Πώς βλέπω την αριστερά

20 Φεβρουαρίου, 2008

Η έννοια της αριστεράς είναι τα τελευταία χρόνια κάπως παρεξηγημένη. Τι είναι "αριστερά"; Δε θα προσπαθήσω να το προσεγγίσω κοινωνικοπολιτικά και ιστορικά – δε μπορώ! – αλλά από την πλευρά του ατόμου/πολίτη που επιχειρεί να σκεφθεί! Άλλωστε, όπως άκουσα την κ. Παπαρήγα τις προάλλες να λέει, σημασία δεν θα πρέπει να δίνεται στα πρόσωπα και τα κόμματα αλλά στην εξέλιξη των πραγμάτων μέσα από τη λαϊκή παρέμβαση. Με δυο λόγια, δηλαδή, μεταφράζω αυθαίρετα εγώ, δεν έχει σημασία τι πιστεύεις, ποιος είσαι, από που έρχεσαι κλπ στην πολιτική αλλά το κατά πόσο μετουσιώνεις την ισχύ που σου εμπιστεύονται σε πράξεις υπέρ του κοινωνικού καλού. (Επίτηδες χρησιμοποιώ τη λέξη "καλό", γιατί όλοι το επιθυμούμε αλλά ποτέ κανείς δεν μπορεί να το προσδιορίσει απόλυτα).

Κάποτε ήταν απλό να είσαι αριστερός. Η αριστερά ταυτιζόταν με την δημοκρατικότητα και την προοδευτικότητα. Εννοώ ήταν απλό να προσδιορίσεις το ότι είσαι αριστερός, ποιος είναι αριστερός και ποιος δεν είναι. Το να το πράξεις ήταν ένα εντελώς διαφορετικό πρόβλημα, για το οποίο άνθρωποι κινδύνευσαν, διώχθηκαν, σκοτώθηκαν και άλλα πολλά. Εξαιτίας των αγώνων που προοδευτικοί άνθρωποι έδωσαν τον περασμένο αιώνα (ο οποίος, τελικά, ίσως χτες με την παραίτηση του Κάστρο ολοκληρώθηκε, κύριε Γκρίτζαλη) η αριστερά περιβάλλεται συχνά και με ένα πέπλο γοητείας και νοσταλγίας. Για πολλούς λόγους όχι άδικα. Οπωσδήποτε, πάντως, η εμμονή σε αυτούς έχει το ρίσκο να δημιουργήσει αγκυλώσεις.

Και ποια είναι η σύγχρονη αριστερά; Πόσο ξεκάθαρο είναι σήμερα τι είναι αριστερή σκέψη και τι όχι; Πιστεύω ότι δεν είναι τόσο ξεκάθαρο. Στην Ελλάδα το ΠΑΣΟΚ αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερά! Το μειδίαμα είναι αυθόρμητο, καταλαβαίνω. Επομένως ο αυτοπροσδιορισμός δεν είναι αρκετός. Τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της αριστεράς, ΚΚΕ και Σύριζα μονοπωλούν την έννοια αυτή βασιζόμενα κυρίως στην παράδοση και σε μια ρητορική υπέρ των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων. Όμως, παρόλο που εν πρώτοις εμφανίζονται γνήσια αριστερά, εξακολουθούν να εμμένουν στις διαφορές που τα χωρίζουν. Δεν έχω ζήσει τη μεταπολίτευση και μετά βίας θυμάμαι το βρώμικο 89. Για έναν άνθρωπο σαν και εμένα η διάσπαση αυτή της αριστεράς είναι παρανοϊκή.

Διαπιστώνω με τα παραπάνω, ότι η αριστερά στη χώρα μου αντιπροσωπεύεται πολιτικά από τη μια πλευρά από το αυτοπροσδιοριζόμενο ως αριστερό ΠΑΣΟΚ και από την άλλη πλευρά από δύο κόμματα που διαφωνούν σαν να είχαν ήδη στα χέρια τους την εξουσία και το πρόβλημά τους έγκειται στο ποιο από τα δύο θα τη διαχειριστεί καλύτερα. Δηλαδή διαπιστώνω μια πολιτική ανυπαρξία της αριστεράς. Τι κι αν υπάρχουν προοδευτικά μυαλά; Είτε μένουν στην αφάνεια, είτε αναλώνονται στην κατάσταση που περιγράφω πιο πάνω!

