Η ιστορία των ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι από επιστημονική άποψη μακριά. Μετριέται σε αιώνες. Σίγουρα, την τελευταία 50ετία είναι ολοένα και πυκνότερη. Αναρωτήθηκες, όμως, πότε ο άνθρωπος συνέλαβε τη χρήση τους όπως την ξέρουμε σήμερα; Εννοώ, τη χρήση του προσωπικού υπολογιστή όπως τον χρησιμοποιούμε στις μέρες μας (το 2010) με το διαδίκτυο, την επικοινωνία, την συνεργασία με άλλους ανθρώπους και άλλους προσωπικούς υπολογιστές. Η απάντηση είναι "το 1962". Τότε έγινε η πρώτη πραγματικά ενδελεχής και πρωτοποριακή περιγραφή και η πρώτη υλοποίηση ακολούθησε το 1968. Ναι! Αφού θα διάβασες για τη γέννηση του προσωπικού υπολογιστή με γραφικό περιβάλλον, κάθησε αναπαυτικά, γιατί σου υπόσχομαι, αν έχεις έστω και τον ελάχιστο θαυμασμό για τις δυνατότητες που σου δίνει το μηχάνημα που έχεις μπροστά σου αυτή τη στιγμή, σε λίγο θα σου κοπεί η ανάσα.
Το 1962, στο πανεπιστήμιο του Stanford στις ΗΠΑ γράφτηκε και εκδόθηκε ένα πρωτοποριακό επιστημονικό άρθρο από τον Douglas Engelbart με τίτλο "Augmenting Human Intellect". Για να μη στα πολυλογώ να τι οραματίστηκε και αργότερα σχεδίασε και υλοποίησε για πρώτη φορά ο επιστήμονας αυτός (παρμένο από το ίδιο το άρθρο του 1962):
By “augmenting human intellect” we mean increasing the capability of a man to approach a complex problem situation, to gain comprehension to suit his particular needs, and to derive solutions to problems. Increased capability in this respect is taken to mean a mixture of the following: more-rapid comprehension, better comprehension, the possibility of gaining a useful degree of comprehension in a situation that previously was too complex, speedier solutions, better solutions, and the possibility of finding solutions to problems that before seemed insoluble. We do not speak of isolated clever tricks that help in particular situations. We refer to a way of life in an integrated domain where hunches, cut-and-try, intangibles, and the human “feel for a situation” usefully coexist with powerful concepts, streamlined terminology and notation, sophisticated methods, and high-powered electronic aids.
Για πρώτη φορά στην ιστορία ένας άνθρωπος αναγνωρίζει την άμεση επίδραση που οι υπολογιστές μπορεί επιφέρουν στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Μπορούν να "επαυξήσουν την ανθρώπινη διάνοια". Όχι να βοηθήσουν στην επίλυση δύσκολων μαθηματικών προβλημάτων. Όχι να σπάσουν στρατιωτικούς κώδικες κρυπτογράφησης. Όχι να επανδρώσουν μεγάλα πανεπιστήμια και διαστημικούς οργανισμούς. Αλλά να βοηθήσουν τον άνθρωπο "να κατανοεί βαθύτερα και να επιλύει καλύτερα και γρηγορότερα" οποιοδήποτε πρόβλημα καλείται να αντιμετωπίσει. Αν αυτό δεν είναι διορατικό και, ταυτόχρονα, ανθρωπιστικό, τότε τι είναι!
Ο Douglas Engelbart προσπάθησε για χρόνια μετά το άρθρο αυτό να υλοποιήσει το όραμά του αλλά με πολλές δυσκολίες στη χρηματοδότηση που κατέληγαν σε αποτελέσματα μικρής κλίμακας. Μέχρι το 1968. Εκείνη τη χρονιά πήρε τη χρηματοδότηση που ήθελε (κυρίως από στρατιωτικά κονδύλια – πολλές από τις πρώτες σημαντικές εξελίξεις στο χώρο της πληροφορικής οφείλονται σε αυτά) και κατάφερε να σχεδιάσει και να υλοποιήσει στο Stanford το, θρυλικό πια, NLS (Online System). Το NLS ήταν ένας κεντρικός υπολογιστής που μπορούσε να διασυνδέσει μεταξύ τους μέχρι 16 χρήστες στα τερματικά των γραφείων τους και να τους παράσχει διάφορες υπολογιστικές δυνατότητες. Αυτοί ήταν οι περιορισμοί του υλικού της εποχής. Μερικές από αυτές τις δυνατότητες ήταν: συγγραφή αρχείων με κείμενο και εικόνα, σύνδεσμοι ανάμεσα στα αρχεία (links), κρυμμένη σημασιολογία επί των κειμένων (hypertext), εκτέλεση πολλαπλών ταυτόχρονων προγραμμάτων, συνεργασία ανάμεσα στους χρήστες, video conferencing και ένα ποντίκι (mouse). Καλά άκουσες! Και, μάλιστα, το ποντίκι είναι το πρώτο ποντίκι στην ιστορία και είχε τρία κουμπιά.
