Αντίθετα με πολλούς ανθρώπους που βλέπουν καθαρές απαντήσεις στα ερωτήματα που αφορούν τον κοινό μας βίο εγώ βλέπω παντού ιδιαιτερότητες και λεπτομέρειες που με τοποθετούν συνέχεια σε μια μέση, σε ένα κέντρο. Αυτό είναι ενός τύπου ιδεολογία. Όμως υπάρχει και κάτι άλλο: η πολιτική πυξίδα. Η κατεύθυνση, δηλαδή, στην οποία θα ήθελα να προχωρά η κοινωνία μας.
Γιατί δεν πιστεύω στις απότομες και ριζοσπαστικές αλλαγές. Πιστεύω στις αλλαγές που αναδύονται μέσα από αργές και οργανικές κοινωνικές διεργασίες. Ακόμη και αλλαγές που μοιάζουν ριζοσπαστικές στεριώνουν επειδή οι κοινωνίες έχουν προηγουμένως ζυμωθεί και εξελιχθεί ώστε να τις επιθυμούν και να τις ενσωματώσουν ομαλά. Ας πούμε στην Ελλάδα η Μεταπολίτευση, που ήταν μια μεγάλη αλλαγή, δεν άλλαξε την κοινωνία, η κοινωνία ήταν ώριμη να τη δεχτεί.
Προτιμώ, επομένως την έννοια της πολιτικής πυξίδας που κοιτά προς μια κατεύθυνση αλλά δεν εύχεται μια άμεση, πιθανώς βίαιη, αλλαγή. Εύχεται και υποστηρίζει μια σταδιακή αλλαγή που όμως έχει σαφή πορεία. Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε κοινωνίες πιο φιλελεύθερες, με μικρότερα κράτη, πιο ευέλικτα, που δίνουν μεγαλύτερες ελευθερίες στους πολίτες τους αλλά που όμως να λειτουργούν ουσιαστικά διαφυλάττοντας και εφαρμόζοντας τους νόμους.
Αυτή τη στιγμή, στις ΗΠΑ του Τραμπ, πολλές από αυτές τις ιδέες (πχ το αίτημα για μικρότερο κράτος) παιρνούν μέσα από βίαιες και μη θεσμικές διεργασίες που φθείρουν την εμπιστοσύνη στη δημοκρατία και στο πολίτευμα που βασίζεται στη διάκριση των εξουσιών και στον έλεγχό τους. Αυτή η φθορά βλάπτει τόσο τη δημοκρατία όσο και τον όποιο φιλελευθερισμό συμπαρασύρουν κατά τόπους ο οποίος θα δαιμονοποιηθεί τα χρόνια που έρχονται. Και είναι κρίμα.
Άλλα που σκέφτομαι για τον Τραμπ.
Image credit: “Donald Trump Signs The Pledge” by Michael Vadon is licensed under CC BY-SA 2.0. To view a copy of this license, visit https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/.