Όμως το ΠΑΣΟΚ είναι κόμμα εξουσίας και αυτό το διαφοροποιεί σημαντικά από την υπόλοιπη "αριστερά". Είναι ένα κόμμα που ό,τι λέει προγραμματικά οφείλει να πράξει και μετεκλογικά. Και κρίνεται – και κρίθηκε – για αυτό. Εκτός απροόπτου, μέχρι τις επόμενες εκλογές η τωρινή κυβέρνηση θα έχει φθαρεί αρκετά για να του παραχωρήσει την εξουσία. Δε μπορεί να ελπίζει κανείς τίποτε από αυτό το γνωστό και ίδιο ΠΑΣΟΚ που δεν άλλαξε.

Και τι να ελπίζει από ΚΚΕ και Σύριζα πέρα από την έκφραση μιας κάποιας διαμαρτυρίας και καταγγελτικότητας; Οι διαφορές που τους χωρίζουν θα είχαν ουσία μόνο εάν η κυβέρνηση βρισκόταν στα χέρια τους, αλλά και τότε υπάρχει "αρκετή" δημοκρατία στη χώρα μας για να μη δημιουργεί αδιέξοδα προβλήματα. Στο Σύριζα υπάρχει ένας σχετικός αέρας ανανέωσης με την εκλογή Τσίπρα. Αν υπάρχει κάποιο διακύβευμα για την αριστερά στην Ελλάδα από αυτή τη γενιά είναι τούτο: ο παραμερισμός του παρελθόντος και η ανάδειξή της σε μία ενιαία και δημιουργική δύναμη. Λέω "παραμερισμός" και όχι συναίνεση ή συμφιλίωση ή προγραμματική συμφωνία. Τι κι αν διαφωνούν στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας; Μήπως στη βουλή δε λαμβάνονται οι αποφάσεις και ψηφίζονται τα νομοσχέδια, από την πλειοψηφία; Μόνο έτσι ο αριστερός λόγος θα αποκτήσει πραγματική πυγμή και θα εξωθήσει, για παράδειγμα, και το πολιτικό σκηνικό σε κυβερνήσεις συνεργασίας.

Κάπως έτσι βλέπω την αριστερά σήμερα. Από τη μια μεριά τη δυνατότητα για την ενότητά της και από την άλλη τη διάθεσή της να βρεθεί σε συνεργατικούς κυβερνητικούς σχηματισμούς. Και πιστεύω ότι το πρώτο είναι εν μέρει δίοδος και για το δεύτερο. Αρκεί να είναι επιθυμητά και τα δύο.

εκτύπωση Κατηγορίες: απόψεις, πολιτικά | rss 2.0 | trackback

11 σχόλια στο “Πώς βλέπω την αριστερά”

Ο/η "φίλη από παλιά" είπε:

Καλώς ο υποκειμενισμός, αλλά η γνώση της αντικειμενικής πραγματικότητας είναι αυτή που προχωράει τα πράγματα μπροστά, καθώς επίσης και η αυθόρμητη και δημιουργική φαντασία…

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 1:56 μμ

Ο/η "Τάκης" είπε:

Δε μπορώ να φέρω αντίρρηση! Αν και η “αντικειμενική πραγματικότητα” μοιραία θα συγκρουστεί με την “αυθόρμητη και δημιουργική φαντασία”. Βέβαια από τη σύγκρουση μπορεί να προκύψει γόνιμη σύνθεση! Κι επίσης οι ιδεολογίες λαμβάνουν τελείως άλλο ρόλο εκεί που αρχίζει η ανάγκη για διαχείριση.