Ήταν μια επανάσταση. Μέσα σε ένα άρθρο και σε μία υλοποίηση, πολλά χρόνια πριν τα PC και το internet, καθόρισε τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιούμε τον υπολογιστή στην καθημερινότητά μας και την επίδραση που θα μπορούσε να έχει στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Δε θα ήταν δυνατόν τότε να προβλέψει την έκταση που αυτό θα λάμβανε στο μέλλον αλλά προσδιόρισε με σαφήνεια και εντυπωσιακή πληρότητα τον τρόπο.
Κι ύστερα ήρθε "το demo". Αυτό που ονομάστηκε "The mother of all demos" (κι εγώ το απέδωσα ως το "υπέρτατο demo όλων των εποχών"). Και μάλλον είναι! Στις 9 Δεκεμβρίου του 1968 στο Stanford ο Douglas Engelbart παρουσίασε το σύστημα που υλοποιούσε τις ιδέες του άρθρου του 1962 μπροστά σε ένα μεγάλο και αποσβολωμένο κοινό. Το εκπληκτικό είναι ότι το video του demo αυτού όχι απλά σώζεται ακόμη σήμερα αλλά και είναι κοινά διαθέσιμο στο διαδίκτυο. Απολαύστε το σε μεγάλη ανάλυση (με μέτριο ήχο) εδώ. Είναι μιάμιση ώρα που αξίζει να χάσεις από τη ζωή σου! Αν είσαι και πληροφορικάριος και δεν το έχεις δει τότε είναι σα να ήσουν σαν κάποιος αρχαιολόγος που δεν έχει δει το video με τα αποκαλυπτήρια της Ακρόπολης, αν ποτέ είχε μαγνητοσκοπηθεί κάτι τέτοιο. Οι παρακάτω εικόνες θα σου δώσουν μια γεύση (αλλά πρέπει… οφείλεις να το δεις):
Βλέπεις σωστά, δε σε γελούν τα μάτια σου. Ο άνθρωπος διαθέτει πληκτρολόγιο, ποντίκι, ανοιγοκλείνει έγγραφα, κάνει copy-paste, δημιουργεί και χρησιμοποιεί συνδέσμους ανάμεσα σε αυτά, οργανώνει την πληροφορία σημασιολογικά κι ακόμη κάνει video conference με ένα συνάδελφό του, ο οποίος κάθεται στο δικό του τερματικό. Στέκομαι με δέος μπροστά στην πρόταση με την οποία ανοίγει την παρουσίασή του και περιγράφει το μέλλον:
What if in your office, you as an intellectual worker were supplied with a computer display, backed up by a computer that was alive for you all day and was instantly responsible to how action you had, how much value could you derive from that?
Πού έπεσε έξω το όλο εγχείρημα; Ήταν ένα μονολιθικό σύστημα, της εποχής που η υπολογιστική ικανότητα των μηχανών ήταν χαμηλή και πανάκριβη και οι μηχανικοί σχεδίαζαν τεράστιους υπολογιστές στους οποίους οι χρήστες συνδέονταν για να κάνουν τις εργασίες τους. Λίγο αργότερα άρχισε να είναι εφικτή, να υλοποιείται και να ωριμάζει η ιδέα του μικρο-υπολογιστή που οδήγησε στον προσωπικό υπολογιστή, το PC και το internet! Ακόμη, ήταν αρκετά ζόρικο στην εκμάθηση. Παρολαυτά, η ιστορία έγραψε ότι ο πρώτος προσωπικός υπολογιστής, ο Xerox Alto, από το NLS εμπνεύστηκε την ύπαρξή του και μάλιστα αυτή η φανταστική εφεύρεση, το ποντίκι, πέρασε στη Xerox από το Stanford, όταν πήγαν εκεί άνθρωποι από το project του NLS.
Βλέποντάς, όμως, το Douglas Engelbart, στο demo του να κάθεται μπροστά στο NLS με αυτό το ήρεμο χαμόγελο, με τα δύο χέρια εκατέρωθεν του πληκτρολογίου, το ένα στο ποντίκι και το άλλο στα πλήκτρα ελέγχου, μου θυμίζει τόσο έντονα τη στάση που συνήθως έχω κι εγώ και τόσοι άλλοι σήμερα μπροστά στις οθόνες μας, έτοιμοι να κλικάρουμε εδώ κι εκεί, ψάχνοντας για πληροφορία και αγωνιώντας να παράγουμε κάτι καινούριο… που ανατριχιάζω. Αν μη τι άλλο, πρόκειται για έναν επιστήμονα-οραματιστή από αυτούς που κοιτούν με το ένα μάτι την επιστήμη και με το άλλο την ανθρωπότητα.
εκτύπωση Κατηγορίες: διαδίκτυο, τεχνολογία | rss 2.0 | trackback
