΕΤΤ): Διοικητικά πρόστιμα συνολικού ύψους 7.250.000€ για παραβάσεις που αφορούν σε καθυστερήσεις στις παραδόσεις και αποκαταστάσεις βλαβών μισθωμένων γραμμών (1.000.000€), τις υποχρεώσεις της σχετικά με την εφαρμογή της Αδεσμοποίητης Πρόσβασης στον Τοπικό Βρόχο (1.250.000€), τη μη συμμόρφωση προς τις αποφάσεις κοστολογικού ελέγχου της ΕΕΤΤ (4.000.000€) κ.α.

Όταν ξεκινήσεις να φτιάξεις μια δική σου επιχείρηση ανακαλύπτεις διάφορες πτυχές του ελληνικού κράτους που δε γνώριζες αν και υποπτευόσουν ή άκουγες από άλλους ότι υπήρχαν. Κι αν η κρατική μηχανή δεν είναι τόσο γραφειοκρατική πια όσο ήταν παλιά κι αν πολλές δημόσιες υπηρεσίες έχουν μια κάποια μηχανογράφηση παραμένει το ερώτημα "τι είναι το ελληνικό κράτος για την επιχείρηση"; Τελευταία, έχω βρεθεί, μοιραία, σε πολλές παρόμοιες συζητήσεις…

Η πρώτη άποψη λέει ότι, φτιάχνοντας την επιχείρησή σου, κάνεις το κράτος "συνεταίρο", θέλοντας και μη. Έχεις ένα καταναγκαστικό και έξω-καταστατικό συνεταίρο που δεν ξεχνά ποτέ το μερτικό του αλλά συχνά-πυκνά αμελεί τις υποχρεώσεις του. Αυτή δεν είναι η εντύπωσή μου για ένα κανονικό συνεταίρο κι επομένως δεν τη συμμερίζομαι! Ο συνεταίρος πρέπει να είναι συνεπής, διαφορετικά η συμφωνία πρέπει να καταγγελθεί και η συνεργασία να πάψει να είναι βλαβερή.

Η δεύτερη άποψη λέει, κάπως χυδαία, είναι η αλήθεια, ότι το κράτος λειτουργεί ως "νταβατζής". Έρχεται κάθε τόσο, δηλαδή, να ζητήσει μερίδιο από τη δραστηριότητα της επιχείρησής σου και πολλές φορές με τρόπο απρόβλεπτο ή, κατά κοινή ομολογία, παράλογο. Για παράδειγμα, σε τι βοηθά την ανάπτυξη το να προπληρώνει το φόρο της επόμενης χρονιάς μια νέα εταιρεία που μόλις έχει κλείσει τον πρώτο οριακά επιτυχημένο κύκλο εργασιών και προσπαθεί να ορθοποδήσει; Αλλά ένας νταβατζής δεν κάνει μόνο αυτό. Θα σου τα πάρει μεν αλλά θα σου φέρει και πελατεία. Η πελατεία που θα σου φέρει, βέβαια, όλοι ξέρουμε με τι σκοπό έρχεται – αλλά έρχεται!

Επομένως, καταλήγω ότι το κράτος για μια επιχείρηση λειτουργεί περισσότερο ως "μαφιόζος". Έχει δύναμη που δε μπορείς να ελέγξεις παρά μόνο αν έχεις "συγγενείς" ή "κολλητούς" μέσα στη φαμίλια του, κι έρχεται να σου τα πάρει υποσχόμενος υπηρεσίες, την ανάγκη των οποίων εκείνος δημιούργησε. Σε προστατεύει, δηλαδή, από το να μη σου σπάσει ο ίδιος τα γόνατα.

Με ιδιαίτερη περηφάνια, για να μην πω στόμφο, η Oracle, ένας μεγιστάνας της παγκόσμιας αγοράς πληροφορικής με έμφαση στα συστήματα διαχείρισης βάσεων δεδομένων, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι εξαγοράζει τη Sun Microsystems, έναν άλλο μεγιστάνα, για 4,7 εκατομμύρια δολλάρια. Προκαλεί τη θυμηδία η άγρια χαρά της Oracle για τη συμφωνία αυτή, που δεν παραλείπει να την πανηγυρίζει όσο πιο φανταχτερά επιτρέπει το μίνιμαλ website της, στην πρώτη του σελίδα. Κάπως έτσι:

Κι ενώ η συμφωνία κατακυρώθηκε από τις αρμόδιες αμερικανικές αρχές ήρθε η Ευρωπαϊκή Ένωση να βάλει τη δική της τάξη στα πράγματα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού πάγωσε την εξαγορά εξετάζοντας τις επιπτώσεις που πιθανόν να έχει αυτή στην αγορά της πληροφορικής σχετικά με το λογισμικό βάσεων δεδομένων MySQL που η Oracle παίρνει μαζί με τη Sun. Βλέπετε, η MySQL είναι ένα δωρεάν λογισμικό που αναπτύσσεται από μια άλλη εταιρεία την AB και αυτή η τελευταία εξαγοράστηκε πρόσφατα από τη Sun. Και η Oracle κατασκευάζει κι αυτή βάσεις δεδομένων. Επί πληρωμή όμως. Κουβάρι!

Πάμε πάλι. H Oracle κατασκευάζει ένα από τα μεγαλύτερα συστήματα βάσεων δεδομένων και το πουλάει. Η MySQL είναι ένα ανοιχτό (σχεδόν, τελοσπάντων) και δωρεάν σύστημα διαχείρισης βάσεων δεδομένων που χρησιμοποιείται σε τεράστια κλίμακα σε ολόκληρο τον κόσμο (για παράδειγμα, πολλά, αν όχι τα περισσότερα, websites που κοιτάτε καθημερινά έχουν από πίσω τους μια τέτοια). Άρα η Oracle και η MySQL είναι ανταγωνιστικές! Η Sun εξαγοράζει την εταιρεία που αναπτύσεει τη MySQL (την AB). Η Oracle εξαγοράζει με τη σειρά της τη Sun. Άρα η Oracle έχει πλέον τη MySQL υπό τον έλεγχό της και μπορεί να τη συνεχίσει, να τη σταματήσει, να την τροποποιήσει ή να την ονομάσει "Μπάμπη" άμα θέλει.

Έτσι, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπήκε στη μέση και είπε στην Oracle ότι, αν για να προωθήσει τη δική της βάση δεδομένων δε δώσει πρώτα τα απαραίτητα εχέγγυα που εξασφαλίζουν ότι η ευρύτατη χρήση της MySQL στην αγορά δε θα παρακωλυθεί από το νέο της ιδιοκτήτη, τότε δε θα επιτρέψει την ολοκλήρωση της εξαγοράς. Η Oracle πρέπει να δεσμευθεί ότι θα συνεχίσει να την αναπτύσσει, να την εξελίσσει, να την υποστηρίζει και να τη δίνει δωρεάν. Το μέγεθος του προβλήματος που θα δημιουργηθεί σε περίπτωση που η Oracle εξαφάνισει τη MySQL θα είναι τεράστιο – τέτοια είναι η κλιμακα στην οποία αυτή χρησιμοποιείται σήμερα.

Ως developer της Java (πολύ σημαντική τεχνολογία της Sun) αλλά και χρήστης της MySQL ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα για την εξέλιξη του συγκεκριμένου θέματος. Και είναι αλήθεια ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δε δείχνει να βιάζεται να πάρει αποφάσεις, μάλιστα σε βαθμό που η προς εξαγορά εταιρεία να χάνει μέρος της αξίας και των ανθρώπων της εξαιτίας της εκκρεμμούς κατάστασης. Προς το παρόν η Oracle υπόσχεται ότι θα συνεχίσει να αναπτύσσει ενεργά και να διαθέτει δωρεάν τη MySQL. Ποιος ξέρει, ίσως και ένα μέρος της τεχνολογίας των βάσεων δεδομένων της Oracle περάσει και στη MySQL – αυτό θα ήταν ευχής έργον και προς όφελος της ίδιας της Oracle που θα παρέχει κι άλλες επι πληρωμή υπηρεσίες. Αναμένουμε τις εξελίξεις…

Προσθήκη (21-01-2010):
Και εγένετο το μεγάλο deal!

Έχω συμμετάσχει πολλές φορές σε συζητήσεις που αφορούν το software, το open source, τα πνευματικά δικαιώματα στο διαδίκτυο, το πειρατικό λογισμικό κλπ. Η αλήθεια σε αυτές τις συζητήσεις είναι ότι σε όλους μας αρέσουν τα δωρεάν αγαθά και θα θέλαμε να έχουμε πρόσβαση σε αυτά. Βέβαια, συχνά χρειάζεται να θυμίσω ότι άλλο "δωρεάν" και άλλο "ανοικτό". Το "δωρεάν" είναι είτε κάτι σαν χατήρι ή ευγενική χορηγία είτε, καμιά φορά, κάτι σα δόλωμα για την προώθηση κάποιου άλλου αγαθού που δεν προσφέρεται δωρεάν. Το "ανοικτό" είναι σχεδόν μια κοινωνική προσφορά.