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 2:20 μμ

Ο/η "φίλη από παλιά" είπε:

Αν μιλώντας για διαχείριση εννοείς κυβερνητική συμμαχία, ή όπως αλλιώς θέλεις να το ονομάσεις, το ζητούμενο είναι σε ποια προγραμματική βάση θα γίνει και ποιον τελικά θα εξυπηρετεί (εργατική τάξη, μικροαστούς, φτωχούς αγρότες κ.λ.π.). Φαίνεται είναι πολλοί αυτοί που ονειρεύονται μία καρέκλα και μόνο! Και μην ξεχνάς ότι δεν είναι όλοι ίδιοι, αρκεί να ανατρέξεις στην ιστορία του καθενός, όχι πολύ παλιά, πρόσφατα…

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 2:52 μμ

Ο/η "Τάκης" είπε:

Εδώ συγκεκριμένα δε μιλούσα για συμμαχία. Απλά όταν χρειάζεται να κάνεις την ιδεολογία σου πράξη τότε θα αποδείξεις ποιος είσαι. Κι ένας απλός άνθρωπος μπορεί να ζει καθημερινά κάνοντας την ιδεολογία του πράξη, όμως ένας πολιτικός φέρει σε αυτό βαρύτερη ευθύνη όταν έχει την εξουσία (έτσι απλά το λέω αυτό, δεν το λέω για να κρίνω αυτή τη στιγμή).

Και σχετικά με το θέμα των συμμαχιών, είναι παραπλανητικές στην προκειμένη περίπτωση οι λέξεις “συμμαχία” ή “συνασπισμός” κλπ. Πρόκειται για συγκυβερνήσεις και συνεργασίες και όχι για ταύτιση. Και γιατί θα έπρεπε να υπάρχει προγραμματική ταύτιση για να υπάρξει συνεργασία; Μπορείς εξαίσια να παρεμβαίνεις κατα πώς ορίζει η ιδεολογία σου και από κυβερνητικά πόστα. Αλλά δεν πρέπει να φοβάσαι ότι η εκλογική σου βάση θα σε απορρίψει επειδή τάχα “συμμάχησες” με την άλλη πλευρά! Τέλος, είναι φοβερή αλήθεια ότι “αρχή άνδρα δείκνυσι”

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 3:08 μμ

Ο/η "φίλη από παλιά" είπε:

Συμμαχία με την εργατική τάξη, αυτό εννοώ, συμμαχία από τα κάτω και όχι από τα πάνω.. Και πες μου ποια βάση έχει μία κυβερνητική συμμαχία όταν ο ένας μιλάει για ανατροπή του συστήματος και ο άλλος απλά να καλυτερέψουν οι συνθήκες διαβίωσης στο ήδη υπάρχον σύστημα, και πόσο μάλλον όταν βγαίνει και λέει ότι δεν έχει πρόγραμμα και θα το φτιάξει μέσα από ανοιχτές διεργασίες..Μα είναι σοβαρά πράγματα αυτά ή δεν είναι ψηφοθηρικά στο όνομα των αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών; Ξέρεις πότε κινδυνεύεις να χάσεις τους ψηφοφόρους σου; Όταν άλλα λες κι άλλα κάνεις. Και το ζητούμενο ποτέ δεν ήταν η ψήφος, αλλά η αλλαγή των συνειδήσεων, μέσα από την αιώνια πάλη των τάξεων, κι αυτό είναι αντικειμενική πραγματικότητα…

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 4:52 μμ

Ο/η "Τάκης" είπε:

Αντιμετωπίζεις το θέμα θεωρητικά! Αλλαγή των συνειδήσεων, πάλη των τάξεων κλπ. Μαζί σου είμαι σε αυτά, αλήθεια! Όμως αυτά δεν αντιμετωπίζουν τα πραγματικά προβλήματα. Μόνο ίσως να τα επηρεάσουν λίγο μπορούν στις μέρες μας.

Τι πάει να πει συμμαχία “προς τα πάνω” και “προς τα κάτω”; Πρόκειται για συγκυβέρνηση και όχι συμμαχία, το λέω για δεύτερη φορά! Άσε, δε, που έτσι ακόμη και ένα μικρό κόμμα όταν συμμετέχει σε κυβερνήσεις συνασπισμού γίνεται ρυθμιστής της κατάστασης γιατί διαθέτει εκείνη τη μικρή απαραίτητη ποσότητα εδρών!

