Θα προσπαθήσω να παρακάμψω τυχόν υποκειμενικές απόψεις σχετικά με το πόσο ωφέλιμο ή όχι είναι το ανοικτό λογισμικό και θα αποφύγω τις γραφικότητες σχετικά με τη δύναμη του πιγκουίνου και άλλα σχετικά που μου αρέσουν. Άλλωστε, ανοικτό λογισμικό δεν είναι μόνο ο πιγκουίνος αλλά και πολλά άλλα φανταστικά projects.
Επίσης, θα προσπεράσω το γεγονός ότι δύο-τρεις εταιρείες-γίγαντες κατακλύζουν την παγκόσμια αγορά πληροφορικής και κάνουν ό,τι περνάει από το – μακρύ – χέρις τους για να εδραιώσουν τα ολιγοπώλια ή μονοπώλιά τους. Το ζήτημα που κατά τη γνώμη μου εγείρεται δεν αφορά την αγορά και τη λειτουργία της αλλά την εξυπηρέτηση του – υποτιμημένου – "κοινού καλού" ("common good", ήθελα να πω).
Εδώ και κάποια χρόνια έχουμε δεχθεί σαν κοινωνία την επικράτηση ελάχιστων μεγάλων εταιρειών στο xώρο της Πληροφορικής. Πέρα από τη θεμελειώδη κι εξ ορισμού ωφέλιμη αρχή του πλουραλισμού για την υγιή ανάπτυξη της τεχνολογίας τίθεται ένα θέμα λειτουργικό και ένα θέμα ηθικό/θεσμικό. Το πρώτο είναι η δια-λειτουργικότητα και το δεύτερο είναι οι ίσες ευκαιρίες.
Για παράδειγμα, είναι απαράδεκτο να επιτρέπουμε να εξελίσσεται σε de facto standard η γνώση ενός πακέτου λογισμικού εφαρμογών γραφείου, το οποίο αναπτύσσεται από μία και μονο εταιρεία. Φυσικά και μιλώ για το πιστοποιητικό ECDL. Χωρίς καμία απολύτως σκέψη τόσο η αγορά όσο και οι δημόσιες υπηρεσίες έχουν δεχθεί ότι η υπέρτατη δεξιότητα, όσον αφορά τις εφαρμογές γραφείου (και τις βασικές γνώσεις χειρισμού υπολογιστών γενικότερα), είναι η γνώση χειρισμού του Microsoft "Οφις". Δεν υπάρχει τίποτε άλλο πριν και μετά από αυτό και υπάρχει η πίστη ότι αυτό θα μείνει ίδιο για πάντα κι επομένως η "κατάκτησή" του αποτελεί αξία διαχρονική. Τούτη η αυταπάτη κοροϊδεύει όχι μόνο εκείνους που το αποκτούν, ωθούμενοι από την ανάγκη, αλλά και εκείνους που το προαπαιτούν για να προσλάβουν τους πρώτους.
Έπειτα, συνεχίζουμε στο να δεχθούμε σαν παγκόσμιο format μετάδοσης της Πληροφορίας, ένα και μόνο format, αυτό που παράγεται από το πιο πάνω λογισμικό. Κάθε άνθρωπος, κάθε υπηρεσία, κάθε εταιρεία, κάθε χώρα και εν πάση περιπτώσει κάθε οντότητα που χρησιμοποιεί ηλεκτρονικους υπολογιστές αποδέχεται σαν standard το format μιας και μόνο εταιρείας. Και όχι μόνο το αποδέχεται, γίνεται εξαρτημένη από αυτό. Ένας κλασσικός φαύλος κύκλος, δηλαδή, που πάει κάπως έτσι:
"- Έχεις, Word; – Έχω! – Τότε μπορούμε να συνεννοηθούμε!" και
"- Δεν έχεις Word; Τότε δε μπορούμε ούτε να συνεννοηθούμε ούτε να συνεργαστούμε ούτε τίποτε άλλο" αλλά και
"Άμα δεν έχεις Word δεν πειράζει, να βάλεις, και μαζί να βαλεις και Windows, και ένα σχετικό antivirus κι ένα firewall…" κλπ κλπ κλπ
Υποστηρίζω ότι τα ανοικτά πρότυπα είναι ωφέλιμα για την κοινωνία. Είναι σαν τους δρόμους! Κάποιος τα φτιάχνει για λογαριασμό όλων κι έπειτα είναι κοινό κτήμα όλων. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να οικειοποιηθεί ένα κοινο αγαθό. Να το διαχειριστεί με ελεγχόμενο τρόπο και να το εκμεταλλευτεί οικονομικά, ναι! Ελεύθερη αγορά έχουμε. Αλλά να είναι ελεύθερη από όλους και όχι μόνο από τις κυβερνήσεις. Να είναι ελεύθερη και από μονοπώλια και από εταιρείες.
Αυτό το άρθρο γράφτηκε για αυτό που ακολουθεί. Να με συγχωρείς, δηλαδή, για τον εκτενή πρόλογο. Διάβασε παρακάτω μια σειρά από ανακοινώσεις που δείχνουν ότι πολλές οντότητες στον κόσμο μας αναγνωρίζουν την αξία των ανοικτών προτύπων:
- OpenOffice στο γαλλικό υπουργείο Γεωργίας
- Ανοικτά πρότυπα στις υπηρεσίες e-government σε πολιτείες της Ινδίας
- Linux desktops στα σχολεία της ΠΓΔΜ
- Linux στα σχολεία της Ρωσίας
- 1500 Linux servers στο γαλλικό κοινοβούλιο
- Linux στους υπολογιστές του ιταλικού κοινοβουλίου
- Ανοικτά πρότυπα στις ολλανδικές υπηρεσίες
- Το ODF επίσημο standard στη Ν. Αφρική
- Το ODF υποχρεωτικό format στις e-government υπηρεσίες της Νορβηγίας
- 23.000 Linux μηχανές στα σχολεία των Φιλιππινών
- Linux στους υπολογιστές της γαλλικής αστυνομίας
- Πρόταση για ODF στη δημόσια διοίκηση στην Ολλανδία
Σε αντίθεση με κάποιες άλλες:
Προσθήκη:
Δες αυτό εδώ το άρθρο στην Καθημερινή. Λέει με μεγάλη ακρίβεια πολλά από αυτά που ήθελα να πω παραπάνω και ίσως δεν είπα. Αναφέρεται στην – κατά τα άλλα εξαιρετική – προσπάθεια ψηφιοποίησης του αρχείου της ΕΡΤ και διάθεσής του μέσω διαδικτύου.