Στο χώρο του διαδικτύου και, αναπόφευκτα, ως τακτικοί χρήστες λογισμικού είμαστε κάπως καλομαθημένοι με τόσο δωρεάν ή/και ανοικτό λογισμικό που κυκλοφορεί παραπάνω από 10 χρόνια τώρα (αν και το Free Software Foundation κηρύττει το ανοικτό λογισμικό εδώ και 25 χρόνια, εμείς το συνηθίσαμε με την εκτεταμένη χρήση του διαδικτύου). Σε κανένα άλλο χώρο της ανθρώπινης δραστηριότητας δε συμβαίνει κάτι παρόμοιο σε τέτοια κλίμακα. Πρόκειται για μια φοβερή πρωτοτυπία που πολύ λίγο έχουμε καθήσει να συλλογιστούμε. Ποιος θα περίμενε από μια ομάδα ανθρώπων να χαρίζει, για παράδειγμα, τα στερεοφωνικά που κατασκευάζει (free) ή από μια εταιρεία κλιματιστικών να ανακοινώνει τα τεχνολογικά μυστικά της στο κοινό, πόσω μάλλον και να τα δίνει δωρεάν χρεώνοντας μόνο το service τους (open);

Μια σημαντική διαφορά που διαχωρίζει το λογισμικό ως αγαθό έναντι των υπολοίπων είναι το γεγονός ότι η διάδοσή του δεν κοστίζει πρακτικά τίποτε. Ένα σύνηθες αγαθό δε μπορεί να κοπιαριστεί ανέξοδα. Το λογισμικό κοπιάρεται με ελάχιστο ή μηδαμινό κόστος (σε USB μνήμες, σε σκληρούς δίσκους, σε CDs και DVDs, ως download). Μάλιστα η κόπια που παράγεται είναι πιστότατο αντίγραφο του πρωτοτύπου. Σε αντίθεση – ένα παραπλήσιο αντί-παράδειγμα – με τη φωτοτύπηση ενός βιβλίου, όπου η κόπια χάνει πολύ από την αίγλη της αληθινής έκδοσης. Παράλληλα με την ταχεία εξέλιξη του διαδικτύου, τη δεκαετία που πέρασε, η διάδοση του λογισμικού υπήρξε επίσης μεγάλη και παγκόσμια, είτε αυτό ήταν νόμιμα αποκτημένο είτε παράνομα. Το ίδιο συμβαίνει πρακτικά και με τα πολυμέσα γενικότερα ως προϊόντα, τη μουσική, την εικόνα και το βίντεο, τα οποία κοπιάρονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και οι παραγωγοί τους αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα και διλήμματα με τους συγγραφείς λογισμικού.

Κανείς δε μπορεί να αρνηθεί ότι η εργασία πρέπει να πληρώνεται. Ούτε και εγώ. Όποιος παράγει ένα προϊόν ή εκτελεί μια υπηρεσία έχει το δικαίωμα να απαιτεί να αμοιφθεί ανάλογα. Το κίνημα (ας το πω έτσι μιας και έχει μια ακτιβιστική διάθεση) των παραγωγών του ανοικτού λογισμικού ισχυρίζεται ότι το λογισμικό πρέπει να είναι ανοικτά διαθέσιμο και προσβάσιμο σε όλους τους ανθρώπους. Είναι μια προσπάθεια, αν μη τι άλλο, ευγενής που, από όσο γνωρίζω, δεν έχει κατηγορηθεί ποτέ από θεωρίες συνομωσίας ότι λειτουργεί στην κατεύθυνση κάποιων συμφερόντων. Επιπλέον, όλοι μας, είτε χρησιμοποιούμε/παράγουμε ελεύθερο λογισμικό, είτε όχι, απολαμβάνουμε τα θετικά του αποτελέσματα. Να, εγώ γράφω αυτό το blog σε ανοικτό λογισμικό (WordPress, MySQl) κι εσύ πιθανότατα σε τέτοιο το διαβάζεις (Firefox).

