Ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής

12 Σεπτεμβρίου, 2019

Μπορούμε άραγε να μιλήσουμε με μια φράση για τον “ευρωπαϊκό τρόπο ζωής“; Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι, μάλιστα καθώς ακόμη διευρύνεται, μια ετερογενής ομάδα χωρών, κρατών και κοινωνιών. Μικρή σχέση έχει ο Γάλλος με τον Έλληνα και ο Ισπανός με τον Ούγγρο. Εκτός βέβαια κι αν τους συγκρίνουμε όλους αυτούς με έναν Πακιστανό! Αλλά όμως αν τους συγκρίνουμε με έναν Αμερικανό ή έναν Ιάπωνα; Νομίζω ότι είναι πολύ πιο εύστοχο να μιλήσουμε για κοινές αξίες και κοινά συμφέροντα, ή, πιο καλά, κοινό μέλλον. Παρά για τρόπο ζωής. Εκτός κι αν αυτό εννοεί η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Αλλά δε νομίζω.

Οι Ευρωπαίοι -θέλουμε να πιστεύουμε ότι- μοιραζόμαστε μερικές κοινές αξίες όπως η ελευθερία, η δημοκρατία, ο ανθρωπισμός. Καταλήξαμε εκεί με τρόπο επίπονο και όχι χωρίς να έχουμε πράξει πολλές φορές αντίρροπα σε αυτές τις αξίες, όχι χωρίς να το έχουμε πληρώσει πικρά. Υπό αυτό το πρίσμα θα ήταν πολύ επιθυμητό να μιλάμε για “διατήρηση των κοινών ευρωπαϊκών μας αξιών”. Σημειολογικά το να μιλάμε για “ευρωπαϊκό τρόπο ζωής” είναι κάτι πολύ πιο φτηνό και φοβικό.

Η φράση αυτή προβάλει τον τρόπο ζωής, που δεν είναι κοινός και ενιαίος σε όλη την Ευρώπη, ως αυτό που έχει εξέχουσα σημασία, τόση, ώστε ένας ολόκληρος επίτροπος να είναι απαραίτητος για να τον διαφυλάξει. Και όχι τις αξίες. Αλλά οι αξίες είναι που διακυβεύονται και μάλιστα από εχθρούς όχι μόνο εξωτερικούς αλλά και εσωτερικούς. Στοχεύοντας στον “τρόπο ζωής” ο καθένας μπορεί να τον ερμηνεύσει όπως θέλει, ακόμη κι αν είναι σκεπτικός απέναντι στις κοινές αξίες, αυτές που πραγματικά κινδυνεύουν.

Είναι κοινός τόπος ότι η Ευρώπη έχει κάνει μια αρκετά δεξιά στροφή, που ήταν ορατή από τα μέσα του 2000 και σίγουρα ξεκάθαρη τα τελευταία χρόνια. Οικονομική κρίση και μεταναστευτικό/προσφυγικό ήταν βασικοί λόγοι της όξυνσης. Η έμφαση στον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής είναι μέρος αυτής της στροφής και είναι μια κλειστοφοβική πράξη. Μια ευρωπαϊκή εκδοχή του Τραμπικού τείχους, το οποίο είναι πολύ άγαρμπα εκπεφρασμένο, ενώ το ευρωπαϊκό καλύπτεται με με απαλό μανδύα.

Η αποστολή του Έλληνα επιτρόπου Μαργαρίτη Σχοινά για τη διαφύλαξη του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μιλάει ανακατεμένα για εργασία, παιδεία, μετανάστευση για να καταλήξει στο προκείμενο: στην ασφάλεια. Την ασφάλεια που η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θέτει ως τον τρίτο πυλώνα αυτού του τρόπου ζωής λέγοντας “The European way of life is built around solidarity, peace of mind and security”. Αλλά οι παραδοσιακές ευρωπαϊκές αρχές του διαφωτισμού και της φιλελεύθερης δημοκρατικής πολιτείας πουθενά δε βάζουν την ασφάλεια ως βασική αξία. Φυσικά και η ασφάλεια είναι απολύτως απαραίτητη. Είναι προϋπόθεση. Η αναγωγή της σε ευρωπαϊκή αξία είναι απλά μια παραδοχή φοβικότητας και αδυναμίας να κάνουμε πράξη αυτό που λέει η πρώτη αρχή της προέδρου, το solidarity, η αλληλεγγύη.

Λίγο πιο πριν, στο ίδιο κείμενο, επισημαίνει ότι “Protecting our European way of life requires making sure workers are equipped to thrive in our evolving labour market”, θέτει δηλαδή ως στόχο της προστασίας του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής την ευημερία των εργατών. Λαϊκιστικό τρυκ για να πει “οι ξένοι μας παίρνουν τις δουλειές μας”. Όλοι γνωρίζουμε όμως ότι, σε κάθε οικονομία που πήγε καλά, βασικό συστατικό ήταν το χαμηλό εργατικό κόστος, το οποίο συνήθως επωμίζονταν αυτοί που ήταν διατεθειμένοι να το δεχθούν, δηλαδή οι μετανάστες. Σε μια ήπειρο που γερνάει η μετανάστευση θα έπρεπε να είναι η μόνη εκδοχή.

Τις αξίες λοιπόν είναι που οφείλουμε να διαφυλάξουμε και όχι τον τρόπο ζωής, αν σημαίνει καν κάτι αυτή η έκφραση (τρόπος ζωής). Και, ναι πρέπει να τις διαφυλάξουμε, να τις διακηρύξουμε ξανά και με έμφαση, και να τις διαδώσουμε τόσο στους ανθρώπους που έρχονται στις χώρες μας όσο και στις ίδιες τους τις χώρες. Αλλά φοβικοί δε θα γίνουμε. Θέλουμε μια ανοιχτή Ευρώπη που δε θα ξεχάσει τις θεμελιώδεις αξίες της.

εκτύπωση Κατηγορίες: απόψεις, πολιτικά | rss 2.0 | trackback

Καθόλου σχόλια μέχρι τώρα!

Ό,τι προαιρείσθε:

Επιτρεπτά (X)HTML tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong> . Εάν προσθέσετε εξωτερικά links στο σχόλιό σας τότε αυτό δε θα εμφανιστεί στη λίστα με τα υπόλοιπα σχόλια έως ότου εγκριθεί από τον υποφαινόμενο, οπότε το νου σου!