Μπορείς να θεωρείς ότι το σύστημα ανατρέπεται από έξω. Εγώ πιστεύω ότι το σύστημα ανατρέπεται από μέσα, όταν έχεις τα κότσια να μπεις σε αυτό, να φθαρείς από αυτό και να καταφέρεις να εκπροσωπήσεις την ιδεολογία σου στην πράξη. Αυτό το βρίσκω πολύ πιο επαναστατικό, γιατί έρχεται σε σύγκρουση με όλες τις υπάρχουσες ιδεολογίες, δεξιές και αριστερές…

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 5:04 μμ

Ο/η "φίλη από παλιά" είπε:

Συμμαχία από τα κάτω σημαίνει να πάρει η εργατική τάξη την εξουσία στα χέρια της και να φέρει μία άλλη οικονομία λαϊκή, μία άλλη εξουσία λαϊκή. Και σου ξαναλέω πώς είναι δυνατόν το μαύρο και το άσπρο να ενωθούν, ξέρεις τι θα δώσουν ένα μουντό γκρίζο. Δηλαδή η λύση στα τόσα προβλήματα που έχουμε είναι μια κυβέρνηση της αριστεράς-συνεργασίας, ή μια άλλη εξουσία. Ή το χτυπάς το σύστημα από τη βάση του ή συμβιβάζεσαι και αυτοαποκαλείσαι αριστερός… Και ξέρεις κάτι δεν πιστεύω σε αριστερές ή δεξιές ιδεολογίες, αλλά στη μαρξιστική-λενινιστική. Όπως επίσης δεν υπάρχουν δεξιά ή αριστερά κόμματα, αλλά κόμματα που εξυπηρετούν την αστική τάξη και το κεφάλαιο και κόμματα που χτυπούν την κυρίαρχη αστική ιδεολογία…

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 5:25 μμ

Ο/η "Τάκης" είπε:

Και πάλι το βλέπεις το θέμα θεωρητικά! Λες και έχει περισσότερη σημασία να διατηρήσεις για μια ζωή την ιδεολογία σου από το να αλλάξει κάτι πραγματικά. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που τα αριστερά κόμματα μένουν μονίμως μικρά. Ποια λαϊκή εξουσία, λες; Δημοκρατία δεν έχουμε; Το πρόβλημά μας δεν είναι ότι δεν κυβερνά ο λαός! Ο λαός κυβερνά ανάθεμά τον. Αλλά θα έπρεπε να κυβερνούν αυτοί που είναι ικανοί και όχι αυτοί που καταφέρνουν να τον χειραγωγήσουν…

Κι επειδή πιστεύεις σε ιδεολογία μαρξιστική-λενινιστική έχεις την εντύπωση ότι κάτι άλλαξε; Μήπως γι’ αυτό το λόγο θα αποτύχουν οι κυβερνήσεις συνεργασιών; Ή μήπως αν είχες ένα πόστο εξουσίας αυτή σου η ιδεολογία αυτομάτως θα εξέπιπτε; Εν πάση περιπτώσει δεν ισχυρίζομαι ότι έτσι απλά θα λυθούν όλα με κυβερνήσεις συνεργασίας! Αυτό θα ήταν τόσο μονολιθικό όσο και η ελπίδα για “λαϊκή εξουσία”. Όμως το θεωρώ τεράστιο βήμα, κι όπως είπα και πιο πριν πρέπει να συμμετέχεις στο σύστημα για να το αλλάξεις. Τώρα αν θες να το ανατρέψεις άλλο αυτό. Αλλαγή θέλει, πιστεύω, και όχι ανατροπή.

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 5:53 μμ

Ο/η "φίλη από παλιά" είπε:

Αυτή είναι η διαφορά ότι εγώ πιστεύω σε ανατροπή του συστήματος κι όχι καλυτέρευση… Δε φτιάχνεται το σύστημα όσο κυβερνά το κεφάλαιο και τα μονοπώλια (βλέπε και μμε που αν μη τι άλλο διαμορφώνουν σίγουρα κοινή γνώμη) για αύξηση του κέρδους του εις βάρος του εργαζομένου-άνεργου (δυστυχώς) λαού.Και σίγουρα ο λαός δεν κυβερνά αν ψηφίζει κάθε 4 χρόνια…Λαϊκή εξουσία σημαίνει ότι θα συμμετέχει ο λαός στη λήψη αποφάσεων στη βουλή ή δεν ξέρω εγώ τι άλλο θα υπάρχει. Ότι θα εκλέγονται αντιπρόσωποι από τις μάζες στους χώρους δουλειάς (τα σοβιέτ τα έχεις ακουστά;) και θα είναι αιρετοί κι ανακλητοί ανά πάσα στιγμή. Και όχι μία κυβέρνηση ενός κόμματος ή συγκυβέρνηση πολλών που εκλέγεται κάθε 4-ετία. Και μία διευκρίνιση, ικανός είναι αυτός που ότι λέει κι ότι κάνει κυρίως, είναι προς όφελος του λαού, ή καλύτερα της εργατικής τάξης που είναι ή ευελπιστούμε ότι θα είναι η πρωτοπορία του κινήματος συνολικά. Και όχι κάποιος που ντύνεται ωραία, ή έχει ρεύμα στη ναιολαία ή ακόμα καλύτερα στις κοπελίτσες, κι όταν ανοίγει το ρημάδι του δεν τον ξεπλένει ούτε όλος ο καταρράκτης του Νιαγάρα. Πάντως από ότι φαίνεται, ανήκεις σε εκείνους τους ψηφοφόρους που δυστυχώς πιστεύουν στην αλλαγή αστικών κομμάτων. Η ιστορία δείχνει όμως ότι όταν σε στηρίζει το σύστημα δεν υπάρχουν πισωγυρίσματα, γιατί είναι μεγάλη και γλυκειά η κουτάλα…Άρα ή ρήξη κι ανατροπή ή συμβιβασμός! Καληνύχτα, θα τα πούμε μια άλλη φορά ή από αυτό το απρόσωπο blog ή από κοντά…

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 6:38 μμ

Ο/η "Τάκης" είπε:

Καταρχή, αυτό δεν είναι ένα απρόσωπο blog. Ένα πιο “προσωπικό” blog δε γίνεται σε διαβεβαιώ!

Τα σοβιέτ τα έχω ακουστά, όπως κι εσύ έχεις ακουστά τι ακολούθησε εκεί όπου αυτά εφαρμόστηκαν. Το “Αρχιπέλαγος γκούλαγκ” το έχεις ακουστά εσύ; Γιατί την προσωποποιείς τη συζήτηση και συμπεραίνεις ότι ανήκω “…σε εκείνους τους ψηφοφόρους που δυστυχώς πιστεύουν στην αλλαγή αστικών κομμάτων”;

Λυπάμαι όταν νέοι άνθρωποι – και ενεργοί πολίτες, αυτό το αναγνωρίζω σε κάθε περίπτωση – κρύβονται πίσω από στεγνούς δογματισμούς. Να ήξερες πόσο οπισθοδρομικά ακούγονται αυτά που λες. Αλλά όλα αυτά είναι απόψεις. Προτιμάς το δόγμα σου από το να δεις, για παράδειγμα, όλα τα προοδευτικά μυαλά της χώρας να ενώνονται σε ένα ενιαίο κομματικό σχήμα πολύ πιο ουσιαστικό από τον κατακερματισμό που σήμερα επικρατεί. Εγώ λέω όχι στο δόγμα, και όχι στην κάθε ιδεολογία! Δεν καλυτερεύει η ζωή του ανθρώπου με αυτά. Ίσως αποκτά λίγο νόημα η ζωή του όταν αισθάνεται ότι έχει κάτι για να παλαίψει. Όμως η αλήθεια βρίσκεται στην αφύπνιση των συνειδήσεων και το αποτίναγμα των ιδεολογικών αγκυλώσεων του προηγούμενου αιώνα. Όμως όσο κοιμίζει τη συνείδησή του ο καλοβολεμένος αστός τόσο την κοιμίζεις κι εσύ φωνάζοντας για την ουτοπία σου.

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 7:04 μμ

Ο/η "φίλη από παλιά" είπε:

Καληνύχτα Τάκη… Και ίσως βρεθούμε από κοντά κάποτε να τα πούμε.Το συγκεκριμένο blog είναι για σένα προσωπικό όχι όμως και για μένα…

28 Φεβρουαρίου, 2008 στις 7:08 μμ

Ό,τι προαιρείσθε:

Επιτρεπτά (X)HTML tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong> . Εάν προσθέσετε εξωτερικά links στο σχόλιό σας τότε αυτό δε θα εμφανιστεί στη λίστα με τα υπόλοιπα σχόλια έως ότου εγκριθεί από τον υποφαινόμενο, οπότε το νου σου!