Αν ήταν στο χέρι μου, θα προσέθετα στου ευγενείς στόχους του Free Software Foundation κα την ίδια επιθυμία για πρόσβαση στην πληροφορία. Δηλαδή θα ήθελα να δω μια κοινωνία όπου τα εργαλεία διαχείρισης της πληροφορίας (το λογισμικό) και ο φορέας διακίνησής της (σήμερα είναι το internet) είναι αγαθά κοινά, αγαθά δημόσια. Όπως είναι η παιδεία, η υγεία, το νερό, οι δρόμοι κλπ. Μια κοινωνία, δηλαδή, που έχει προνοήσει όλοι οι πολίτες της να έχουν πρόσβαση στο στοιχειώδες για τις σημερινές βασικές ανάγκες επικοινωνίας λογισμικό αλλά και ανοικτή πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Η ανοικτή πρόσβαση στο διαδίκτυο θα μπορούσε πραγματικά να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους και μάλιστα χωρίς να βλάπτει τους παρόχους. Θα μπορούσαν να υπάρχουν ανοικτά wireless δίκτυα παντού, ή έστω σε κάθε δήμο ή ΚΕΠ, στα σχολεία κλπ, με χαμηλής ή μέσης ταχύτητας internet (ποιος ξεχνάει ότι οι ίδιοι οι πολίτες μεταξύ τους είναι ικανοί να το κάνουν αυτό από μόνοι τους – βλ. AWMN). Ακόμη, θα μπορούσε κάθε πολυκατοικία να έχει μια κοινή γραμμή internet και να πληρώνει ένα συνολικό ποσό (απορώ γιατί δεν το κάνουν ήδη). Και φανταστείτε το internet της πολυκατοικίας να παρέχεται από το δήμο της και να πληρώνει ένα χαμηλό ποσό μαζί με τα δημοτικά τέλη. Οι πάροχοι έτσι κι αλλιώς σήμερα το internet το διαθέτουν με μικρό κόστος. Θα μπορούσαν εύκολα να συνεχίσουν να το διαθέτουν σε υψηλότερες ταχύτητες ως επιπλέον υπηρεσία.

Δε μπορεί να είναι όμως όλο το λογισμικό δωρεάν. Αν κάποιοι επιθυμούν και έχουν την οικονομική δυνατότητα να το παράγουν και να το διαθέτουν ανοικτά τότε η πράξη τους θα είναι οπωσδήποτε κοινωφελής. Αλλά δεν είναι δυνατόν αυτό να είναι γενική απαίτηση. Βασικές όμως ανάγκες σε λογισμικό θα μπορούσαν να καλύπτονται εύκολα "δημοσία δαπάνη". Θυμηθείτε το εγχείρημα "one-laptop-per-child". Ή οραματιστείτε μια χώρα που επενδύει (όχι πολλά) στην ανάπτυξη ενός ανοικτού λειτουργικού συστήματος κι έπειτα το έχει διαθέσιμο για κάθε δημόσια υπηρεσία της αλλά και για κάθε πολίτη της. Υπολογίστε τι κόστος σε λογισμικό αυτή η χώρα θα γλίτωνε, πόσο θα γινόταν ανεξάρτητη ηλεκτρονικά από μεγάλες εταιρείες και τι υπηρεσία θα παρείχε στους πολίτες της.

Όλες αυτές οι σκέψεις, ίσως ακούγονται μακρινές ή ρομαντικές. Περισσότερο, όμως, έχουν να αντιμετωπίσουν την ανθρώπινη συνήθεια και τους κατεστημένους τρόπους σκέψεις, παρά πρακτικά και τεχνικά προβλήματα. Είναι ζήτημα απόφασης σε τι κοινωνία θέλουμε να ζούμε και πόσο είμαστε προετοιμασμένοι να το απαιτήσουμε.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση στη βασική θεωρία της δε χαρίζει κάστανα. Το βλέπουμε και τώρα με την οικονομική επιτήρηση της Ελλάδας. Όταν κάτι πέσει στην αντίληψή της θα το βάλει στο μάτι και θα εξαντλήσει κάθε περιθώριο ωσότου πειστεί ότι οι νόμοι της εφαρμόζονται πιστά. Πριν από 10 χρόνια κατηγόρησε τη Microsoft (τη γνωστή) ότι παραβιάζει τη νομοθεσία περί υγιούς ανταγωνισμού και μονοπωλίου, επειδή εκμεταλλεύεται την εξέχουσα θέση που κατέχει στην αγορά επιβάλλοντας έμμεσα το δικό της browser, τον Internet Explorer (μπλιαχ και αηδία – μα, αφού ξέρεις take back the web), εφόσον τον παρέχει ενσωματωμένο στο λειτουργικό της σύστημα.

Αυτή ήταν ανέκαθεν μια πάγια τακτική της Microsoft. Να "δένει" τους χρήστες με το λογισμικό της με κάθε τρόπο (π.χ. αρχεία MS Office). Ως εταιρεία έπραττε λογικά, στην κατεύθυνση της μέγιστης κερδοφορίας. Έτσι, τα Windows, το λειτουργικό της σύστημα, ερχόταν με μια ποικιλία ενσωματωμένων μικρών ή μεσαίων βοηθητικών προγραμμάτων, όπως ο Internet Explorer. Τα Windows, όμως, έφτασαν κάποια στιγμή σχεδόν να μονοπωλούν την αγορά των λειτουργικών συστημάτων και, επομένως, ό,τι περιείχαν να επιβάλλεται πρακτικά στους χρήστες τους και σε όλη την αγορά. Ο ανταγωνισμός, βασικό στοιχείο μιας υγιούς ελεύθερης αγοράς, καθίσταται με αυτό τον τρόπο αδύνατος και η Ευρωπαϊκή Ένωση επεμβαίνει.

Από τότε και μέχρι σήμερα η Microsoft έχει πληρώσει 1,68 δισ. ευρώ σε πρόστιμα σχετικά με το ζήτημα αυτό και μόνο. Πριν από μερικά χρόνια, το 2004, το ίδιο κώλυμα προέκυψε με το πρόγραμμα αναπαραγωγής πολυμέσων της Microsoft, το Media Player (ξανά-μπλιάχ, ζήτω ο VLC). Κι αυτός ερχόταν ενσωματωμένος με τα Windows και για χάρη του η Microsoft αναγκάστηκε να πληρώσει τσουχτερά πρόστιμα και τελικά να τον αφαιρέσει από τη βασική έκδοση. Γιατί, σου λέει η Ευρωπαϊκή 'Ενωση, αν είσαι μεγάλη εταιρεία με εξέχουσα θέση στην αγορά δεν έχεις το δικαίωμα να καπαρώνεις με το μέγεθος και το εύρος σου και κάθε άλλη μικρότερη αγορά ή υπό-αγορά τριγύρω σου, πνίγοντας έτσι όποιον άλλον προσπαθεί να αναπτύξει οικονομική δραστηριότητα στον ίδιο χώρο.

Αυτές τις μέρες, 10 χρόνια μετά, ανακοινώθηκε μια νέα απόφαση από που έκανε τους κατασκευαστές των εναλλακτικών browsers να την ανακηρύξουν μια "νίκη για το μέλλον του διαδικτύου και τα ανοικτά πρότυπα". Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποχρεώνει τη Microsoft να μην επιβάλλει τον Internet Explorer μαζί με το λειτουργικό της σύστημα! Για την ακρίβεια, η Microsoft, σε ένδειξη υποχώρησης πρότεινε να δίνει την επιλογή στους χρήστες της σχετικά με το ποιο browser θέλουν να προτιμήσουν. Το θέμα δεν έχει κλείσει εντελώς, ως προς τον τρόπο με τον οποίο αυτό θα διασφαλίζεται, αλλά ήταν ένα ορόσημο στη διαδικασία.

Βέβαια, η τελευταία έκδοση των Windows, τα 7, είναι εδώ και καιρό πια στην αγορά, χωρίς να έχουν συμπεριλάβει αυτή τη μεγάλη αλλαγή. Και πολλοί καχύποπτοι θα φαντάζονται ήδη τον τρόπο με τον οποίο η Microsoft θα δίνει την "ελεύθερη επιλογή" στους χρήστες των Windows ποιο browser να εγκαταστήσουν. Όμως, αυτό μένει να αποδειχθεί στην πράξη. Ταυτόχρονα, βρισκόμαστε σε μεγάλη αναμονή για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο θέμα της εξαγοράς της Sun Microsystems από την Oracle, που είναι θέμα που άπτεται της ίδιας περίπου λογικής περί ανταγωνισμού. Για αυτό το θέμα όμως μια άλλη φορά, σύντομα!

Γίνεται αρκετός λόγος τελευταία για το άνοιγμα των μεγάλων κομμάτων στην κοινωνία, στη "βάση", όπως λένε, με αφορμή τις εκλογές της ΝΔ για το νέο της πρόεδρο. Τελικά, στην ψηφοφορία αυτή θα ψηφίσουν μόνο τα μέλη του κόμματος, με δυνατότητα να γραφτεί κάποιος μέλος ακόμη και την ίδια την ημέρα της ψηφοφορίας. Θυμίζω ότι στις αντίστοιχες εκλογές για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, πριν από 2 χρόνια, είχε δοθεί η δυνατότητα να συμμετάσχουν ακόμη και οι φίλοι του κόμματος και, φυσικά, μπορούσε κάποιος να γραφτεί μέλος ακόμη και εκείνη την ημέρα.

Σημειολογικά, ο Γιώργος Παπανδρέου έκανε ένα μεγάλο βήμα τότε που θεωρήθηκε επιτυχημένο, κυρίως από το 1εκ. περίπου κόσμου που συμμετείχε. Θεωρώ πως ένας ενεργός πολίτης έχει δικαίωμα να επιθυμεί να έχει άποψη για όλα τα κόμματα που παίρνουν μέρος στην πολιτική ζωή του τόπου. Ακόμη και στη διαδικασία εκλογής αρχηγού τους. Η δομή των κομμάτων, από την άλλη, έχει κάθε δικαίωμα να του το αρνηθεί αυτό το αίτημα, εφόσον, ούτως ή άλλως, θέτει εαυτόν σε κρίση σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Κι άλλωστε αυτοί που επισήμως απαρτίζουν ένα κόμμα έχουν το λόγο για την πορεία του.

Οποιοσδήποτε θεσμός ή διαδικασία, όμως, ανοίγει την πολιτική προς τον πολίτη και του δίνει μεγαλύτερη πρόσβαση σε κέντρα αποφάσεων θα με βρει σύμφωνο και συμμέτοχο. Θα συμμετείχα στις εκλογές οποιουδήποτε κόμματος, που ζητούσε με αυτό τον τρόπο τη συνδρομή μου στη διαδικασία, αρκεί να μη μου ζητούσε να γραφτώ "μέλος". Το μέλος πρέπει να πιστεύει στο κόμμα και να έχει υποχρεώσεις απέναντί του. Επιπλέον, θα θεωρούσα τον εαυτό μου "φίλο" κάθε κόμματος που συμμετέχει σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία, έστω κι αν αγωνιζόταν να την ανατρέψει, πάντοτε με δημοκρατική νομιμότητα, βέβαια. Πιστεύω ότι αυτή τη συμμετοχικότητα την έχει ανάγκη η πολιτική ζωή στην Ελλάδα, όπου η εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα έχει χαθεί και, μάλιστα, κατά κοινή ομολογία, δικαίως.

Επομένως, ψηφίζω ότι καλώς στη ΝΔ προχώρησαν στο άνοιγμα προς τη βάση των μελών του κόμματος αλλά κακώς δε συνέχισαν σε μεγαλύτερο άνοιγμα προς τους φίλους του κόμματος. Αγνοώντας, έτσι, την επιτυχία του ανάλογου εγχειρήματος του ΠΑΣΟΚ το 2007, κάτι που δείχνει φόβο και αμηχανία και υποννοώντας στην πράξη ότι "φίλοι, δε σας πέφτει λόγος". Δεκτόν! Εγώ ψηφίζω να μην ψηφίσω στις εκλογές τους διότι θέλω να είμαι "φίλος" όλων αλλά "μέλος" κανενός (προς το παρόν).

Το εισιτήριο δεν είναι απλώς ένα χαρτάκι που εξασφαλίζει την είσοδό μας σε ένα χώρο. Οπωσδήποτε, πρωτίστως ανταποκρίνεται σε λειτουργικές ανάγκες. Κάποιος πρέπει να μπορεί να αποδείξει ότι έχει βρεθεί εκεί που έχει βρεθεί όχι παράνομα και ότι έχει καταβάλει το ανάλογο αντίτιμο. Το εισιτήριο είναι, κατά κάποιο τρόπο, λοιπόν ένα συμβόλαιο, μια απόδειξη παροχής υπηρεσίας. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Το εισιτήριο είναι και ένα ενθύμιο. Συχνά είναι η μόνη χειροπιαστή απόδειξη, αν όχι μία, έστω, από τις πολλές, που σου μένει από ένα θέατρο, ένα μουσείο, ένα σινεμά, τις συγκοινωνίες μιας ξένης πόλης που επισκέφτηκες κλπ. Για τους – παράξενους – ανθρώπους που αρέσκοντται στο να συλλέγουν αναμνήσεις τα εισιτήρια δεν είναι μικροπράγματα, είναι συλλεκτικά κομμάτια, ειδικά αν είναι και όμορφα σχεδιασμένα.

Και τώρα πες μου τι τους έχει πιάσει σε πολλά σινεμά στην Αθήνα (χτες το βράδυ το είδα στο Αττικόν, στη Σταδίου, αλλά το έχω πετύχει και αλλού) και έχουν σταματήσει πια να κόβουν εισιτήρια; Τόσο πολύ τους κόστιζαν; Σου κόβουν κανονικές αποδείξεις, σαν κι αυτές που παίρνεις από το σούπερμάρκετ. Δεν έχω τίποτε εναντίον των σούπερμάρκετ, σχετικά με αυτό το θέμα. Όμως, περιμένω κάτι παραπάνω από ένα σινεμά, ένα χώρο που στεγάζει μια μορφή τέχνης και θέλει να έχει πιο στενή σχέση με το κοινό του. Για να μπορώ κι εγώ, σα ρομαντικό παιδί, να συνεχίσω να μαζεύω τα εισιτήριά μου όμορφα κι ωραία κι όχι να γεμίζω κουτιά με ασπρόμαυρες, κακοτυπωμένες αποδείξεις. Ευχαριστώ…

Update:
Καιρό ψάχνω να βρω ένα ωραίο άρθρο που είχα διαβάσει και μετά χάσει το link του. Το ξαναβρήκα! Ο συγγραφέας του πιστεύει ότι κάποιος που παρέχει μια υπηρεσία έχει πολύ περισσότερα να κερδίσει δίνοντας ένα όμορφο εισιτήριο ή μια όμορφη απόδειξη στον πελάτη του. Και δείτε τι κάνει παίρνοντας ως παράδειγμα μια απόδειξη από τα γνωστά σε όλους μας Starbucks. Πολύ καλό…

Ήταν μάλλον οι πιο ενδιαφέρουσες και τελικά πιο θλιβερές εκλογές που έχω ζήσει. Ενδιαφέρουσες γιατί, επιτέλους, μετά το 1981 ήταν η πρώτη φορά όπου και τα δύο μεγάλα κόμματα είχαν δείξει πλέον σαφή δείγματα διακυβέρνησης σε μια χώρα με σταθερό, δημοκρατικό σκηνικό αλλά και ευρωπαϊκή πορεία, ενώ ο λαός είχε δείξει εξίσου σαφή απογοήτευση – και λίγα λέω – στις πολιτικές τους. Έτσι, περίμενες με ενδιαφέρον το αποτέλεσμα αυτών των συσχετισμών. Ή, τουλάχιστο, ήλπιζες να υπάρξει έστω κάποιο αποτέλεσμα από αυτούς τους συσχετισμούς.

Η επιλογή του – ιερού, αλάνθαστου κι αξιοσέβαστου – κριτηρίου του λαού ήταν να δώσει 10 μονάδες προβάδισμα και μια γερή αυτοδυναμία στο κόμμα που δύο χρόνια πριν στις εκλογές του 2007, καταδίκασε για δεύτερη συνεχόμενη φορά, ενώ εκείνο ήταν αντιπολίτευση. Στο κόμμα που χαριεντίζεται τώρα ότι η χθεσινή επιλογή του λαού ήταν συνειδητή και ότι η νίκη δεν οφείλεται στην κατάρρευση του άλλου, του μέχρι χτες κυβερνώντος και πλέον κατερρέοντος. Εντωμεταξύ η αριστερά απλώς επιβιώνει περιχαρακωμένη. Οι Οικολόγοι δεν μπήκαν στη βουλή. Ο Καρατζαφέρης δυναμώνει συστηματικά. Για όλα αυτά θλιβερές!

Σαν μικρό παιδί, καθώς αναπολώ τις εκλογές του ’85 τις – πολλές – εκλογές του ’89+ αλλά και μέχρι τώρα ακόμη, μου έχουν μείνει ταυτόχρονα αντιφατικές γεύσεις σχετικά με το ερώτημα "τι θα ψηφίσεις". Η ψήφος είναι και ήταν, φυσικά, μυστική. Μας μάλωναν από μικρούς αν αφελώς κάναμε στους μεγαλύτερους τέτοια ερωτήματα και μας έβαζαν στη θέση μας που ρωτάγαμε τέτοια πράγματα. Από την άλλη μεριά, οι εκλογές εκείνων των εποχών ήταν σαφώς πιο κομματικοποιημένες από ότι σήμερα. Οι συσπειρώσεις των κομμάτων ήταν ισχυρότερες, οι πολίτες είχαν περισσότερα να "περιμένουν" από αυτά και το πολιτικό αίσθημα ήταν γενικά πιο έντονο.

Εντύπωση προκαλεί ότι την Αμερική μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία τολμούν να πάρουν ανοιχτά θέση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου και να λένε δημοσίως ποιον υποψήφιο υποστηρίζουν (πχ το 2008 NYTimes Obama, Detroit News McCain). Στην Ελλάδα ο τύπος ακόμη λειτουργεί με βάση τη λογική "ο κόσμος το ‘χει τούμπανο κι εμείς κρυφό καμάρι". Με δυο λόγια όλοι ξέρουμε ποιο κόμμα υποστηρίζει η κάθε εφημερίδα ή το κάθε κανάλι αλλά κανείς δεν το λέει δημοσίως. Γιατί στην Αμερική "υποστηρίζω" σημαίνει υποστηρίζω αυτά που ισχυρίζεται κάποιος και πιστεύω ότι τα λέει σοβαρά και θα με βρει αντιμέτωπο αν δεν τηρήσει το λόγο του, ενώ στην Ελλάδα σημαίνει ότι προπαγανδίζω υπέρ αυτού και έχω ίδιον όφελος από την ανέλιξή του.

Στις εκλογές αυτές, λοιπόν, θα ψηφίσω Οικολόγους Πράσινους, όπως έκανα και στις Ευρωεκλογές. Είναι απλό. Μου είναι αδύνατον να πάρω στα σοβαρά τα δύο μεγάλα κόμματα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και να πιστέψω ότι από τη μια μέρα στην άλλη έχει αλλάξει κάτι σημαντικό. Είναι ίδιοι και απαράλλαχτοι και υπεύθυνοι για τη σημερινή κατάσταση. Είναι απαράδεκτο να μην τιμωρηθούν με κάποιο τρόπο. Αυτή είναι η περιβόητη πολιτική ευθύνη που κάθε τόσο πιπιλούν χωρίς επιπτώσεις. Μια μικρή ματιά γύρω γύρω σε αυτό το blog θα σας κάνει εύκολα να καταλάβετε ότι έχω αρκετό χιούμορ ώστε να μη μπορώ να ψηφίσω ΛΑΟΣ. ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ θα μπορούσα να ψηφίσω αν κάποτε αποδέχονταν ότι η ιδεολογία δεν είναι σκοπός αλλά βάση για πολιτική. Μας μένουν οι Οικολόγοι Πράσινοι με τους οποίους δεν υπάρχει κάποιος ιδεολογικός δεσμός, αλλά δε χρειάζεται κιόλας. Χρόνια τώρα ψάχνω κάτι πιο δυνατό από αυτό. Κάποιον που να έχει να δώσει μια σοβαρή πρόταση για τη διαχείριση των προβλημάτων κι ας μην ταιριάζει πλήρως με τη δική μου κόσμο-αντίληψη.

Χρειαζόμαστε, πιστεύω, καλούς διαχειριστές και όχι ιδεολόγους. Όχι ότι οι διαχειριστές αυτοί θα πρέπει να είναι στερημένοι ιδεολογίας. Βέβαια, (οι Οικολόγοι Πράσινοι) δεν είναι οι μόνοι που έχουν σοβαρές προτάσεις, αλίμονο. Όμως, πιστεύω ότι στη συγκεκριμένη συγκυρία το να πάρουν ένα σημαντικό ποσοστό σημαίνει ουσιαστική αντιπολίτευση στο κόμμα που θα κυβερνήσει. Από την άλλη, δε θεωρώ το δίλημμα του φόβου της "ακυβερνησίας" σοβαρό. Αντιθέτως, ελπίζω σε αυτό. Πολλές χώρες της Ευρώπης περνούν από παρόμοιες περιόδους αλλά παράλληλα έχουν κράτος. Εμείς αυτό το πρόβλημα πρώτα απ’ όλα έχουμε, ότι δεν έχουμε κρατική μηχανή που να λειτουργεί.

(και τα πρωτοσέλιδα στην άλλη άκρη του Ατλαντικού θα λένε "Bouyouris endorses the Eco-Greens")…